حکم استفاده از برنامههای طنز برای حفظ ارزشهای اسلامی
آیا میتوان از برنامه مای طنز و شوخى و خنده و تفریح و سرگرمى، در جهت ارزشهای اسلام و انقلاب و فقه اسلامى استفاده کرد؟
کاملاً امکانپذیر است; مشروط بر اینکه در محتواى آن دقّت کافى شود.
تبیین عبارت «مقدسات اسلامی» در قوانین جمهوری اسلامی
در برخى از قوانین جمهورى اسلامى از عبارت «مقدسات اسلامى» استفادهشده و احکامى بر آن بارشده است. براى روشن شدن این قوانین و دست یافتن به یک چهارچوبِ شفّاف در سیاستهای فرهنگى و پرهیز از افراطوتفریط، لطفاً به سؤالات زیر پاسخ دهید: الف) تعریف مقدسات اسلامى چیست؟ آیا میتوان براى آن معیارى تعیین کرد و مصادیق مورد اختلاف را با آن معیار سنجید؟ ب) آیا مرجع تشخیص مقدسات اسلامى عرف است و با مراجعه به وجدان اهل عرف میتوان مصادیق آن را شناخت، یا از امورى است که شناخت آن مستلزم خبرویّت و کارشناسى است؟ واضح است در صورت اوّل، هیئتمنصفه دادگاههای رسیدگیکننده به جرائم مطبوعاتى، بهعنوان نمایندگان افکار عمومى، صلاحیت تشخیص مقدسات اسلامى را خواهند داشت و در صورت دوّم، ارجاع امر به کارشناس یا کارشناسان ضرورت خواهد داشت. لکن این سؤال مطرح است که در صورت دوّم، چنانچه موضوع، بین کارشناسان اسلامى مورد اختلاف باشد، تکلیف چه خواهد بود؟ ج) آیا انتقاد از احکام و مفاهیم قرآن و عترت، یا سیره ائمّه اطهار (علیهمالسلام)، از مصادیق اهانت است؟ آیا نقد و بررسى آیات، روایات، سیره و احکام فقهى بر اساس روشهایی غیر از اسلوب متداول میان علماى دین، نوعى اهانت است؟ اصولاً نقد و بررسى اینگونه امور در چه صورت اهانت به مقدسات تلقّى میشود؟ و درهرصورت، سوء نیّت منتقد، یا عدم قصد اهانت وى، چه تأثیرى در این امر دارد؟
الف) البتّه تعبیر به مقدسات اسلامى در هر مورد با ملاحظه قرائن موجود در کلام ممکن است تفسیر خاصی داشته باشد; ولى معمولاً هنگامیکه این تعبیر گفته میشود، اشاره به امورى است که در نظر همه دینداران محترم است; مانند «خدا»، «پیامبر (صلیالله علیه وآله)» «ائمّه هدى (علیهمالسلام)»، «قرآن مجید»، «مساجد»، «کعبه»، «احکام مسلّمه اسلام» و امثال آن. ممکن است در پارهای از موارد، مقدسات اسلامى معناى گستردهتری داشته باشد. ب) مرجع تشخیص، عرف افراد دیندار و آشنا به مسائل اسلامى است و ممکن است در موارد پیچیده، نیاز به استفاده ازنظر دانشمندان و علماى دینى نیز باشد. ج) اگر منظور از نقد و بررسى، ایراد به قانون و قانونگذار باشد، بیشک جزء مصادیق اهانت است و اگر منظور، اشکال و ایراد به کسانى باشد که چنان حکمى استنباط کردهاند و به تعبیر دیگر، استنباط زیر سؤال برود نه حکم الهى، مصداق اهانت به مقدسات اسلامى نیست.
حکم نقد و بررسی افکار مخالفان در جامعه اسلامی
برخى در بیان نظرات بسته عمل نموده و فقط به نشر دیدگاههای خود بسنده میکنند. امّا عدّهای براى تنویر افکار جامعه نظر دیگران را (اگرچه بیدین، یا ضد نظام باشند) گرفته و آن را نقد نموده و بهنوعی تضارب آرا میکنند. با توجّه به سنّت ائمّه ما (همچون حضرت صادق (علیهالسلام) و امام باقر (علیهالسلام) و یارانشان در گفتگو با زنادقه و مانند آن) کدام روش به صلاح جامعه اسلامى است؟
مادام که طرح نظرات دیگران و نقد و بررسى آن، سبب پیشرفت فکرى و فرهنگى مسلمین است، باید از این روش استفاده کرد؛ و اگر در مواردى جنبه تخریبى پیدا کند، باید از آن پرهیز کرد.
حکم کمک مالی به شبکههای اسلامی ماهوارهای
کمک مالی به شبکههای ماهوارهای که در جهت گسترش معارف اسلامی تلاش میکنند چه حکمی دارد؟
درصورتیکه فعالیت آنها در جهت ترویج و گسترش معارف اسلامی است کمک به آنها اشکالی ندارد.
بیان غیرواقعی از چهره نظام اسلامی
آیا بیان غیرواقعی چهره نظام، بهمنظور تقویت آن در مقابل دشمنان نظام جایز است؟
حتّى الامکان باید براى هر کارى از صداقت بهره گرفت که هم به شرع نزدیکتر است و هم به عقل.
حکم استفاده از vpn در اینترنت
یکی از امکاناتی که در اینترنت بهصورت غیرمجاز وجود دارد VPN است؛ با این وسیله بعضی از سایتها که فیلتر هستند نمایش داده خواهند شد و میتوان فیلم دانلود کرد. من برای سمینار دانشگاه به فیلمهای علمی احتیاج دارم، ولی باوجود فیلتر بودن سایتها نمیتوانم چیزی دانلود کنم؛ آیا میتوانم از این فیلترشکن برای کارهای غیر حرام استفاده کنم؟
این کار درصورتیکه مخالف قوانین و مقررات حکومت اسلامی باشد جایز نیست ولی بر مراکز علمی لازم است امکان استفاده از منابع علمی سالم را برای دانشجویان فراهم کنند.
حکم شرعی قطع یارانه افراد پردرآمد
با توجه به بحث قطع یارانه افراد پردرآمد، آیا قطع یارانه فرد درحالیکه ایرانی است و از این آبوخاک سهمی دارد (چه غنی و چه فقیر) بدون رضایت شخص اشکالی ندارد (چون امام علی (ع) فقیر و غنی را به یک اندازه از بیتالمال سهم میدادند)؟
واقعیت مطلب این است که یارانهها بهصورت فعلی قابل ادامه نیست یعنی نه ترقی حاملهای انرژی و نه محل دیگر برای پرداختن یارانه به بیش از هفتاد میلیون نفر کفاف ندارد؛ بنابراین یا باید همه را قطع کنند و یا کسانی که نیازی ندارند که بدون شک اولویت با دوم است. ما هم در زندگی خود اگر نتوانستیم تمام متوقعان را راضی کنیم اولویتها را در نظر میگیریم در ضمن اموالی که علی (علیهالسلام) بهطور مساوی تقسیم میکردند اموال خاصی بود که ملک همه مسلمین بود ولی اموالی که در حکومت اسلامی تعلق به نیازمندان دارد فقط باید به آنها داده شود. ولی اگر روزی برسد که دولت بهقدر کافی پول در اختیار داشت مانعی ندارد دیگران را هم بهرهمند سازد.
تبیین حکم حکومتی در فقه اسلامی
رابطه حکم حکومتى با احکام اولیه و ثانویه چیست؟ آیا احکامى که پیامبر اکرم (صلیالله علیه وآله) و امیرالمؤمنین (علیهالسلام) در خصوص نظم بخشیدن به امور اجتماعى زمان خود و همچنین نصب افراد به مناصب مختلف حکومتى صادر میکردند، از مصادیق احکام حکومتى است؟
آنچه در بالا نوشتهاید از احکام حکومتى است و احکام حکومتى عموماً به یک کبراى کلیّه که در زمره احکام عناوین اولیه یا ثانویه است، بازمیگردد. به تعبیر دیگر، احکام حکومتى در طول احکام اولیه و ثانویه است، نه در عرض آنها.
حکم توسعه منزل مسکونی از طریق غیرقانونی
یکی از بستگان ما اقدام به توسعه منزلش از طریق غیرقانونی نموده است، این کار ازنظر شرعی چه حکمی دارد؟ آیا منزل مذکور غصبی است و نمیتوان در آن نماز خواند؟
نباید کاری برخلاف قوانین جمهوری اسلامی انجام دهد ولی خانه مزبور غصبی محسوب نمیشود و نماز در آن صحیح است.
حکم خریدوفروش پروانه مطب و مانند آن
در مورد پروانه مطب یا موافقت اصولی و مجوز تأسیس کلینیک تخصصی پزشکی و مانند آنکه به افراد واجد شرایط مانند پزشک متخصص اعطا میگردد و نهاد صادرکننده مجوز مربوطه، خریدوفروش و انتقال و واگذاری آنها را منع نموده است؛ خریدوفروش یا واگذاری آن به غیر، ازنظر شرعی چه حکمی دارد؟
در فرض سؤال، خریدوفروش آن جایز نیست؛ و لذا از قوانین حکومت اسلامی تخلف نکنید.