استمناء برای آزمایش اسپرم
آيا آزمايش اسپرم، كه با استمنا حاصل میشود و براى ازدواج در بعضى از موارد لازم است، جايز است؟
اگر راهی دارد باید از طریق همسر هرچند با انجام ازدواج موقت اقدام نماید در غیر این صورت در موارد ضروری بهقدر ضرورت اشکالی ندارد.
بیان تأثیر خواص گیاهان دارویی بر اساس روایات
آيا بيان تأثير خواص داروهاى گياهى جهت معالجه امراض و بیماریها بر اساس روايات و فرمايشات ائمه معصومين (علیهمالسلام) و همچنين ساير كتب داروهاى گياهى مانند طب الرضا (علیهالسلام)، طب الصادق (علیهالسلام) و نسخه عطّار و مانند آن جايز است؟
درصورتیکه بگويد: «در فلان كتاب چنين نوشتهشده است» جايز است.
استفاده پزشکان از روش طب سنتی
در موارد نادرى ديده میشود كه برخى از جوانان متدین كه تحصيلات پزشكى خود را با موفقیت پشت سر گذاشتهاند از معالجه و درمان بر اساس طب جديد خوددارى نموده و به روش طبّ سنّتى و گياهى عمل میکنند. آيا اين روش درمان براى چنين كسانى كه با استفاده از بودجه بیتالمال تحصیلکردهاند جايز است؟
هرگاه روش طبّ قديم را بهصورت كلاسيك و به شكل علمى و تجربى خوانده و آموخته باشند مانعى ندارد.
ارجحیت طب جدید یا طب سنتی
متأسفانه در مورد طبّ جديد و طبّ سنّتى و درمان با گياهان دارويى افراط و تفریطهایی مشاهده میشود. لطفاً جايگاه هرکدام را ازنظر شرع مقدّس بيان فرمائيد.
درصورتیکه هر دو بهصورت علمى دنبال شود هركدام در حدّ خود مفيد و كارساز است.
وظیفه پزشک نسبت به دو مصدوم وخیم الحال
اگر دو مصدوم را جهت معالجه نزد پزشكى ببرند، كه هر دو در شرايط خطر جانى قرار دارند، چنانچه يكى از آن دو، عضو خانوادهای باشد كه اين پزشك، طبيب خانوادگى آنان است و اقدام پزشك براى معالجه هر یک از آن دو مستلزم رها ساختن مصدوم ديگر است، كه درنتیجه مصدوم ديگر خواهد مرد، لطفاً با توجّه به امور زير بفرماييد: وظيفه طبيب پرداختن به معالجه کدامیک از اين دو مصدوم است؟۱. طبيب هیچگونه تعهّد شرعى نسبت به معالجه اعضاى خانواده مصدومى كه وى پزشك آنان است نداده باشد.۲. نسبت به معالجه اعضاى خانواده يكى از آن دو، تعهّد شرعى داشته باشد.۳. مصدوم و مجروحى كه وى پزشك خانوادگى آنان است حالش بسيار وخيم، ولى احتمال خطر مرگ براى وى كمتر است.
در صورت اوّل و دوّم با توجه به اينكه هر دو بيمار در شرايط مساوى قرار دارند طبيب مخيّر است، ولى اگر تعهّد شرعى نسبت به يكى از آنها دارد او را مقدّم دارد؛ و در صورت سه، بايد آن را كه خطرش بيشتر است مقدّم دارد.
بیان بیماری شخص برای دیگران
بيان بیماریهای بيمار براى ساير پزشكان يا برخى از اعضاى خانواده و اقوامش كه از آن اطّلاع ندارند، چه حكمى دارد؟
آنچه براى درمان او لازم است جایز است و بيش از آن مجاز نيست مگر به اجازه بيمار.
تقاضاى بیمار برای مخفى ماندن برنامههای درمانى
آيا بيمار میتواند درخواست كند كه کلیّه برنامههای درمانى او محرمانه انجام شود؟
درصورتیکه افشا شدن آن لطمهای به او بزند، حقّ دارد چنين درخواستى كند.
مخفی کردن وضعیت جسمی بیمار توسط پزشک
لطفاً بفرمایید در چه صورتی پزشک اجازه دارد وضعیت جسمی بیمار را پنهان کند و به او دروغ بگوید؟
درصورتیکه بیمار براثر اطلاع از بیماری خود دچار ناراحتی قابلملاحظهای شود یا درمان او به تأخیر افتد این کار جایز است.
کتمان وخامت بیماری به خاطر مصلحت
گاه به خاطر مصالح بيمار يا اطرافيان وى مجبور به كتمان حقيقت هستيم. اين كار چه حكمى دارد؟
درصورتیکه مصلحت ايجاب كند اين كار لازم است.
وظیفه پزشک در مورد مطلع کردن بیمار یا خویشان او نسبت به بیماری که علاجی ندارد
شخصى سرطان دارد و طبيب میداند هرگونه اقدام در جهت معالجه او بیفایده است و اگر به بيمار و كسان وى اطّلاع دهد گرچه ضربه روحى و صدمات روانى به آنان وارد میشود، امّا از صرف هزينه فراوان براى معالجه جلوگيرى میشود و طبيب هم مورد شكايت نسبت به كتمان بيمارى قرار نمیگیرد؛ و اگر اطّلاع ندهد، اموال فراوانى خرج معالجه میشود كه بیفایده خواهد بود و طبيب هم مورد اعتراض واقع میشود. با توجّه به اصرارى كه بيمار و كسانش در مورد دانستن واقعیت دارند، تكليف طبيب چيست؟
با توجّه به اينكه ضربههای روحى از يكسو و هزینههای درمان از سوى ديگر كاملاً متفاوت است، طبيب بايد آنطرف را اختيار كند كه صدماتش كمتر است.
کتمان نتیجه آزمایش ازدواج توسط پزشک
جوانى جهت ازدواج براى آزمايش به پزشك مراجعه میکند. پزشك وى را دچار بيمارى مسرى مییابد و يا متوجّه میشود كه معتاد است. در اينجا، اگر واقعیت را براى ديگران، كه منتظر نتيجه آزمايش هستند بگويد، پرده از روى راز پنهان بيمار برداشته میشود، كه قطعاً براى بيمار تبعات سوئى به دنبال خواهد داشت؛ و اگر نگويد همسر آينده وى دچار بيمارى مسرى شده و گرفتاریهایی پيدا میکند و ممكن است براى طبيب هم مشکلساز شود. تكليف طبيب چيست؟
با توجّه به اينكه اینگونه آزمایشها نوعى مشورت با طبيب است، کتمان کردن واقعیت خیانت در مشورت محسوب میشود و باید واقعیت را بگويد.