بهتر است از تيمّم بر زمينهاى آلوده، زمين گود، كنار جادهها و زمين شورهزار در صورتى كه نمك روى آن نگرفته باشد خود دارى كند و اگر نمك روى آن را گرفته است باطل است، اگر آلودگى طورى است كه بيم بيمارى از تيمّم بر آن مىرود، بايد بنابر احتياط واجب بدون تيمّم نماز بخواند و بعداً قضا كند.
در بعضی روایات به این معنی اشاره شده است و منظور این است که حتی الامکان با وضو بخوابد و اگر نشد با تیمم.
سابقا فتواى ما بر شرطيت علوق بود. علوق به معناى گرد و غبار است و شرطيت آن را به اين معناست كه سنگ مورد تيمم بايد غبار و يا گرد و خاكى داشته باشد كه به هنگام زدن دست بر سنگ، آن غبار به دست بماند. اما ما در مطالعاتى كه در اين مورد كرديم نظرمان تغيير كرد و فتواى ما اين است كه علوق شرط نيست. بنابراين تيمم بر سنگهاى شسته و صيقل داده شده مثل سنگ مرمر كه در ساختمانها به كار مىرود صحيح است اگر چه هيچ غبارى بر آن نباشد.
تیمم بر کاشی و سرامیک صحيح نيست.
هرگاه چيزهايى كه تیمم بر آن صحیح است پيدا نشود، بايد برگرد و غبارى كه روى لباس و مانند آن است تيمّم كند و چنانچه غبار پيدا نشود بايد بر گِل تيمّم كند و اگر گل هم پيدا نشود احتياط واجب آن است كه نماز را بدون تيمّم بخواند و بعداً قضاى آن را نيز به جا آورد و چنين كسى را «فاقد الطّهورين» نامند.
اگر به صورت و دست می چسبد فاقد الطهورین است.
اگر خلل و فرج وسیع نباشد مانعی ندارد.
تیمّم بر آنها اشکال دارد.
این کار اشکالی ندارد مشروط بر این که مهر برای خودتان باشد.
در فرض سوال کافی است بر روی سنگ صیقلی تمیزی تیمم کند و اگر آن هم ضرر داشته باشد بدون وضو و تیمم نماز بخواند و احتیاطا بعدا اعاده کند.
هرگاه انسان در شهر و آبادى باشد و آب پيدا نكند بايد آنقدر جستجو نمايد تا از پيدا كردن آب مأيوس شود، امّا اگر در بيابان است چنانچه كوهستانى و يا زمين پست و بلند است يا به واسطه درخت و مانند آن عبور از آن مشكل مىباشد بايد در هر يك از چهار طرف به اندازه پرتاب يك تير كه در قديم با كمان پرتاب مىكردند به جستجوى آب رود و اگر زمين هموار و بى مانع است بايد در هر طرف به اندازه مسافت دو تير جستجو كند، ولى هر طرفى كه يقين دارد آب نيست جستجو لازم ندارد و هرگاه بعضى از چهار طرف هموار و بعضى پست و بلند است بايد در هر طرف طبق دستور خودش عمل نمايد.
هرگاه اطمينان دارد كه آب در محلى دورتر از اين مقدار، موجود است و وقت نماز نيز تنگ نشده، بايد به سراغ آن برود، مگر اينكه مشقّت فوقالعادهاى داشته باشد، ولى اگر احتمال دهد يا گمان داشته باشد كه آب در فاصله دورتر است جستجو لازم نيست.
