جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

Əgər nəcisi saxlamaq qüvvəsi tamamilə aradan getmişdirsə, buna görə bütöv diyə ödənilməlidir. Sınmış çanağın diyəsində isə ekspertlərə müraciət etməklə onun naqisliyinin faizi müəyyən olunmalı və tamam diyə ilə müqayisədə həmin miqdar ödənməlidir. (Onun neçə faizi aradan getmişdirsə, ona mütənasib şəkildə ödənməlidir.)

Diyəsi var.

Ehtiyat budur ki, öz aralarında müsalihə (razılaşma) etsinlər.

Hər ikisinin diyəsini ödəməlidir.

Bəzi hallarda diyə düşür, bəzi hallarda isə ərş. Sınıqlar qəsamə (and içmə) yolu ilə də sübut oluna bilər.

Əgər xaricdən dalağa xəsarət yetirilərsə, ona caifə diyəsi (tamam diyənin üçdə biri) düşür. Əgər zahirdə heç bir yara və xəsarət olmasa, yalnız zərbə və s. nəticəsində dalaq zədələnsə, ekspertiza və mütəxəssislər ona dəyən xəsarətin miqdarını təyin etməli, insanın kamil diyəsinin məcmusu ilə müqayisə etməli və diyəni hesablamalıdırlar.

Sualda fərz olunanlara görə üzə vurulan zərbə ölümə səbəb olmamışdır və cinayətkar diyə ödəməlidir. Yara sümüyə çatmayıbsa, onun diyəsi hər yaraya görə üç dəvədir.

Tibbi ekspertiza və mütəxəssis həkimlər daxili üzvlərə dəyən xəsarətin bədənin neçə faizini təşkil etdiyini açıqlamadırlar (müharibə əlillərində hesablandığı kimi). Sonra həmin faiz, kamil diyə ilə müqayisə olunmaqla hesablanmalıdır. Müalicə xərcləri bundan çox olarsa, ehtiyat vacib budur ki, müalicə xərclərinin qalan hissəsini ödəsinlər.

Belə hallarda diyə kamildir.

Bu işlərin qoyduğu təsirə əsasən diyə alınmalıdır.

Sözü gedən şəxs bu işdən xəbərdar olduğu halda öz razılığı ilə partladıcı maddə ilə işləmiş və barmaqlarını itirmişdirsə, heç kəs zamin deyil.

İki böyrək üçün kamil (tamam) diyə ödənilməlidir. Çünki insanın ölümünə səbəb olur. Bir böyrəyə görə də ehtiyat vacib, diyənin yarısını ödəməkdir.