درصورتی‌که آن زمین در موقع خریداری احیاء شده بوده است نمی‌توان مزاحم صاحب زمین شد.
اراضى موات با ثبت دادن ملك كسى نمىشود، بلكه بايد آن را احياء كند يعنى آماده براى كشت و زرع نمايد.
آباد كردن و بهره بردارى از زمین‌های مخروبه اى كه مالك نداشته و نفعش به كسى نمى رسد.
با تصرّف مزبور حقّ اولویت‌دارید و حقّ خود را می‌توانید در مقابل عوض و یا بدون عوض به دیگرى واگذار کنید و اگر آن را احیا کرده‌اید مالک هستید.
درصورتی‌که از اراضی موات باشد مانعی ندارد.
حقّى كه به سبب سنگ‌چينى و مانند آن به دور زمين موات، براى شخص پديد مى‌آيد.
در تحجير املاك بلا صاحب مرور زمان وجود ندارد، بلكه معيار آن است كه يقين به اعراض صاحب اصلى پيدا كنيم؛ خواه يقين در يك روز پيدا شود، يا پنجاه سال.
اگر برای شما آباد کرده باشد نه برای خودش، مالک آن شما می‌باشید.
در اينجا زمين، باير محسوب می‌شود و در ملک او باقي می‌ماند، مگر اینکه اعراض کرده باشد يعني از زمين صرف‌نظر کند يا اعراض عملي ثابت شود؛ ولي اگر اعراض نکند هرچند مدّت طولاني بگذرد مالک است و زمان دخالتي ندارد.
چنانچه حريم شرعى بوده مستأجر حقّ احيا نداشته و مالك نمىشود و مادام كه مدّت اجاره زمين تمام نشده مستأجر حقّ استفاده از آن را دارد و بايد اجاره آن را بدهد و متولی نمىتواند از او بگيرد ولى بعد از اتمام مدّت اجاره، حقّى براى مستأجر باقى نيست.
اگر زمين موات بوده است كسى مالك آن مىشود كه آن را آباد كند (مثلاً خانه بسازد) و اگر سابقاً آباد بوده تعلّق به مالك سابق دارد و اجازه او لازم است؛ مگر اینکه او از طريق غصب بر آن مسلط شده باشد و صاحب اصلى معلوم نباشد، كه بايد با اجازه حاكم شرع به نيازمندان داد.
هرگاه زمين مزبور سابقه ملكى نداشته باشد، يا احتمال موات بودن آن از روز اوّل برود حكم وقف بر آن جاری نمىشود؛ امّا اگر سابقه ملکیت داشته و براى قبرستان واگذارشده است حكم وقف بر آن جاری است.
