مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

همسر مقدم است.

بايد تكبيرها و دعا را طورى پشت سر هم بخوانند كه نماز از صورت خود خارج نشود و احتياط واجب آن است كه در وسط نماز با كسى سخن نگويند.

اگر میّت، منافق است چهارتکبیر اوّل را بگوید و تکبیر پنجم را نگوید و اگر مجهول‌الحال است بعد از تکبیر چهارم بگوید: «اَللّهُمَّ اِنْ کانَ یُحِبُّ الْخَیْرَ وَ اَهْلَهُ فَاغْفِرْ لَهُ وَ ارْحَمْهُ وَ تَجاوَزْ عَنْهُ» و اگر طفل است بگوید: «اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ لاَِبَوَیْهِ وَ لَنا سَلَفاً وَ فَرَطاً وَ اَجْراً».

کفن كردن در پوست حيوانات هرچند حلال‌گوشت باشد در غير حال‏ ضرورت اشكال دارد، ولى کفن كردن با پارچه‏اى كه از پشم يا موى حيوان حلال‌گوشت تهيّه شده اشكال ندارد، اگرچه احتياط مستحب ترك آن است.

کفن را به‌طور متعارف از واجب و مستحب مى‏توان از اموال میت برداشت، هرچند صغير داشته باشد، امّا زائد بر متعارف را نمى‏توان از حقّ صغير برداشت، مگر اين‏كه وصیت كرده باشد، كه در اين صورت مى‏توان مقدار اضافى را از ثلث حساب كرد.

كسى كه میت را غسل مى‏دهد بايد مسلمان و بالغ و عاقل باشد و مسائل لازم غسل را بداند و احتياط مستحب آن است كه شيعه دوازده‌امامی ‏باشد.

در هر حال کفن‌ودفن لازم است ولی می‌تواند او را در احرامش کفن کنند و مقدار کمبود را از پارچه‌های دیگر تأمین کنند.

درصورتی‌که درآمدهای حلالی هم داشته مانعی ندارد.

میت را بايد طورى دفن كنند كه بوى او بيرون نيايد و درندگان‌ هم به او دسترسى پيدا نكنند، اگر ترس آن باشد كه جانور به جسد آسيب رساند بايد قبر او را با آجر و مانند آن محكم كنند.

غسل دادن میّت مسلمان و کفن کردن او واجب است ولى دو گروه از این حکم مستثنا هستند: اوّل: «شهیدان راه خدا» یعنى کسانى که در میدان جهاد در راه اسلام، همراه پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) یا امام معصوم (علیه‌السلام) یا نایب خاص او کشته‌شده‌اند، همچنین کسانى که در حال غیبت امام زمان (ارواحنا فداه) براى دفاع در برابر دشمنان اسلام کشته می‌شوند، خواه مرد باشند، یا زن، بزرگ باشند و یا کودک، در این‌گونه موارد غسل و کفن و حنوط واجب نیست، بلکه باید آن‌ها را باهمان لباس‌هایشان بعد از خواندن نماز دفن کنند. دوّم: کسانى که قتل آن‌ها به‌عنوان قصاص یا حدّ شرعى واجب شده است و حاکم شرع به آن‌ها دستور می‌دهد مراسم غسل میّت را خودشان در حال حیات انجام دهند و سه غسل را طبق رساله علمیّه به جا آورده، سپس دو قسمت از قسمت‌های سه‌گانه کفن را یعنى لنگ و پیراهن را می‌پوشند و مانند میّت حنوط می‌کنند و بعد از کشته شدن، قطعه سوم را بر آن‌ها می‌پوشانند و نماز بر آن‌ها خوانده و به همان حال دفنشان می‌کنند و لازم نیست خون را از بدن و کفن آن‌ها بشویند، حتّى اگر براثر ترس و وحشت خود را نجس کنند، تکرار غسل لازم نیست.

مستحب است كسى كه نماز میّت می‌خواند با وضو يا غسل يا تيمّم باشد و احتياط مستحب آن است در صورتى تيمّم كند كه وضو و غسل ممكن نباشد، يا اگر وضو بگيرد و غسل كند به نماز میّت نرسد؛ علاوه بر اين مستحب است که امور ديگرى‏ را به اميد ثواب پروردگار در نماز میّت رعايت كند: اوّل: اگر میّت مرد است امام جماعت يا كسى كه فرادا بر او نماز می‌خواند مقابل وسط قامت او بايستد و اگر میّت زن است مقابل سینه‌اش. دوّم: پابرهنه نماز بخواند. سوّم: در هر تكبير دست‌ها را بلند كند. چهارم: فاصله او با میّت به‌قدری كم باشد كه اگر باد لباسش را حركت دهد، به جنازه برسد. پنجم: اگر نماز را با جماعت می‌خوانند امام جماعت تكبير و دعاها را بلند بخواند و كسانى كه با او نماز می‌خوانند، آهسته بخوانند. ششم: نمازگزار براى میّت و مؤمنين زياد دعا كند. هفتم: قبل از نماز سه مرتبه بگويد: «الصّلاة». هشتم: نماز را درجایی بخواند كه عدّه بيشترى براى نماز میّت حاضر می‌شوند. نهم: بهتر است نماز میّت را در مسجد نخوانند، مگر در مسجدالحرام. دهم: زن حائض اگر نماز میّت را به جماعت بخواند در يك صف، تنها بايستد.

اگر به‌راحتی جدا کردن ممکن باشد اشکالی ندارد، ولی اگر به‌سختی بوده توهین و جنایت به میّت بوده و دیه دارد و دیه آن یک‌دهم دیه دندان یک انسان زنده است و باید درراه خیر برای میّت هزینه شود.