وجوب نائب گرفتن برای ناتوانی که حج بر او مستقرشده
کسی که حج بر او مستقرشده است و کوتاهی کرده و حج نرفته است و الآن ناتوان شده است در چه صورت باید نائب بگیرد؟
كسى كه حج بر او مستقرشده، يعنى سال اوّل با داشتن استطاعت از تمام جهات به حج نرفته، اگر بعداً بهواسطه بيمارى، يا پيرى، قدرت رفتن را از دست بدهد، يا براى او بسيار مشقّت داشته باشد، واجب است نايب بگيرد، مشروط بر اینکه اميد خوب شدن و قدرت پيدا كردن در آينده را نداشته باشد.
فوریت نائب گرفتن برای ناتوان
آیا نائب گرفتن برای ناتوانی که حج بر او مستقرشده، واجب فوری است؟
احتياط واجب آن است كه در اولین فرصت اين كار را انجام دهد.
تصرف در پول حج میّت تا زمان رفتن به حج
پدر مرحوم اینجانب حج واجب به گردن دارند؛ با توجّه به اینکه حج هنوز وضعیت برقرار بودنش مشخص نیست آیا میتوانیم در پولی که برای نایب گرفتن از اموال پدرم لازمه به روشهای ذیل تصرف کنیم با این فرض که قصد ادا کردن در اوّلین حج ممکن را داشته باشیم : ۱ . اصل پول را در بانک گذاشته و از سود آن استفاده شود.۲ اصل پول هم استفاده شود و وارث به ذمه بگیرند.۳ اصل پول قرض الحسنه داده شود.اگر جواب منفیه؛ آیا میشود پول را سرمایه گذاری کرد و سودش را به خود پول اضافه کرد و بعد از ادا کردن حج اگر زیادی آمد استفاده نمود؟
تنها می توان پول را در بانک گذاشت و یا سرمایه گذاری کرد و سود را به اصل پول اضافه نمایند.
نیابت از فرد مجنونی که حج بر او مستقرشده
شخصى پس از تشرّف به مدينه منوّره براثر حوادثى ديوانه مىشود. با توجّه به اینکه حج سابقاً بر او مستقرشده، آيا مىتوان براى او نايب گرفت؟ اگر نيابت جايز نباشد، تبرّع حج از سوى او چه حكمى دارد؟
اگر اميد به بهبودى او نباشد، گرفتن نايب با اجازه ولی او مانعى ندارد.
وظیفه ورثه میّتی که با وجود توانایی در زمان حیات نائب گرفته
فرضا اگر پدر ما در زمان حیاتشان با وجودی که استطاعت بدنی داشته اند (ولی کمی مشکلات کوچکی داشتند) برای حج واجب نایب گرفته اند و نایب حج را انجام داده است (ایشان خودشان یقین داشتند و به ما گفته بودند که استطاعت بدنی را دارند) حال که فوت کرده اند آیا ما دوباره باید یرای ایشان نایب برای حج بگیریم یا همان نایب کفایت برای بعد از فوتشان هم می کند؟ ضمنا آیا به گردن آن نایب که از چیزی اطلاع نداشته گناه یا حرج یا نکته فقهی هست یا خیر؟
در صورتی که خودش توانایی انجام مناسک حج را داشته عمل نایب کافی نیست و لازم است ورثه از اصل مال او برایش حج به جا آورند و کسی که در این زمینه قبلا نایب شده تکلیفی ندارد.
ناتوانی وصی در انجام حج
اگر میّت یک پسر از فرزندان خود را برای حج نائب کرده باشد و احتمال بدهیم توانایی انجام نیابت را نداشته باشد، آیا میتوان برادر دیگر را فرستاد؟
در صورتی که احتمال عقلایی باشد که از عهده بر نمی آید نمی توان او را به حج نیابی فرستاد (البته اگر حج مستحبی بوده می توانند صبر کنند تا توانایی پیدا کند)