مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در صورتی که تاکنون حج یا عمره به جا نیاورده اید آن را بگذارید شاید راه باز شود اما اگر قبلا حج یا عمره به جا آورده اید پس گرفتن آن مانعی ندارد.‌

اجازه شوهر در انجام واجبات و در سفر حج واجب شرط نيست، بنابراين زنی که مستطیع باشد بايد حج خود را بجا آورد؛ هرچند بهتر جلب رضايت شوهر است، ولى اگر مخالفت با شوهر موجب اختلاف شديد و عسر و حرج شود واجب نيست به حج برود.

کسی که استطاعت دارد باید مخارج مقدماتی، از قبیل تهيّه گذرنامه، ويزا، هزينه آزمایش‌های بهداشتى و مانند آن را بپردازد؛ و چنانچه قدرت پرداخت این‌گونه مخارج را نداشته باشد، مستطيع نيست.

اگر قيمت بليط ماشين، يا هواپيما، يا ساير خدمات در سال استطاعت زياد باشد، يا زيادتر از حدّ معمول باشد، بايد به حج برود و جايز نيست انجام حج را از سالى كه مستطيع شده تأخیر بيندازد، مگر آن‌که گرانى به‌قدری باشد كه موجب حرج و مشقّت (زحمت فراوان) در زندگانى او شود؛ كه در اين صورت حج واجب نيست.

درصورتی‌که دیه از طریق مشروع باشد و بتواند با آن زیارت خانه خدا برود و زندگی او مختل نشود حج واجب است.

یکی از شرایط وجوب حج (حجةالاسلام) عقل است؛ بنابراين، بر شخص ديوانه حج واجب نيست.

يكى از شرايط استطاعت آن است كه شخص مستطيع مخارج خانواده‌اش را تا بازگشت از سفر حج داشته باشد؛ هرچند بعضى از آن‌ها واجب النّفقه او نباشند؛ و به عبارتی تأمین مخارج كسانى كه خرج آن‌ها در طول مدّت حج شرعاً يا عرفا بر او لازم است.

حج يكى از اركان دين اسلام و از ضروریات آن به شمار مى‌رود و ترك حج با اقرار به وجوب آن، براى كسانى كه مستطيع هستند، از گناهان كبيره محسوب مى‌شود و انكار آن، درصورتی‌که انكاركننده علم به ضرورى بودن آن داشته باشد، موجب كفر است.

جايز نيست با مال حرام، يا مالى كه خمس آن را نداده، حج بجا آورد و اگر لباس احرام و طواف وسعى و پول قربانى و اجرت چادر و فرشی كه بر آن وقوف به عرفات و منى مى‌كند حرام باشد، مرتكب كار حرامی‌شده است.

یکی از شرایط وجوب حج (حجةالاسلام) بلوغ است؛ بنابراين، اگر شخصِ غير بالغ موفّق بر انجام مناسك حج شود، حج او صحيح است، ولى كفايت از حج واجب (حجةالاسلام) نمى‌كند؛ يعنى اگر بعد از بلوغ مستطيع شد، بايد دوباره حج را بجا آورد.

حج، واجب فورى است؛ يعنى واجب است كه در نخستين سال استطاعت آن را بجا آورد و تأخیر آن بدون عذر جايز نيست و در صورت تأخیر، بايد در سال بعد انجام دهد.

شخص بدهكار هرگاه مخارج حج را داشته باشد، ولى با پرداخت بدهى خود نتواند به حج برود، مستطيع نيست؛ مگر این‌که طلبكار عجله نداشته باشد و او هم مطمئن باشد كه بعداً قادر به اداى دين خواهد بود، يا بدهى اقساطى باشد و هنگام پرداخت قسط آن نرسيده باشد.