فراموشی عمل به نذر در وقت معین
اگر کسی فراموش کند به نذرش در وقت تعیین شده عمل کند حکمش چیست؟
گناهی مرتکب نشده و کفاره ندارد ولی بعدا احتیاطا قضا کند.
گناهی مرتکب نشده و کفاره ندارد ولی بعدا احتیاطا قضا کند.
چنانچه اطمینان به ادای نذرتان دارید در حال حاضر تکلیفی ندارید و اگر اطمینان ندارید، چنانچه آن نذر زمان خاصی داشته و وقت آن گذشته، بگویید إن شاءالله انجام داده ام و اگر وقت معینی نداشته، باید آن را دوباره بجا آورید.
اگر مبلغ نذر جزئى است احتیاط آن است که در هر یک از سه مورد، آن مقدار را مصرف کند و اگر مبلغ و مقدار قابل توجّهى است مى تواند قرعه بزند و مطابق آن عمل کند.
كار مباحى كه انجام و ترك آن از هر جهت مساوى است نذر انجام آن صحيح نيست، ولى اگر انجام يا ترك آن از جهتى بهتر باشد و به همان منظور نذر كند صحيح است، مثلًا نذر كند غذايى بخورد كه براى عبادت قوّت گيرد يا غذايى كه مايه سستى بدن او براى انجام عبادت مىشود ترك نمايد.
كسى كه نذر كرده زيارت برود ولى غسل زيارت و نماز آن را نذر نكرده، لازم نيست آنها را به جا آورد.
گوسفندى را كه نذر كردهاند پشم آن و مقدارى كه چاق مىشود جزء نذر است و اگر پيش از آن كه گوسفند به مصرف نذر برسد بچه اى بياورد، يا شير دهد، احتياط واجب آن است آن را هم به مصرف نذر برساند.
هرگاه نذر كند اگر مريض او خوب شود يا مسافرش سالم بازگردد فلان كار خير را انجامدهد، چنانچه معلوم شود پيش از نذر كردن مريض او خوب شده، يا مسافر آمده است، عمل كردن به نذر واجب نيست.
اگر کالای خاصی را نذر کرده باید همان را تهیه کند مگر اینکه اختلاف قیمت فاحش شود که به مقدار قیمتی که در ذهن داشته انجام میدهد.
آن مقدارى را که مى تواند در میان عزاداران پخش کند، بقیّه را اگر ممکن است سفارش کند در جاهاى دیگر در مجالس عزادارى شیر بدهند. اگر آن هم ممکن نیست تبدیل به غذاى دیگر کند، بنابر احتیاط واجب.
لازم نيست جزئيّات و خصوصيّات عملى كه نذر كرده مطلوب باشد، همين اندازه كه اصل آن شرعاً مطلوب باشد كافى است، مثلًا اگر نذر كند شب اوّل هر ماه نماز شب بخواند صحيح است و بايد به آن عمل كند، يا اگر نذر كند در محلّ خاصّى فقرا را اطعام نمايد بايد مطابق آن عمل نمايد.
همین که بداند طبق وظیفه نماز نذر را بجا می آورد کفایت می کند و لازم نیست نیت را به زبان بیاورد . نذر به انجام واجبات نیز تعلق می گیرد و در صورت ترک واجب علاوه بر اینکه معصیت کرده باید کفاره نذر نیز بپردازد.
نذر در مورد كارهايى صحيح است كه انجام آن ممكن باشد.
كارى را كه انسان نذر مىكند بايد شرعاً مطلوب باشد، بنابراين نذر كار حرام، يا مكروه، يا ترك واجب و مستحب، صحيح نيست.
در صورتى که نذر مطلق باشد، تأخیر در آن جایز است.
1. مورد نذر از بين برود؛ مثل اينكه نذر كند در صورت برآورده شدن حاجتش به ازدواج فرد خاصّى كمك كند و زمانى كه حاجتش برآورده شد، آن فرد ازدواج كرده باشد؛ در اينجا نذر منعقد نشده و لازم نيست به ازدواج فرد ديگرى كمك كند. 2. در زمان عمل به نذر، مورد آن غير مقدور باشد؛ مثل اينكه نذر كرده روزه بگيرد ولى هنگام اداى نذر بيمار شود و بعدآ هم توانايى براى انجام دادن آن پيدا كند، چنين نذرى باطل است. 3. در زمان عمل به آن، نذر نامشروع شود ورجحانش را از دست بدهد؛ مانند نذرى كه حين العمل، موجب آزار پدر و مادر باشد. 4. انجام دادن نذر در اصل مطلوب باشد، ولى هنگام عمل مطلوب نباشد؛ مانند نذر شربت خنك در عاشورا كه هرگاه عاشورا در زمستان واقع شود، شربت خنك مطلوب نيست. در اين مورد، نذر نسبت به زمستان منعقد نيست ولى احتياط، تبديل نذر به چيزى است كه مناسب با فصل است؛ مانند شير گرم يا چاى.