تخفیف جرم توسط صاحب حق با اهداء عضو
آيا میتوان تخفيف جرم محكومين به اعدام را موكول به اهداى عضوى از آنها براى نجات جان مسلمانى دانست؟
تنها صاحب حق در مورد قصاص يا ديات میتواند گذشت از تمام يا قسمتى از حقّ خود را مشروط به اهداى عضوى كه اهداى آن جايز است بكند و طرف مقابل میتواند اين شرط را بپذيرد يا نپذيرد.
تخفیف مجازات محکومبه اعدام یا حبس توسط قاضی با اهداء عضو
در مورد محكومين به اعدام يا حبسهای طولانى، آيا قاضى يا حاكم شرع میتواند به لحاظ مصلحت، تخفيف كيفر محكوم را موكول به اهداى عضوى براى نجات مسلمانى از بيمارى يا مرگ نمايد؟
هرگاه محكوم راضى به اين امر باشد و ضرر مهمی براى او نداشته باشد، جايز است; ولى چنانچه انعكاس خارجى اين امر، نامطلوب و دستاويزى براى دشمنان اسلام گردد بايد از آن پرهيز كرد.
گرفتن پول در قبال وصیت به اهداء عضو
اگر بگوييم: «افراد میتوانند وصیت كنند كه جسدشان، يا قطعاتى از اعضاى بدن آنها، براى نجات جان بيماران نيازمند، يا بالا بردن دانش پزشكى دانشجویان و اساتيد در اختيار قرار گيرد.» آيا میتوان در قبال آن پولى تعيين نمود تا در مصرفى كه در وصيّتنامه آمده صرف شود؟
اشكالى ندارد.
اجازه اولیای میت برای پیوند اعضاء
با توجه به قانون مصوّب ۱۳۷۹ پيوند اعضاى بيماران فوتشده، يا بيمارانى كه مرگ مغزى آنان مسلّم است، در مواردى كه عضو پيوندى براى نجات جان مسلمانى ضرورى باشد و يا عدم استفاده از آن سلامت مسلمان ديگرى را به خطر اندازد و ولی ميّت (ورثه او) اجازه برداشت را ندهد و خود وى هم وصیتی در اين امر نكرده باشد آيا كسب اجازه جهت برداشت آن از اولياى ميّت، يا خود ميّت در حال حيات لازم است؟
درصورتیکه نجات جان فرد مذكور متوقف به برداشتن آن عضو باشد اجازه ورثه يا وصیت متوفی شرط نيست. ولى سزاوار است با اجازه ورثه يا اذن حاكم شرع بوده باشد.
وصیت به اهدای عضو و عدم رضایت ولی
اگر شخصى وصیت كند بعد از وفاتش، اعضايش را به ديگران پيوند بزنند، اما ولی یا ورثه وى نسبت به اين كار ناراضى باشند، آیا میتوانند مانع اجراى وصيت شوند؟ و آيا مجازيم اين كار را بدون اجازه ولى یا ورثه انجام دهيم؟
اگر موجب نجات جان مسلمانى از مرگ يا بيمارى مهمی گردد برداشتن آن عضو جايز است و اجازه ولى شرط نيست.
پیوند اعضاء مسلمان به کافر
در چه صورتی حتماً باید عضو به مسلمان پیوند زده شود و در چه صورتی پیوند به کافر مانعی ندارد؟
در مورد مرگ مغزی باید حتماً به مسلمان پیوند زده شود اما پیوند عضو میت مسلمان به کافر چنانچه مسلمانی نیاز ندارد و پیوند گیرنده غیرمسلمان کافر حربی نیست و ضرورتی وجود دارد مانعی ندارد.
وصیت به اهداء عضو به مسلمان یا غیرمسلمان
آيا انسان میتواند وصیت كند اعضاى بدنش را بعد از وفات، به مسلمانى كه اعضاى مهم بدنش مثل قلب و غير آن درخطر است اهدا كنند، به بيمار غیرمسلمان چطور؟
در مورد مريض مسلمان، در فرض مسئله اشكالى ندارد و امّا در مورد مريض غیرمسلمان چنانچه مسلمانی نیاز ندارد و پیوند گیرنده غیرمسلمان کافر حربی نیست و ضرورتی وجود دارد مانعی ندارد.
وصیت به پیوند اعضاء در صورت مرگ مغزی
وصیت کردن به اینکه اگر مرگمان قطعی بود ولی قلب ما یا مغز ما را میشد به بیمار دیگری داد (در صورت قطع امید از زندگی) آیا چنین وصیتی صحیح است؟
درصورتیکه این امور باعث نجات انسانهایی باشد مانعی ندارد.
عمل به وصیت به اهداء عضو
اگر شخصى وصیت كند بعد از وفات، اعضاى قابل پيوندش را به بيماران پيوند زنند، آيا مجاز به اين كار هستيم؟
اگر موجب نجات جان مسلمانى از مرگ يا بيمارى مهمی گردد جايز است.
نافذ بودن وصیت به اهداء و فروش اعضاء پس از مرگ
آيا انسان بالغ میتواند وصیت كند كه پس از مرگ اعضاى بدنش را (مانند قلب و كليه و...) بدون اخذ وجهى به بيماران نيازمند داده، سپس او را دفن كند؟ آيا میتواند شرط كند كه اعضا را بفروشند و در مواردى كه وصیت میکند خرج كنند؟
اين وصیت تنها در صورتى نافذ است كه ضرورتى ايجاب كند كه اعضاى بدن او را بردارند؛ و بهتر آن است كه رايگان در اختيار نيازمندان بگذارند، هرچند گرفتن پول بیصورتی كه در بالا گفته شد مانعى ندارد.