مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هر كس نتواند اعمال اختيارى حج را انجام دهد معذور است و بنا بر احتياط مستحب نمى‌تواند نايب شود؛ ولى اگر در فراگرفتن اعمال حج يا نماز كوتاهى كرده باشد، نيابت او اشكال دارد؛ البتّه عذرهايى كه دراثناى حج پيش مى‌آيد مانع صحت نيابت نيست. همچنين اقدام شخص حاجى به قربانى در حال اختيار نيز شرط نيابت نمى‌باشد.

یک نماز کافى است.

احرام كسى كه ختنه نشده صحيح است، ولى طواف و نماز طواف‌های او باطل است و در احرام باقى می‌ماند. مگر آن‌که ختنه‌کرده و سپس طواف و نماز طواف را بجاى آورد.

اگر محرم كه دسترسى به آب ندارد تيمّم بدل از غسل كرد و سپس يكى از مبطلات وضو را انجام داد، لازم نيست تيمّم بدل از غسل را تكرار كند؛ بلكه تيمّم بدل از وضو مى‌كند و تا زمانى كه يكى از موجبات غسل حاصل نشده و عذرش باقى است، همان تيمّم بدل از غسل اوّل كافى است و می‌تواند طواف و نماز آن را با همان تیمم بدل از غسل بجا آورد.

درصورتی‌که براى شما امكان داشته وضو بگيريد، هرچند كه به منزل برويد و مثلاً براى روز بعد اعمال را انجام دهيد، تيمّم صحيح نبوده است. وظيفه شما اين است كه طواف و نماز طواف را اعاده كنيد و اگر خودتان نمى‌توانيد، بايد نايب بگيريد.

طواف و نماز عمره اوّل را اعاده مى‌كند و عمره دوّم را به‌قصد رجا ادامه مى‌دهد (توجّه داشته باشيد كه در يك ماه قمرى بيش از یک عمره نمى‌توان انجام داد؛ مگر به‌قصد رجا، يعنى به اميد این‌که مطلوب باشد، نه به‌طور قطعى).

هنگامی‌که مستحاضه وظيفه غسل خود را براى نمازها انجام دهد به حكم طاهر است و غسل ديگرى براى طواف و نماز طواف لازم نيست.

هرگاه شرايط و صفات عادت ماهيانه را نداشته باشد، حكم مستحاضه را دارد و با انجام‌وظیفه مستحاضه حج و طواف او صحيح است؛ اما در صورت داشتن تمام نشانه‌هاى حيض، حكم حيض را دارد. در ضمن زنان سادات در محيط ما حكم زنان قرشيّه را ندارند و آن‌ها نيز در پنجاه‌سالگی قمرى (حدود 5/48 سال شمسى) يائسه مى‌شوند، يعنى هرگونه خون مشكوكى ببينند حكم استحاضه را دارد.

اگر در زمان خاصی بیماری‌اش تخفيف پيدا مى‌كند، به‌گونه‌ای كه مى‌تواند در آن زمان طواف و نماز طواف را با وضو و بدنِ پاك به‌جا آورد، بايد اين اعمال را در آن زمان انجام دهد و اگر چنين وقتى ندارد، درصورتی‌که زحمت زيادى نداشته باشد، هر بار كه وضويش باطل شد تجديد وضو كند و اگر زحمت زياد دارد، براى طواف يك وضو و برای نماز هم يك وضو مى‌گيرد و اگر نماز طواف را بلافاصله بعد از طواف بخواند، همان وضوى اوّل كافى است و نايب گرفتن لازم نيست.

چنانچه نتواند در اثناء طواف وضو بگيرد، يا اين كار زحمت زياد داشته باشد، مى‌تواند براى طواف به يك وضو اكتفا كند و براى نماز طواف وضوى ديگرى بگيرد. هرچند در اثناء طواف و نماز، وضويش باطل شود و اگر نماز طواف را بلافاصله بعد از طواف بخواند، همان وضوى اوّل كافى است و نيازى به نايب گرفتن نيست.

چنانچه زمانى باشد كه بتوانيد طواف و نماز طواف را بدون خروج آن انجام دهيد، بايد همان زمان را انتخاب نموده و اعمالتان را انجام دهيد و اگر چنين چيزى امكان‌پذير نيست و به‌هیچ‌وجه خروج آن را احساس نمى‌كنيد، طواف را با يك وضو و نماز طواف را با وضوى ديگر انجام دهيد و اگر ناچار است هر دو را باهم بجا آورد و توانایی بر وضوى مجدّد ندارد براى نماز طواف تيمّم مى‌كند و اگر نماز طواف را بلافاصله بعد از طواف بخواند، همان وضوى اوّل كافى است و نيازى به نايب گرفتن نيست.

در این مسئله از «امر ظاهری عقلی» پیروی کرده است یعنی تصوّر عقلی او این بوده که وقت ندارد؛ و می¬دانیم «امر ظاهری عقلی» مجزی نیست؛ مانند جایی که نذر کرده سه‌شنبه را روزه بگیرد و به خیال این¬که سه‌شنبه است روزه گرفته و سپس معلوم می¬شود دوشنبه بوده است، در اینجا نیز احتیاط در تکرار است و ترک محرمات لازم نیست، تنها از رابطه با همسر بپرهیزد تا کسی به نیابت از او طواف نساء بجا آورد.