مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که تفاوت آن‌قدر زياد نباشد كه سبب اجحاف گردد مستطيع است، ولى اگر سبب اجحاف شود، يا موجب تضييع حقّ ديگران گردد، مستطيع نيست.

درصورتی‌که دیه از طریق مشروع باشد و بتواند با آن زیارت خانه خدا برود و زندگی او مختل نشود حج واجب است.

كسى كه هزينه حج را دارد، ولى بدهكار نيز مى‌باشد، چنانچه بدهى او مدّت دار است و مطمئن باشد كه به هنگام رسيدن زمان بدهى، قدرت بر پرداخت آن خواهد داشت، واجب است به حج برود. همچنين درصورتی‌که وقت پرداخت بدهى رسيده، ولى طلبكار راضى به تأخیر بازپرداخت بدهى باشد و بدهكار مطمئن است كه به هنگام مطالبه طلبكار، مى‌تواند بدهى‌اش را ادا كند، در اين صورت نيز واجب الحج است. در غير اين دو صورت، بدهكار واجب الحج نخواهد بود.

كسى كه نياز به ازدواج دارد و بيش از مخارج آن، پولى براى حج ندارد، مستطيع نيست و حج بر او واجب نمی‌شود. همچنین اگر شخصى خود نياز به ازدواج ندارد، امّا يكى از افراد تحت تكفّلش شدیداً نياز به ازدواج دارد و مقدار پولى دارد كه براى يكى از اين دو امر (حج یا ازدواج) كافى است، مستطيع محسوب نمى‌شود و بايد پس‌انداز مذكور را صرف ازدواج آن فرد كند.

حج خودش مقدّم است، مگر این‌که ازدواج نوه‌اش از مخارج عرفى او محسوب شود و نتواند هزينه هر دو را تأمين نمايد، كه در اين صورت هرگاه پيش از فرارسیدن نوبت حج، موجودى خود را صرف ازدواج نوه‌اش كند، حج بر ذمّه او نخواهد بود.

كسانى كه بدهكار ادارات دولتى، مانند اداره دارايى و شهرداری و مانند آن هستند و براى پرداخت آن تحت‌فشارند، مستطيع نمى‌باشند، مگر این‌که اموالى در اختيار داشته باشند كه هزينه هر دو را تأمين نمايد.

حق‌الناس در اینجا مقدّم است، ولى حج بر ذمّه‌اش باقى مى‌ماند.

در استطاعت فرقى نيست كه در ماه‌های حج (شوّال، ذى‌القعده و ذی‌الحجه) حاصل شود، يا قبل از آن مستطيع گردد (مشروط بر این‌که زمان كافى براى تهيّه مقدمات و رسيدن به اعمال حج را داشته باشد) بنابراين، اگر استطاعت مالى پيدا شود و ساير شرايط نيز موجود باشد نمى‌تواند خود را از استطاعت خارج كند؛ مثلاً اموال خود را به كسى ببخشد، يا صَرف كار غیرضروری كند؛ حتّى قبل از فرارسیدن ماه‌های حج، اين كار جايز نيست.

درصورتی‌که محلی برای پرداختن آن وام داشته باشید و ازدواج ضرورت فوری نداشته باشد می‌توانید به مکه بروید و حجةالاسلام شما محسوب می‌شود.

هرگاه حج بر كسى واجب شود، در صورت كوتاهى در انجام حج واجب، حج بر او مستقر مى‌گردد؛ يعنى بايد در اولین فرصت ممكن به هر شكلى كه مى‌تواند و لو با اجیر شدن به‌عنوان کارمند یا خدمه و امثال آن باشد، یا با قرض و وام گرفتن باشد؛ باید حج را بجا آورد، مگر اين‌كه موجب عسر و حرج شديد شود.

كسى كه خمس يا زكات بدهكار است، در صورتى مستطيع مى‌شود كه علاوه بر مالى كه بتواند بدهى فوق را بپردازد، مخارج حج را نيز داشته باشد.

کار خلافی کرده است ولی معامله خانه صحیح است و باید در اولین فرصت به هر نحو حج را بجا بیاورد.