مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مأموم فقط در دو حالت می‌تواند به نماز جماعت ملحق شود: 1 در حالتی که امام در قیام قبل از رکوع است. 2 در حالتی که امام در رکوع است، به او اقتدا كند و به ركوع رود و به ركوع امام برسد. خواه امام جماعت ذكر ركوع را گفته باشد يا نه و همین ركعت اول او حساب می‌شود.

اگر امام ايستاده باشد و مأموم نداند در كدام ركعت است می‌تواند اقتدا كند و حمد و سوره‏ را به‌قصد قربت ‏بخواند و نمازش صحيح است، خواه معلوم شود امام در ركعت سوم و چهارم بوده، يا در ركعت اوّل و دوم، به‌شرط اين‏كه نماز ظهر و عصر باشد كه حمد و سوره را امام آهسته مى‏خواند.

احتیاط مستحب تجافی است.

نماز او صحیح است و باید ادامه دهد و درصورتی‌که امام جماعت و مأمومین بلافاصله متوجه شوند و برخیزند و ادامه دهند نماز آن‌ها نیز صحیح است.

اگر امام در ركعتى كه تشهد ندارد اشتباهاً تشهد بخواند، يا در ركعتى كه قنوت ندارد اشتباهاً قنوت بخواند، مأموم نبايد تشهد و قنوت را بخواند، ولى نمى‏تواند پيش از امام برخيزد، يا پيش از امام به ركوع رود، بلكه بايد مطلب را با علامت و اشاره‏اى به او حالى كند و اگر نشد صبر كند تا امام تشهد و قنوت را تمام كند و بقيّه نماز را با او بخواند.

به‌طورکلی در تمام مواردى كه مأموم بايد برگردد اگر عمداً برنگردد نمازش اشكال دارد.

اگر جاهل قاصر بوده است نمازهای گذشته او صحیح است.

اگر مأموم در ابتداى جماعت يا در اثناء آن، جلوتر از امام بايستد جماعت او باطل می‌شود، احتياط واجب اين است كه مساوى هم نايستد، بلكه كمى عقب‌تر قرار گيرد و اين عقب‌تر بودن از امام در تمام حالات نماز حتی در رکوع و سجود مراعات گردد.

اگر يك يا چند قدم میان امام و مأموم يا مأمومین با يكديگر فاصله باشد، به‌طوری‌که به آن جماعت گويند مانعى ندارد؛ بنابراين فاصله شدن يك يا دو نفر كه نماز نمی‌خوانند مانعى ندارد، ولى مستحب است صفوف کاملاً به هم متّصل باشد.

بلندتر بودن جاى مأموم از جاى امام اشكال ندارد، ولى اگر امام در صحن مسجد بايستد و عدّه‏اى از مأمومین در بالكن و پشت‌بام و طورى باشد كه به آن جماعت نگويند، صحيح نيست. مثل اين‏كه امام در طبقه اوّل بايستد و مأمومین در بعضى از طبقات بالا كه از جماعت دور است.

حدوداً کمتر از بیست سانت باشد اشکال ندارد.

با توجه به اینکه امام عمداً نماز عصر را مقدم نکرده است اقتدای نماز عصر به وی اشکالی ندارد.