مدت زمان پاسخگویی به هر سوال بین 24 تا 72 ساعت است.

لطفا قبل از 72 ساعت از پیگیری سوال و یا ارسال سوال مجدد خودداری فرمائید.

از طریق بخش پیگیری سوال، سوال خود را پیگیری نمایید.

captcha
انصراف

زمان پاسخگویی به سوالات بین 24 تا 72 ساعت می باشد.

انصراف
چینش بر اساس:حروف الفباجدیدهاپربازدیدها

Üzdə dərin yaranın diyəsi

Mübahisə zamanı iki nəfər bir nəfərə hücum edib bel və yaba ilə onun üz-gözünə zərbələr endirmişlər. Tibbi ekspertizanın verdiyi rəyə görə onun başına vurulan zərbələr beyninin zədələnməsinə, üzünə vurulan zərbələr isə yalnız üzündəki ətlərin iki yerdən deşilməsinə gətirib çıxarmışdır. Zərərçəkən şəxs bir neçə saatdan sonra vəfat etmişdir. Mütəxəssis həkim zərərçəkənin beyninə dəyən zərbəni ölümünün səbəbi kimi qeyd etmişdir. Qan sahibləri də mübahisə vaxtı orada olduqlarına görə yuxarıda sözü gedən iki nəfəri qatil kimi tanıtmışlar. Hakim də "qəsamə" icra edildikdən sonra qan sahiblərinin sözlərini təsdiq etmişdir. Bu mərhələdə üçüncü şəxs zərərçəkənin üzünə dəymiş xəsarətin onun tərəfindən törədildiyini söyləyir. Üçüncü şəxsin sözlərinin doğruluğunu nəzərə alsaq, sual budur ki, üçüncü şəxs müqəddəs İslam şəriəti baxımından qətldə şərik sayılırmı? Yoxsa, o, yalnız diyə ödəməlidir? İkinci halda diyənin miqdarı (üzün ətinə yaba ilə vurulan iki dərin deşik) nə qədərdir?

Sualda fərz olunanlara görə üzə vurulan zərbə ölümə səbəb olmamışdır və cinayətkar diyə ödəməlidir. Yara sümüyə çatmayıbsa, onun diyəsi hər yaraya görə üç dəvədir.

دسته‌ها: Bədən üzvlərinin diyəsi

Zavod tullantıları nəticəsində həyatlarını itirən uşaqların diyələri

Neft-kimya zavodu öz xərclərinə qənaət etmək üçün zəhərli tullantıları gigiyenik və təhlükəsizlik qaydalarına riayət etmədən zavod yaxınlığındakı su hovuzuna axıdır. Bundan xəbəri olmayan bir neçə uşaq həmin sularda çimir və zəhərlənərək bir müddət sonra vəfat edirlər. Zavod buna görə məsuliyyət daşıyırmı? Xahiş edirik, suala cavab verərkən iki variantı; su hovuzunun zavod ərazisinə aid olduğu və olmadığı hallarını nəzərə alasınız.

Əgər su hovuzu uşaqların mütəmadi şəkildə getdikləri (çimdikləri) bir yerdirsə, suyu çirkləndirən şəxslər diyə ilə bağlı məsuliyyət daşıyırlar. Əks halda, heç bir məsuliyyət daşımırlar.

دسته‌ها: Diyə ödəməyin metoduDiyəyə aid müxtəlif məsələlər

Qadağan olunmuş güclü elektrik cərəyanından ölüm

Peşəsi qaynaqçılıq olan şəxs binanın qaynaq işlərini əvvəldən axıra kimi öz üzərinə götürərək sahibkarla müqavilə imzalasa və podratçı qaynaq işləri üçün istifadəsi işıq idarəsi tərəfindən qadağan olunmuş, küçədən keçən yüksək gərginlik naqilindən istifadə edərsə və bu da elektrik qəzası ilə nəticələnərək qaynaqçının ölümünə səbəb olarsa, bu halda sahibkar müqəssirdir, yoxsa eyni zamanda podratçı olan qaynaqçının özü?

Burada qaynaqçı təqsirkardır.

دسته‌ها: Xəsarəti ödəmək

Avtomobil qəzasında ölüm

Qəza hadisəsində dünyasını dəyişmiş şəxs təqsirli bilinərsə, sürücü yenə də “səhvən adam öldürmə” cəzasına məhkum olunacaqmı? Yəni, ölənin diyəsi sürücünün aqiləsinə (qohumlarına) vacib olacaqmı?

Nəqliyyat hadisəsində qətl, xəta üzündən deyil. Əgər sürücü təqsirli bilinərsə, “ehtiyatsızlıq üzündən adam öldürmə” sayılır. Piyada təqsirli bilinən halda isə, misal üçün, özünü maşının altına atmışdırsa, heç bir diyəsi yoxdur. Əgər qətl hadisəsində onların ikisinin də rolu vardırsa, diyə sürücüdən onun xətasına mütənasib şəkildə alınmalıdır.‌

دسته‌ها: Qəsdən adam öldürmə və ona bənzər hallarDiyəyə aid müxtəlif məsələlər

Qeyri-qanuni aborta görə diyə

Qadın şəri baxımdan qeyri-qanuni yolla hamilə olmuş, sonra bətnindəki uşağı saldırmışdır:1) Uşağın diyəsi varmı?2) Diyəsi varsa, kimə çatmalıdır?

Ehtiyat vacib, 800 dirhəm miqdarında diyə ödəməlidir. Uşaq kamil olsa, (sözü gedən uşağın böyüyüb həddi-buluğa çatdığı və İslam dinini qəbul etdiyi təqdirdə, kamil diyəsi olacaqdı) onun diyəsi yalnız imama və ya imamın naibi olan cameüş-şərait müctəhidə çatacaqdır ki, müsəlmanların məsləhəti üçün sərf edilsin. Bu uşaq yaşasaydı, evlənib uşaq sahibi olsaydı, diyəsi onun həyat yoldaşına və övladlarına çatacaqdı.

دسته‌ها: Salınmış uşağın diyəsiDiyə ödəməyin metodu

Fəhlənin ehtiyatsızlıq üzündən həyatını itirməsi

Sahibkar işində kifayət qədər peşəkar və təcrübəli olan 50 yaşlı qazmaçı ustanı quyu qazmaq üçün işə götürür. O da quyu qazarkən quyunun içinə girən zaman ayağı sürüşərək quyuya düşüb dünyasını dəyişir. Sual budur ki, vəfat etmiş şəxsin varisləri yer sahibindən haqq tələb edə bilərlərmi?

Yuxarıdakı şəraitdə yer sahibi heç bir məsuliyyət daşımır. Yalnız bu halda məsuliyyət daşıya bilər ki, quyu qazılan yer fərqli xüsusiyyətlərə malik olsun, bu da təhlükə ilə nəticələnsin və sahibi də bunu bilə-bilə, xəbərdarlıq etməkdə səhlənkarlığa yol vermiş olsun.

دسته‌ها: Diyəyə aid müxtəlif məsələlər

Şərab içən şəxsin əməlləri

Spirtli içki içmək insanın ağıl və şüurunun aradan getməsinə səbəb olurmu? Əgər olursa, bir şəxs belə bir çirkin iş görərsə, törətdiyi əməllər qarşısında zamindirmi? Tövbə etdiyi təqdirdə Allah-taala onu bağışlayarmı?

Şərab içmək sözsüz, insanın ağlında öz mənfi təsirini qoyur, onu zəiflədir. Lakin həmişə dəliliyə səbəb olmur. Əgər tövbə etsə və bu işi tərk etsə, inşallah, günahları bağışlanar. Amma sərxoş halda etdiyi əməllərə görə məsuliyyət daşıyır.

دسته‌ها: Diyə ödəməyin metodu

Eyibli sümüyün sındırılmasının diyəsi

Sümüyün sınmasına görə verilən diyə – eyibli olduğu təqdirdə – həmin üzvün diyəsinin beşdə biri qədərdir. Digər tərəfdən, bəzi üzvlərin, məsələn, burunun sınması üçün veriləcək diyə xüsusi şəkildə qeyd olunur. Belə halda sözü gedən diyə külli və ümumi qayda ilə tətbiq olunaraq hesablanmalıdır, yoxsa həmin üzv üçün qeyd olunmuş diyə meyar tutulmalıdır?

Sözü gedən qayda bütün hallara şamil olmur. Çünki, bəzi hallarda nəqli dəlillər və icma onun əksini göstərir. Buna görə də nəqli dəlil və icma mövcud olan hallarda həmin halın konkret hökmünə əməl etmək lazımdır.

دسته‌ها: Sınıqların diyəsiDiyə ödəməyin metodu

Təmirçinin təhlükəsizlik qaydalarına diqqətsizliyi nəticəsində bir ailənin ölümü

Təmirçi və ya şirkətin qanuni nümayəndəsi qaz sobasını bir şəxsin mənzilində təhlükəsizlik qaydalarına əhəmiyyət vermədən və ya texniki səhvə yol verməklə, yaxud da borudan istifadə etmədən quraşdırır. Nəticədə ailə üzvlərinin hamısı qazdan boğularaq vəfat edirlər. Qan sahibləri təqsirli bilinən şəxsin əleyhinə şikayət edirlər. Sual budur: Şirkət nümayəndəsinin və ya təmirçinin texniki nasazlığa və yaxud təhlükəsizlik qaydalarına riayət olunmaması barədə ev sahibinə məlumat verməsi və ya verməməsi hallarında kim məsuliyyət daşıyır və hansı növ qətl baş vermişdir?

Əgər bu barədə onlara məlumat vermişdirsə, məsuliyyət daşımır. Vəziyyətin təhlükəli olmasına baxmayaraq xəbər verməmişdirsə, "ehtiyatsızlıq üzündən qətl" sayılır və öz əmlakından diyə verməlidir.

دسته‌ها: Qəsdən adam öldürmə və ona bənzər hallarCan (ölüm) diyəsi

درختواره فقه

فهرست رساله

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی