Mütəcəzzi müctəhidə təqlid
Müctəhidin (başqa şəxsə) təqlid etməsi haramdır. Bu məsələ az miqdarda məsələlərdə müctəhid olan dini alim və tələbələrə də aiddirmi?
Mütləq (tam) və mütəcəzzi (hissə-hissə) müctəhidin hər ikisinə aiddir.
Mütləq (tam) və mütəcəzzi (hissə-hissə) müctəhidin hər ikisinə aiddir.
Sualda fərz olunanlara görə üzə vurulan zərbə ölümə səbəb olmamışdır və cinayətkar diyə ödəməlidir. Yara sümüyə çatmayıbsa, onun diyəsi hər yaraya görə üç dəvədir.
Vəqf İslam dinində Peyğəmbəri-əkrəmin (səlləllahu ələyhi və alih) zamanından mövcud olan mühüm sünnətlərdən biridir və məsum İmamlar (əleyhimus-səlam)-ın yaşadıqları əsrlərdə diqqət mərkəzində olmuşdur. Onun barəsində İslami hədislərdə saysız-hesabsız təkidlərə rast gəlinir. Tarix boyu vəqf vasitəsi ilə son dərəcə əhəmiyyətli işlər görülmüşdür. Elmi, tibbi mərkəzlərin, dini mədrəsələrin və ictimai xeyirxah əməllərin çoxu bu yolla işıq üzü görmüşdür. Dünya müsəlmanları vəqfin bərəkətindən saysız-hesabsız bəhrələr almış və alırlar. Bir hədisdə deyilir ki, bir şəxs İmam Sadiqdən (əleyhis-səlam) soruşdu:- İnsanın ölümündən sonra nə kimi şeylər ona yetişə bilər?İmam belə cavab verdi:- Bir kəs xalqın arasında gözəl sünnət və adət qoysa, hər kəs ona əməl etsə əcr və mükafatı onun üçün də olacaqdır. Bu sünnətə əməl edənlərin mükafatı da bununla azalmayacaqdır. Digəri budur ki, insan özünün cari (həmişəlik davam edən) bir sədəqəni (vəqf olunan hər bir şeyi) özündən yadigar qoyur ki, onun əsər və xeyir-bərəkətləri davam edəndir. Bu cari sədəqələr başqa aləmdə (axirətdə) onun qurtuluşuna səbəb olacaqdır. Bəzi imansız və məlumatı olmayan insanların vəqf olunanlardan sui-istifadə etmələri, onun simasını bir çox insanların nəzərində tərsinə qələmə verməsinə baxmayaraq, biz tarix boyu minlərlə fayda və müsbət nəticəsi olan bu böyük və bərəkətli İslam adətinin bəzi yadfikirlilərin sui-istifadələrinə görə unudulmasına icazə verməməliyik. Əksinə, bu sui-istifadələrin qarşısını almaq lazımdır və bu iş tamamilə mümkündür. Bir çox məscidlərin, mədrəsələrin, elmi mərkəzlərin, xüsusilə də Məsum İmamların (əleyhimus-səlam) müqəddəs ziyarətgahlarının təmir və abadlaşdırılması belə vəqflərin bərəkətindəndir. Bu gün belə gözəl İslami sünnət və adətə daha çox əhəmiyyət verilməli, xüsusilə də elmi və mədəni-maarif mərkəzləri üçün ondan istifadə edilməlidir. Şübhəsiz, bu mərkəzlərdə yetişən bir alim hər hansı bir xidmət göstərərsə, ona aid olan vəqflərin baniləri bu və ya digər dünyada ondan bəhrələnəcəklər. Allah-taala hamını İslamın həqiqi adətlərini dirçəltməkdə müvəffəq etsin!
Ciftin nəcis olması barədə sübut yoxdur. ("Ürvə"-nin təliqəsində yazdığımız kimi). Buna görə də qana bulaşmış olmasa və ya (qana bulaşmasında) şübhəmiz olsa, pakdır.
Dillə müamiləni pozmaq təklikdə kifayətdir olduğu kimi, əməldə də pozmaq öz-özlüyündə kifayətdir.
Müşkilə xonsanın evlənməsi caiz deyil. Qeyri-müşkilənin isə vəziyyəti (kişi, yoxsa qadın olması), aydın olsa, caizdir.
Sual fərzində zərurət halı olduğuna görə eybi yoxdur.
İşkalsız deyil.
Adətən, malın qiyməti nağd və nisyə satışlarda fərqlidir, bu fərqin şəri baxımdan eybi yoxdur və dəsmal, kibrit və bu kimi şeyləri ona əlavə etmək lazım deyil.
Yalnız zəruri hallarda caizdir. Əgər köynəyin üzərindən tutmaq mümkün olarsa, bu üsluba üstünlük vermək lazımdır.
Yalnız zəruri hallarda caizdir. Əgər köynəyin üzərindən tutmaq mümkün olarsa, bu üsluba üstünlük vermək lazımdır.