Bakirə və qeyri-bakirənin mehriyyəsinin hökmü
Düxulun kamil mehriyəyə və düxul etməməyin mehriyənin yarısına səbəb olması məsələsində bakirə qızla digər qadınlar arasında fərq varmı?
Bakirə ilə qeyri-bakirə arasında heç bir fərq yoxdur.
Bakirə ilə qeyri-bakirə arasında heç bir fərq yoxdur.
Əgər məni gəlməyəcəyinə əmin idisə, onların uşaqlarının vələdüş-şübhə qəbilindən olması ehtimalı uzaq deyil. Lakin məni gələcəyinə ehtimal verirdisə, məsələ işkalsız deyil. Mehrul-misl barəsində isə, qadın öz meyl və razılığı ilə buna razı olmuşdursa və bu işin baş verəcəyini də ehtimal verirdisə, mehrul-misli yoxdur. Əgər ehtimal vermirdisə və sürtməkdən əlavə bir şeyə razı olmamışdırsa, mehrul-misl vermək ehtiyat vacibdir. - Əqd oxunmadan, sadəcə razılıq əsasında olan və ya əqd oxunmadan yazılı baş verən.
“Mehriyə tələb olunan zaman ödəməlidir”, – deyə şərt olunarsa, qadının mehriyəni tələb etməyə haqqı var. Əgər təslim olmamaqda mehriyənin verilməməyinə istinad olunarsa, nəfəqə də almağa haqqı var. Əgər “ərin imkan daxilində ödəyəcəyi” şərt edilsə və ya ürf və adət baxımından bunu sübut edən dəlillər mövcud olsa, ərin imkanı olmadığı təqdirdə qadının bunu tələb etməyə haqq yoxdur. Belə olan halda təslim olmasa, nəfəqə almağa haqqı yoxdur.
Əgər qız mehriyəni və şirbahanı ərindən mehriyə adı ilə alsa, onun bir qismini cehiz almağa sərf etsə və artıq qalanı hər bir kəsə versə, caizdir.
Zahirən nəfəqə atanın öhdəsindədir. Əgər mehriyə nağd olsa, o da atanın öhdəsinə düşür. Oğlanın öhdəsinə düşdüyü (mehriyənin nağd olduğu) təqdirdə isə dəlinin sağalacağını gözləmək olar. Sağalmayacağı təqdirdə isə, atanın öhdəsinə düşəcəkdir.
Əgər əqd siğəsi icra olunan zaman ibarələr həmin şəkildə oxunmuşdursa və qeyd olunanların hər birinin qiyməti müəyyən olunmuşdursa, həqiqi (real) mehriyə qeyd olunan məbləğdən ibarətdir. Lakin ərin məqsədinin qiymət, qadının isə məqsədinin qiymət yox, sikkə olması tam şəkildə sübut olunsa, sözü gedən mehriyə batil olur və mehrul-misl ödənməlidir.
Möhlətli mehriyə nəzərə çarpacaq bir zaman fasiləsi ilə ödəniləcəyinə dair dəlillər mövcud olmuşdursa, qızın yaxınlıqdan imtina etməyə haqqı yoxdur.
Kişinin onu çəkindirməyə haqqı yoxdur. Amma cinsi ləzzətlər tamamilə aradan gedərsə, bu halda ərin hüquqlarına maneə törətdiyinə görə, qadın onun icazəsi olmadan nəsə bir müstəhəb əməllə məşğul olmağa haqqı yoxdur.
Bu mehriyə məchul və batildir. Onun yerinə mehrul-misl verilməlidir.
Zahir budur ki, qadın öz möhlətsiz mehriyəsini almamış özünü mütləq (qeydsiz-şərtsiz) şəkildə ərinə təslim etməyə bilər və bu müddətdə ərinə vacibdir ki, onun nəfəqəsini versin.
Bakirəlik və ya hər bir kamal və qüsursuzluq şərt olunduğu halda – istər əqddə qeyd olunmuş olsun, istərsə də əqddən öncə – əgər bunun əksi sübuta yetərsə, fəsx hüququ vardır. Əgər duxul (yaxınlıq) baş verməyibsə, mehriyyə bütövlükdə götürülür və əgər baş veribsə mehrul-müsəmma (yəni onun kimi eyibsiz qadının adi mehriyyəsi) ödənilir, sonra tədlis edən şəxsdən alır.
Ya müsalihə etməli, ya da bu günün qiyməti ilə hesablamalıdır.