مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

استطاعت زمانى به معنای داشتن وقت كافى براى رسيدن به مکه و انجام اعمال حج.

كسى كه از ديگرى طلب دارد و بقيّه شرايط استطاعت را نيز داراست، اگر طلبش بدون دردسر قابل وصول باشد، خواه وقت آن رسيده باشد يا نه، واجب است طلب خود را وصول كند و به حج برود.

هرگاه حج بر كسى واجب شود، در صورت كوتاهى در انجام حج واجب، حج بر او مستقر مى‌گردد؛ يعنى بايد در اولین فرصت ممكن به هر شكلى كه مى‌تواند و لو با اجیر شدن به‌عنوان کارمند یا خدمه و امثال آن باشد، یا با قرض و وام گرفتن باشد؛ باید حج را بجا آورد، مگر اين‌كه موجب عسر و حرج شديد شود.

درصورتی‌که غیرازآن خانه، خانه‌ای برای سکونت ندارد، مستطیع نیست.

به یقین حق شرکاء را باید بپردازد ولی در صورتی که حج او از مال حلال انجام شود عدم ادای حق شرکاء حجش را باطل نمی کند اما ممکن است مطلوب درگاه الهی واقع نشود.‌

اگر شخصاً مستطيع است بايد خودش حج بجا آورد و با بخشش پول به شخص ديگر، تكليف حج از او ساقط نمى‌شود و درصورتی‌که با بخشش پول نتواند حج واجب خويش را بجا آورد، بخشش جايز نيست، هرچند بخشش او صحيح است. ولی درصورتی‌که شرعاً بتواند باید هدیه را پس بگیرد.

هرگاه شخصى مستطيع شود و انجام حج متوقف بر مقدماتی، مثل تهيّه اسباب و لوازم سفر باشد، تهيّه آن مقدمات، به‌گونه‌ای كه بتواند در همان سال حج را بجا آورد، واجب است و در صورت حصول استطاعت، چنانچه راه منحصر به نام‌نویسی براى چند سال بعد باشد آن نيز واجب است.

«حج» در تمام عمر یک‌بار بر همه‌کسانی كه داراى شرايط زير باشند، واجب است:1 ـ بالغ بودن 2 ـ عاقل بودن 3 ـ با انجام حج، عمل واجب ديگرى كه مهم‌تر از حج است ترك نشود يا كار حرامى كه اهمیتش در شرع بيشتر است بجا نياورد. 4 ـ استطاعت.

درصورتی‌که ماشین نیاز دارد، می‌تواند صرف خرید ماشین کند.

در صورتی که ترس او در حدی است که واقعا یک ضرورت محسوب می شود مستطیع نیست و باید نائب بفرستد.‌

شخص بدهكار هرگاه مخارج حج را داشته باشد، ولى با پرداخت بدهى خود نتواند به حج برود، مستطيع نيست؛ مگر این‌که طلبكار عجله نداشته باشد و او هم مطمئن باشد كه بعداً قادر به اداى دين خواهد بود، يا بدهى اقساطى باشد و هنگام پرداخت قسط آن نرسيده باشد.

احتیاط این است که اگر می تواند بعدا انجام دهد.‌