Bir məktubda üçdən artıq sual yazmayın

Sualınızı qısa, xülasə şəklində bir neçə sətirdə bəyan edin. Uzun-uzadı ifadələr yazmaqdan çəkinin

Yuxu yozma, istixarə və buna bənzər suallar verməyin

captcha
انصراف
انصراف
Sıralama: Alifba Yeni məsələlər Çox baxılanlar

Talaq siğəsini icra etmək üçün şəriət hakiminin vəkaləti

Mən ərim və uşaqlarımla bir yerdə 1366-cı (1988) ildə Norveçə gəlmişik. Hal-hazırda 3 il olar ki, ərim məni və uşaqları atıb getmiş və məni naməlum vəziyyətdə qoymuşdur. Norveçdə dövlət tərəfindən boşanmışıq. Norveçdə şiələr və müsəlmanlar üçüm İslam Tovhid Mərkəzi fəaliyyət göstərir. Həzrət ustaddan xahiş edirik ki, bu mərkəzin ruhanisinə şəriət baxımından talaq siğəsini icra etmək üçün vəkalət və icazə verəsiniz ki, mənim talağımı oxusun.

Əgər əriniz nə sizinlə yaşamaq istəyir, nə də sizə şəri talaq verirsə, o məntəqənin möhtərəm ruhanisinə vəkalət veririk ki, sözü gedən mövzu sübuta yetəndən sonra sizin və sizin şəraitinizə oxşar vəziyyətdə yaşayan digər müsəlmanların talağını oxusun.

Qruplar: Talağın hökmləri

Namaz əsnasında ağızdan qanın gəlməsi

Əgər namaz halında namaz qılanın ağzından qan gələrsə namazı batildirmi?

Əgər qan ağzının içindədirsə namazı batil etmir. Lakin dodağın zahirinə (çöl tərəfdən) dirhəm qədərində və ya ondan artıq dəysə, namazı buraxıb ağzını suya çəkməli, sonra namazını qılmalıdır. Dirhəmdən az olarsa və ağız suyuna qarışıb xaricə çıxarsa namaz üçün işkallıdır.

Qruplar: Namazın hissələri və şərtlərində qüsur

Zinaya iqrar

Kişi evlilik vəziyyətindədir, qadın isə subaydır. Qadın buna razı olmadığını (cinsi əlaqənin zorakılıqla baş verdiyini), kişi isə iki tərəfin buna razı olduğunu iddia edir və dörd dəfə bunu iqrar edir. Kişinin iddiasını qəbul etdiyimiz təqdirdə, hökmün nəticəsini nəzərə almaqla o, “rəcm” (daş-qalaq) olunmalıdır. Bunu qəbul etməsək, əksinə qadının iddiasını qəbul etsək, kişinin cəzası edamdır. Belə bir şəraitdə “لیس على المستکرهة شىء اذا قالت استکرهت”- (zorakılığa məruz qalan qadın “məni məcbur etdin” – desə, onun günahı yoxdur) hədisini nəzərə almaqla, və ya zorakılıq əməlində iki tərəfin şərt olmasını, hər birinin sözünün öz lehinə qəbul etməyin zorakılıq mənasına zidd olmasını, eləcə də onların hər birinin sözünü digərinin əleyhinə qəbul etməyin “اقرار العقلاء على انفسهم ” – (ağıl sahiblərinin öz əleyhinə iqrarı) qaydasına zidd olmasını və bundan əlavə, iqrara və qadının hamilə olmasına əsasən zina əməlinin baş verdiyinin qəti və şübhəsiz olduğunu nəzərə almaqla xahiş edirik ki, belə halların tez-tez baş verdiyinə görə yuxarıdakı cinayət işinin hökmünü lazımi istifadələr üçün bəyan edəsiniz.

Kişinin iqrarına əsasən o, rəcm (daşqalaq) cəzasına məhkum edilməlidir. Qadına isə razı olmadığını iddia etdiyinə görə bəraət verilməlidir. Zahiri hökmlərdə fərqli ölçü götürməyin maneəsi yoxdur. Baxmayaraq ki, bu iş bəzi hallarda icmali (qeyri-dəqiq) elmlə ziddir. Məsələn, “kürr, yoxsa qəlil su (az su) olması şəkli olan su ilə yuyulan nəcis paltar” məsələsində istishab qaydasına görə paltar nəcis sayılır, su isə pak sayılır.

Qruplar: İqrarın hökmləri

Öncədən şərt qoyulmadan verilən borcun müqabilində hədiyyə almaq

Zeyd öz pulundan bir miqdarını bank şöbələrinin birinə və ya bir şəxsə hər hansı ünvanla vədiə (əmanət) verərək ona istifadə etməyə icazə verir. O da pul sahibinə təşəkkür etmək üçün və ya başqa bir ünvanla hər ay və ya hər iki aydan bir, öncədən şərt qoyulmadan müəyyən məbləğdə pul ödəyir. Həzrət ustadın nəzərincə bu məbləğdə pulu vermək və almaq necədir?

Öncədən şərt olmasa, eybi yoxdur.

Qruplar: Borcun hökmləri

Vəty olunmuş heyvanın zəmanəti

Zeyd neçə il bundan öncə Əmrin heyvanı ilə günah iş (vəty) görmüşdür. Heyvanın sahibi onun satmış və pulu alıb xərcləmişdir. Heyvanın harada olması, sağ yoxsa ölmüş olması məlum deyil. İndi zaman ötdükdən sonra o, günahını başa düşmüşdür və tövbə etmək istəyir. Sualı budur:1) O heyvanın qiymətini onun sahibinə və ya vərəsəsinə zamindir, ya xeyr? 2) Zeydin həddi-buluğa çatıb-çatmamağı və ya məninin tökülüb-tökülməməyinin hökmdə bir fərqi varmı?3) Həddi-buluğa çatıb-çatmadığında şəkk etdiyi halda vəzifə nədir?4) Əgər zamindirsə, heyvanın qoyun, keçi və s. kimi adətə görə əti yeyilən heyvan olması, yaxud adətə görə əti yeyilən heyvan olmamasının (məsələn, at, ulaq və s.) hökmdə bir fərqi varmı?5) Qiymətinin ödənməsi vacibdirsə, onun ödənmə səbəbini müqabil tərəfə söyləməlidirmi? Çünki, etiraf etməyin fəsad yaranmasına, xəcalətə səbəb ola biləcəyi mümkündür.

1) Zamindir və onun qiymətini ödəməlidir. 2) Əgər həddi-buluğ və mükəlləf olmasa bu hökm onun barəsində qüvvədə deyil. 3) Həddi-buluğda şəkk etdiyi surətdə həddi-buluğa çatmamasına hökm olunur.4) Hər iki halda onun qiymətini sahibinə ödəməlidir. Lakin ikinci halda heyvan tapılarsa, onu digər şəhərə aparıb satmalıdırlar. Pulu isə günah işi görən adama çatacaqdır.5) Elan etmək lazım deyil.

Qruplar: Vəty olunmuş heyvanlar

Müsəlman olan zərdüştün iddəsi

İki ildir ki, İslam dinini qəbul etmişəm və 6 ay olar ki, zərdüşt dinindən olan ərimdən ayrılmışam. Bütün bunları nəzərə almaqla mən necə iddə saxlamalıyam?

Əgər İslam dinini qəbul etmənizdən iki il keçirsə, İslamı qəbul etdiyiniz zamandan sizin iddəniz başlamışdır. Ərinizin bu işdən xəbəri var idisə və sizin iddəniz zamanında müsəlman olmamışdırsa, iddəniz sona çatmış və o ərinizdən ayrılmışsınız. Talağa da ehtiyac yoxdur.

Qruplar: İddənin hökmləri

Ümumi yerlərdə siqaret çəkmək

Məclisdə siqaret çəkmək orada iştirak edən digər insanların narazılığına və narahatçılığına səbəb olarsa və ya bu işin onların səhhətinə zərəri olarsa, caizdirmi? Belə ki, bəzi tibbi cəmiyyətlərin verdiyi məlumata görə siqaretin ziyanı onun tüstüsü ilə dolmuş yerdə olan adam üçün siqaret çəkən adamdan üç dəfə çoxdur. Buna görə də ticarət mərkəzlərinin və dövlət idarələrinin çoxunda siqaret çəkməyi qadağan etmişlər. Belə bir şəraitdə “siqaret çəkmək qadağandır” elanına qarşı çıxmaq caizdir, yoxsa mütləq ona əməl olunmalıdır?

Başqalarına əziyyət vermək caiz deyil və başqalarına zərər dəyməsinə səbəb olan hallarda da siqaret çəkmək caiz deyil. Siqaret çəkməyi qadağan edən dövlət idarələrində və ya xüsusi idarələrdə, hətta heç kəsin əzab-əziyyətinə və narahatçılığına səbəb olmasa belə, bu iş haramdır.

Qruplar: Tütün məmulatları

Talaqda iki həkəmin çıxardığı hökmün qüvvədə olma halları

Ər-arvad arasında olan ixtilaf və mübahisə barədə həzrət İmam Xomeyni (rizvanullahi taala ələyh) iki tərəfdən həkəm və münsifin təyin edilməsində ehtiyat buyurmuşdur. Cənab ustadın da yanaşması bununla eynidir. Əgər qadın öz ərindən ona talaq verməsini istəsə, belə ki, şəriət və qanuni baxımdan talaq vermək haqqı kişinin ixtiyarındadırsa (istisna hallarını çıxmaq şərtilə), belə halda da iki həkəm və münsifin təyin olunmasına ehtiyac vardırmı? Çünki ər talaq verməyə razı olmasa, həkəm və münsifin əlindən bir iş gəlmir və bunun heç bir faydası yoxdur. İstisna hallarında, o cümlədən, nəfəqənin verilməməsi və ya arvadın ərindən nəfəqə alması mümkün olmadığı hallarında, məhkəmə talaq üçün ölçü götürə bilirsə, belə bir halda da münsif təyin etmək lazımdır ya yox?

Quran ayələrinin zahirinə əsasən, həkəm (münsif) təyin etmək elə hallara aiddir ki, ərlə arvad arasında kəskin ixtilaf və mübahisə yaranmış olsun və bu mübahisənin onlar arasında ayrılmaqla və digər xoşagəlməz əməllərlə nəticələnəcəyi gözlənilsin. Belə halda şəriət hakimi onların işinə baxmaq üçün iki həkəm (münsif) təyin edir. Bu iki həkəm (münsif) o halda ayrılmağa hökm verə bilərlər ki, ər-arvad tərəfindən, onlara məsləhət gördükləri hər bir iş, hətta talağa əməl etməkləri həvalə olunmuş olsun.

Qruplar: Talağın hökmləri

Hüquq ağacı

Şəriət məsələləri

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت