مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

شخصى داراى چندین فرزند است. آیا در زمان حیاتش و بدون اطّلاع بعضى از فرزندان، می‌تواند مقدارى از املاکش را به بعضى دیگر از فرزندانش مصالحه کند؟

هر کس حق دارد در حال سلامت و در حال حیات خود هرگونه تصرّفى در اموال خود بنماید و به هر کس ببخشد.

دسته‌ها: صلح غیر معوض

پرداخت هزینه خانه ای که وقف مسجد شده از اموال همان مسجد

شخصى خانه اش را وقف مسجد نموده، مشروط بر این که خودش تا آخر عمر در آن ساکن باشد آیا مى توان از اموال آن مسجد خرج این خانه کرد؟

هنگامى که خانه در اختیار مسجد قرار گرفت، مى توان از درآمد مسجد خرج آن کرد.

دسته‌ها: سایر موقوفات

شخصى جهت فروش اتومبیل خود به کسى وکالت با حقّ توکیل غیر می‌دهد وکیل نیز وکالت را به استناد حقّ توکیل، به دیگرى واگذار می‌کند و در وکالت دوّم تصریح می‌کند که: «اقدام و امضاى وکیل به‌منزله امضاى موکّل و موکّل، نافذ و معتبر و داراى اثرات قانونى است». حال موکّل مبادرت به عزل وکیل اوّل نموده، آیا وکیل دوّم نیز معزول شده است؟ یا این‌که باید مراتب عزل توسّط موکّل به وکیل دوّم مستقلاّ اعلام شود؟

اگر عزل وکیل دوّم از سوى موکّل به او اعلام‌شده است، معزول می‌شود و الا وکالت وکیل دوّم به قوّت خود باقى است.

دسته‌ها: احکام عزل وکیل

ضمان غرق شدن بچه نابالغ در استخر

شخصى بچه نابالغ را بدون اجازه پدر و مادرش به استخر مى‏برد، اين بچه اصلاً شنا بلد نبوده و مسئولين استخر بدون این‌که تحقيق كنند كه پدر و مادر اين بچه از آمدن فرزندشان اطّلاع دارند يا خير، او را به استخر راه مى‏دهند. اتفاقاً اين بچه غرق مى‏شود. آيا كسى كه اين بچه را به همراه خود به استخر برده ضامن است، يا مسئولين استخر؟

كسى كه او را به استخر برده ضامن ديه اوست.

دسته‌ها: متفرقه ضمان

شخصى بهائى منزل خود را جهت مجالس و مراسم بهائیّت وقف نموده و از دنیا مى رود، فرزندان وى نیز محلّ سکونت خود را ترک کرده و به شهر دیگرى رفته و سپس با دنیا وداع کرده اند، یکى از فرزندان واقف زنده و مدّعى است که مسلمان شده است، آیا وقف صحیح است؟ یا وقف باطل و تمام اولاد، بالسّویه از آن ماترک ارث مى برند؟ یا فقط آن که مدّعى اسلام است ارث مى برد؟

وقف مزبور باطل بوده و اموال نامبرده تنها به وارث مسلمان او مى رسد، و براى این که از صداقت او در ادّعاى اسلام آگاه شوید باید در یکى از جراید معروف، اسلام خود را آگهى کند.

دسته‌ها: وقف باطل

ضمان خسارات انجام کاری خلاف قانون برای محافظت از مزرعه

شخصى براى حفاظت از مزرعه‏اش در قبال حيوانات وحشى، دورتادور آن را سیم‌خاردار مى‏كشد و از برق‌کاری مى‏خواهد كه سيمى را از شبكه برق سرتاسری به سیم‌خاردار مزبور وصل كند، كه با كليدى سيم مزبور متّصل به برق شود و در مزرعه‏اى پايين‏تر كشاورزى مشغول آبيارى بوده كه ناگهان متوجّه قطع جريان آب مى‏شود. او براى پيدا كردن علّت قطع آب به‌طرف سرچشمه به راه مى‏افتد و چون مى‏بايست از مزرعه شخص اوّل بگذرد، پايش به سیم‌خاردار برخورد مى‏كند و در اثر برق‌گرفتگی مى‏ميرد. صاحب مزرعه در دادگاه اعلام مى‏دارد كه من به صاحبان مزارع اطراف و ازجمله كشاورز مزبور، هشدار داده بودم كه شب‌هنگام سیم‌خاردار دور مزرعه برق‏دار است. از طرف ديگر شبكه برق منطقه‏اى اعلان مى‏كند كه برق برق‏كشى مزرعه خلاف قانون و بدون اجازه ما بوده است. لطفاً بفرماييد چه كسى ضامن خون كشاورز متوفی است؟

درصورتی‌که اتّصال سیم‌خاردار مزرعه به برق برخلاف قانون و عرف محل و در مسير عبور و مرور همسايگان بوده، صاحب مزرعه ضامن است.

دسته‌ها: موجبات ضمان

شخصى باغى را وقف کرده، و اکنون درختان آن به عللى خشکیده است. آیا زمین آن باغ جزء وقف حساب مى شود؟ آیا واجب است به جاى درختان خشکیده، درخت جدید کاشته شود؟

در صورتى که باغ را وقف کرده زمین آن هم وقف است، و باید از آن زمین به صورت باغ، یا مسکن استفاده شود، و در آمد سالانه آن در مورد وقف مصرف گردد.

دسته‌ها: مصرف موقوفات

محجوریت کسی که کارهای غیرعاقلانه انجام می‌دهد

شخصى است کارهاى غیرعاقلانه انجام می‌دهد مثلاً پول‌های خود را در اختیار افراد قمارباز قرار می‌دهد و فقط به گرفتن چک بی‌محل از قمارباز اکتفا می‌کند یا با این‌که زن و بچه او به خانه احتیاج دارند خانه را به دیگرى واگذار می‌کند آیا می‌توان او را از این دخل و تصرفات بازداشت و یا فرزندان او می‌توانند از کارهای او به محاکم قضایى شکایت کنند و یا حاکم شرع و نماینده ولی‌فقیه خود با نبود شاکى می‌تواند رأساً علیه آن فرد اقدام نماید؟

در فرض سؤال چنین کسى سفیه است و حقّ دخالت مستقیم در اموالش را ندارد و فرزندان وی حقّ شکایت به محاکم قضایی را دارند و نیز حاکم شرع و کسانى که از طرف او براى این‌گونه کارها مأذون هستند در مواردى مانند مورد فوق می‌توانند مستقیماً بدون وجود شاکی دخالت کنند و اقدامات لازم را به عمل‌آورند.

دسته‌ها: احکام حجر

محجوریت کسی که کارهای غیر عاقلانه انجام می دهد

شخصى است کارهاى غیر عاقلانه انجام مى دهد مثلا پولهاى خود را در اختیار افراد قمارباز قرار مى دهد و فقط به گرفتن چک بى محل از قمارباز اکتفا مى کند یا با این که زن و بچه او به خانه احتیاج دارند خانه را به دیگرى واگذار مى کند آیا مى توان او را از این دخل و تصرّفات بازداشت و یا فرزندان او مى توانند از کار های او به محاکم قضایى شکایت کنندو یا حاکم شرع و نماینده ولى فقیه خود با نبود شاکى مى تواند رأساًبر علیه آن فرد اقدام نماید؟

در فرض سوال چنین کسى سفیه است و حقّ دخالت مستقیم در اموالش را ندارد و فرزندان وی حقّ شکایت به محاکم قضایی را دارند و نیز حاکم شرع و کسانى که از طرف او براى این گونه کارها مأذون هستند در مواردى مانند مورد فوق مى توانند مستقیما بدون وجود شاکی دخالت کنند و اقدامات لازم را به عمل آورند.

دسته‌ها: احکام حجر

احیاء حریم موقوفه توسط مستأجر و ادعای ملکیت آن قسمت

شخصى، قطعه زمین موقوفه اى را از متولّى اجاره مى کند، بعد از اجاره، قسمتى از زمینهاى موات حریم آن رانیز احیا مى کند،آیا متولّى مى تواند زمین مزبور را که مستأجر احیا کرده است جزء وقف محسوب دارد یا مستأجر مالک آن مى شود؟

چنانچه حریم شرعى بوده مستأجر حقّ احیا نداشته و مالک نمى شود و مادام که مدّت اجاره زمین تمام نشده مستأجر حقّ استفاده از آن را دارد و باید اجاره آن را بدهد ومتولّى نمى تواند از او بگیرد ولى بعد از اتمام مدّت اجاره، حقّى براى مستأجر باقى نیست.

دسته‌ها: سایر موقوفات