Uzun müddətli yatırımların xümsü
Banklara uzun müddətli əmanət qoyulan və banklar tərəfindən dövriyyədə olan pullara xüms düşürmü?
Onun xümsünü ödəmədiyi təqdirdə xümsünü verməlidir.
Onun xümsünü ödəmədiyi təqdirdə xümsünü verməlidir.
Şəriət risaləsinin 1535 - ci məsələsində qeyd etdiyimiz şərtlərlə onu öz mülkiyyətinə çevirib xümsünü verə bilər.
Kreditlərini ödəmədiyi borc miqdarına xüms düşmür. Lakin aldığı məvacib və əlavə gördüyü işlərdən, habelə kreditlərini ödəmiş borcdan əldə etdiyi şeylərə xüms düşür.
Sözü gedən bağın xümsü yoxdur. Lakin meyvələrinə xüms düşür. Satış zamanı (alındığı puldan) artıq qiymətin xümsü verilməlidir.
Təqaüdə çıxandan sonra dövlətdən aldığı pul, həmin ilin qazancı sayılır. Əgər o ilin xərclərindən artıq olsa, ona xüms düşür.
Atanızın vəfatından sonra o mülkün qiyməti qalxmayıbsa, xümsü yoxdur. Qiyməti qalxdığı təqdirdə ehtiyat vacibə əsasən, fərqinin xümsünü verməlisiniz. Hissələrlə ödəməyinizin də eybi yoxdur.
Ehtiyaclarını və şəxsi tələbatını ödəmək üçün lazım olan miqdarına xüms düşmür. Bundan əlavəsinə xüms düşür.
Şəriət hakiminə müraciət edə bilər. Xüms almaq üçün lazım olan şərtlərə malikdirsə, onunla dəstgərdan (razılığa gəlmək, xümsü şəri hakimə verib sonra borc olaraq almaq) etsinlər.
Ehtiyac duyulmayanlara xüms düşür və meyar günün qiymətidir.
Ehtiyat vacib budur ki, onun xümsü ödənilsin.
Xalça satışa hazır olan vaxtdan həmin ilin qazancından hesablanır ki, xüms ili keçəndən sonra artıq bir şey qalarsa, xümsünü verməlidir.
Ağacları əkməkdə məqsəd şəxsi tələbatı ödəməkdirsə, xümsü yoxdur, lakin qazanc və ticarət üçün olsa, xümsü var.