نائب گرفتن برای میت
آیا از طرف میت برای حج واجب یا مستحب میتوان نائب گرفت؟
جايز است از طرف ميّت كسى را براى حج واجب، يا مستحب اجير كنند.
جايز است از طرف ميّت كسى را براى حج واجب، يا مستحب اجير كنند.
هرگاه پدر یا مادر در اولین فرصت استطاعت ثبتنام كرده و قبل از رفتن به حج فوت نموده، نيابت از او واجب نيست و تنها درصورتیکه ورثه راضى باشند مىتوان براى او حج مستحبی بجا آورد، ولى اگر قبلاً مستطيع شده و در ثبتنام و رفتن به حج كوتاهى نموده، بايد براى او حج ميقاتى انجام دهند و هزينههاى آن از اصل مال است؛ مگر اینکه وصیت كرده باشد حج بلدى بجا آورند، كه در اين صورت هزينههاى اضافى از ثلث مال برداشته مىشود و اگر بتوانند فيش بانكى او را طبق موازين قانونى بفروشند و با قسمتى از آن اجير بگيرند، احتياط واجب آن است كه چنين كنند.
الف) درصورتیکه توافق نکنند بین آنها که صلاحیتدارند قرعهکشی میکنند و در قرعهکشی فرقی میان فرزند دختر و پسر نیست و اگر آن شخص وصی داشته باشد نظر وی مقدم است. ب) آری؛ میتوانند بهعنوان ارث تقسیم کنند و میتوانند در صورت رضایت همه ورثه برای میت خود کسی را به حج بفرستند مشروط بر اینکه سهم صغیر را بپردازند. ج) درصورتیکه با موافقت بقیه رفته مدیون نیست.
بايد به نيابت پدر حج بجا آورد و اگر بهقصد خودش حج بجا آورده گناه كرده، ولى حجش صحيح است، امّا بايد در سالهای بعد خودش يا كس ديگر، به نيابت از پدرش حج بجا آورد.
الف: بايد براى پدر يا مادر كه از فيش آنها استفاده مىكند حج بجا آورد؛ مگر اینکه با ورثه توافق كند كه براى پدر يا مادر حج ميقاتى خريدارى كند و براى خود حج واجب بجا آورد.ب: حج او صحيح و كفايت از حج واجب مىكند، ولى اوّلا گناه كرده و ثانیاً بايد تمام پول فيش را به قيمت روز برگرداند تا ورثه درباره حج پدر يا مادر اقدام كنند.
اگر بعد از احرام فوت كند، حج او قبول است؛ خواه در حرم فوت كرده باشد، يا خارج از حرم. همچنین اگر بعد از عمره تمتع فوت کرده باشد نیابت از او لازم نیست.
درصورتیکه یقین به استطاعت او نداشته باشید انجام حج برای او واجب نیست ولی هرگاه اموالی دارد سزاوار است ورثه در حق او محبت نمایند و حجی برایش انجام دهند.
از طرف كسى كه زنده است (بالغ، كودك و ديوانهاى كه حج بر او مستقر نشده) فقط براى حج مستحبی مىتوان اجير كرد، مگر نسبت به كسانى كه حج بر آنها واجب شده و براثر كوتاهى آن را بجا نياوردهاند و اكنون به خاطر بيمارى يا پيرى، ناتوانى و جنون قادر بر حج نيستند، در اين صورت واجب است نايب بگيرند؛ امّا اگر زمانى استطاعت مالى پیداکرده كه استطاعت جسمى نداشته و يا راه براى او باز نبوده، حج بر وى واجب نيست و گرفتن نايب نيز واجب نمىباشد؛ نه در حيات، نه بعد از مرگ او. ولى احتياط مستحب اين است كه در زمان حیات اجير بگيرد.
كسى كه حج بر او مستقرشده، يعنى سال اوّل با داشتن استطاعت از تمام جهات به حج نرفته، اگر بعداً بهواسطه بيمارى، يا پيرى، قدرت رفتن را از دست بدهد، يا براى او بسيار مشقّت داشته باشد، واجب است نايب بگيرد، مشروط بر اینکه اميد خوب شدن و قدرت پيدا كردن در آينده را نداشته باشد.
احتياط واجب آن است كه در اولین فرصت اين كار را انجام دهد.