مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

آرى اين جنبه نيز مؤثر است.

تنها در مورد ضرورت جايز است.

براى اين قسمت ديه و ارشى نيست.

اگر احتمال بهبودى، احتمال قابل‌توجهی است بايد اقدام كرد (البتّه با جلب رضايت بيمار)؛ و اگر احتمال ضعيف است و احتمال خطر نيز وجود دارد اقدام نكنيد.

اذن ولى كافى است.

درصورتی‌که راه درمان، يا راه پيشگيرى از مزاحمت‌ها، منحصر به آن باشد مانعى ندارد.

وظیفه‌اش آن است كه دخالت نكند و او را به فرد آگاه‌تری هدايت نمايد.

در صورت عدم‌تشخیص، لازم است او را به ديگرى ارجاع دهد.

اگر بدون آزمايش تشخيص بيمارى ممكن نيست بايد به سراغ آن برود، (مگر اينكه وقت كافى موجود نباشد)؛ و اگر بيمارى طبق موازين تشخيص داده‌شده و آزمايش براى اطمينان بيشتر است، وجوبى ندارد.

چنانچه قبلاً مسئله را با بيمار در ميان بگذارد و به او تفهيم كند و او رضايت بدهد مانعى ندارد.

بهترين راه براى حلّ مشكل پزشكان ازنظر ضمان شرعى اين است كه از طريق رسانه‌های گروهى و طرقِ ديگرِ اعلان ‌همگانى، اعلام شود كه پزشكان نهايت سعى و كوشش و دقّت خود را براى درمان بيماران به كار می‌گیرند، ولى با توجّه به جهات مختلف، اعم از كمبودهاى علم پزشكى و وسايل شناخت بیماری‌ها و اختلاف وضع جسمى و روحى بيماران و خطاهاى احتمالى كه در طبيعت هر انسانى نهفته است، ممكن است عوارضى پيش آيد، پزشكان در برابر آن مسئول نيستند; و مراجعه به پزشك به معناى قبول اين رفع مسئولیت است. البتّه در برابر عوارضى كه براثر سهل‌انگاری و تقصير حاصل شود، مسئولیت آن‌ها به قوّت خود باقى است. اين اعلان ممكن است به‌صورت تابلويى در تمام مطب‌ها و بیمارستان‌ها نيز نصب شود، به‌طوری‌که به همه مراجعين تفهيم گردد و در مورد جرّاحی‌های مهم برائت خصوصى نيز گرفته شود.

درصورتی‌که بيمار در شرايط خطرناكى باشد و اولياى مريض او را به طبيب بسپارند كه از او مراقبت كند و طرفين يا خصوص طبيب بداند كه اگر از بيمار غفلت كند، خطرى بيمار را تهديد می‌کند، چنانچه طبيب اين مسئوليت را پذيرفته باشد و ازآنجام‌وظیفه تخلّف نمايد، در برابر نتيجه آن مسئول است؛ و اگر عمداً و به‌قصد زيان رساندن به مريض اين كار را كرده باشد، قتل عمد، يا جرح عمد محسوب می‌شود، در غير اين صورت، شبه عمد است.