عدم صدور حکم اجرای قصاص توسط حاکم
در صورتى که حاکم اذن در قصاص ندهد، تکلیف جانى (قاتل) چیست؟
حاکم نمى تواند اذن قصاص ندهد; مگر این که مفاسد مهمّ اجتماعى بر آن مترتّب شود، در این صورت باید از قصاص خوددارى کرد.
حکم حبس محکوم به قصاص تا برطرف شدن موانع اجراي قصاص
چنانچه به ادله ذيل حکم قصاص در مورد شخص محکوم اجرا نشده باشد آيا ميتوان وي را تا زمان اجراي حکم -هر چند در مدت زمان طولاني- در حبس نگه داشت؟الف. به دليل فقر مالي اولياي دم يا دلايل ديگر از پرداخت فاضل ديه خودداري ميکنند. (ب. عدم تأمين سهم اولياي صغير مقتول از طرف اولياي خواهان قصاص. ج. عفو برخي از اولياي دم و عدم پرداخت سهم آنان به محکوم عليه از سوي اولياي خواهان قصاص. د. عدم شناسايي اولياي دم يا عدم دسترسي به آنان و دستور حاکم شرع مبني بر اخذ ديه از قاتل و ناتواني وي از پرداخت ديه. ه. مصالحه به ديه و عدم توانايي پرداخت ديه توسط محکوم عليه. و. عدم مراجعه اولياي دم به دادگاه براي تعيين تکليف نهايي. ز. فقدان ابزار لازم براي اجراي دقيق حکم قصاص و استنکاف مجني عليه و اولياي دم يا افراد خبره از اجراي حکم و آن در صورتي که محکوم عليه استطاعت پرداخت يا جلب رضايت شاکي را ندارد.
محکوم به قصاص را نمیتوان برای مدت طولانی در زندان نگاه داشت، باید با اخذ وثیقه کافی او را آزاد کنند تا شرایط اجرای قصاص یا عفو یا تبدیل به دیه حاصل گردد، مگر این که آزاد کردن او پیامدهای بسیار نامطلوب اجتماعی داشته باشد که در این صورت میتوان از بیت المال، کمک به صاحبان حق کرد تا قصاص اجرا شود.
مشخص نبودن هوّیت یا مذهب مقتول برای اجرای قصاص
فردی اقدام به قتل انسانی نموده که او را نمی شناسد بعد از قتل به هر دلیل مثل آتش زدن مقتول جنازه قابل شناسایی نیست در نتیجه مسلمان بودن وی معلوم نیست با توجه به این مسائل آیا قصاص امکان پذیر است؟ آیا این که قتل در منطقه ای که اکثریت در آن مسلمان هستند رخ داده باشد یا غیر مسلمان تفاوتی دارد؟ آیا می توان در این گونه موارد قاعده درء اجرای شود؟ نهایتاً در صورتی که قصاص منتفی باشد مجازات این فرد چیست؟
در جایی که اکثراً مسلمان هستند حکم مسلمان جاری می شود ولی با توجه به قاعده درء تبدیل به دیه مسلمان می شود.
عدول حاکم شرع از اذن اجرای قصاص
آیا حاکم شرع می تواند متعاقب اذن به اجرای قصاص از اذن خود رجوع کند یا خیر؟
از اذن خود نباید رجوع کند مگر اینکه ضرورت مهمی باشد.