Dövlət əmlakının məchulul-malik olmaması
Dövlət əmlakı sizin nəzərinizdə məchulul-malik (sahibi məlum olmayan) hökmündədirmi?
Məchulul-malik hökmündə deyil. Əmlak dövlətindir, ayrı-ayrı şəxslərin deyil.
Dövlət əmlakının məchulul-malik olmaması
Dövlət əmlakı sizin nəzərinizdə məchulul-malik (sahibi məlum olmayan) hökmündədirmi?
Məchulul-malik hökmündə deyil. Əmlak dövlətindir, ayrı-ayrı şəxslərin deyil.
Dua yazmaqla gəlir əldə etmək
Dua yazmaq və bunun müqabilində qazanc və ya hədiyyə adı ilə pul almaq caizdirmi?
Əgər məsumlardan nəql olunmuş məşru (şəriət qanunlarına uyğun) dualar olsa, maneəsi yoxdur. Lakin peşəkar xurafatçı dua yazmaq caiz deyil.
Dua yazmaqla gəlir əldə etmək
Dua yazmaq və bunun müqabilində qazanc və ya hədiyyə adı ilə pul almaq caizdirmi?
Əgər məsumlardan nəql olunmuş məşru (şəriət qanunlarına uyğun) dualar olsa, maneəsi yoxdur. Lakin peşəkar xurafatçı dua yazmaq caiz deyil.
Dovşan əti
Dovşan ətinin yeyilməsinin hökmü nədir?
Mütləq (qeydsiz-şərtsiz) olaraq haramdır.
Dovşan əti
Dovşan ətinin yeyilməsinin hökmü nədir?
Mütləq (qeydsiz-şərtsiz) olaraq haramdır.
Donuz sümüyündən hazırlanmış jelatin
Donuz və ya inək sümüyündən hazırlanan jelatinin hökmü nədir? Tərkibində vitamini olan maddələrin çoxu, habelə ABŞ-da istehsal olmuş dərman preparatlarının çoxu və hətta bəzi şirniyyatlar da bu maddədən hazırlanır.
Bu maddədən zərurət halında istifadə etməyin eybi yoxdur.
Donuzun içindən bir şey yediyi qab
Donuz qabdan bir şey yeyərsə, yaxud səhra siçanı qabın içində düşərsə qabın hökmü nədir?
Donuz qabdan maye bir şey yeyərsə onu yeddi dəfə su ilə yumaq lazımdır. Onu torpaqla sürtmək lazım deyil. Donuz qabı yalasa və, yaxud səhra siçanı onu içində ölsə ehtiyat vacibə görə yeddi dəfə yumaq lazımdır.
Vəfat edəndən sonra dirilən həyat yoldaşının zövciyyət hökmü
Doğuş əsnasında dünyadan gedən qadın, sonradan Allahın pak zatına və İlahi övliyaya təvəssül etməklə dirilərsə, zövciyyəti (ər-arvad münasibəti) öz qüvvəsindədirmi?
Sualda fərz olunanlara görə zövciyyət (ər-arvad münasibəti) öz qüvvəsindədir.
Vəfat edəndən sonra dirilən həyat yoldaşının zövciyyət hökmü
Doğuş əsnasında dünyadan gedən qadın, sonradan Allahın pak zatına və İlahi övliyaya təvəssül etməklə dirilərsə, zövciyyəti (ər-arvad münasibəti) öz qüvvəsindədirmi?
Sualda fərz olunanlara görə zövciyyət (ər-arvad münasibəti) öz qüvvəsindədir.
Diyənin hüquqi mahiyyəti
Diyənin hüquqi mahiyyəti nədən ibarətdir? Diyə şəriətdə zərərçəkən şəxsə dəyən ziyanı ödəmək və ya canini cəzalandırmaq deməkdir? Dəyən xəsarət diyənin miqdarından artıq olarsa, onu cinayətkardan tələb etmək olarmı?
Diyə dəymiş maddi ziyanı bərpa etmək mənası daşıyır. Dəymiş ziyanı ödəyərkən müalicə üçün diyənin məbləğindən artıq xərcləməli olsa, yuxarıda deyildiyi kimi, ehtiyat vacib budur ki, cinayətkar şəxs əlavə xərci ödəsin. (Zərəri ödəmək üçün minimum məbləğdən artıq ödəməməlidir.)
Diyəni bağışlamaq
Diyəni almaq İlahi göstərişdir, yoxsa onun bir miqdarını bağışlamaq da olar?
Diyəni alan şəxs öz haqqının hamısını və ya onun bir hissəsini bağışlayıb güzəştə gedə bilər. Lakin şəri hakimin onda heç bir dəyişiklik etməyə haqqı yoxdur, habelə cani də belə bir haqqa malik deyil.
Diyənin varisləri
Diyə irs olaraq kimə çatmalıdır?
Anaya yaxın olan qohumları (məs, anadan bir olan qardaşı və bacısı) istisna olmaqla bütün nəsəbi və səbəbi varislərə ondan irs çatır.
Ehtiyac duyulmayan kitabların xümsü.
Dini tələbələr elmi hövzədə təhsil alarkən özlərinə lazım olan tarixi və s. mövzularda kitablar və lazım olan digər şeylər alırlar. Almasalar, sonradan bunları əldə edə bilməyəcəklər və ya misal üçün, çox bahalaşacaqdır. Hər bir halda sonradan problemlər yaranacaqdır. Buna görə də imkan daxilində çalışırlar ki, ucuz qiymətə alsınlar. Lakin bunların hamısını hələlik mütaliə edə bilmirlər. Aşağısı bir il və ya iki il ərzində mütaliəsiz qalır. Bunlara xüms düşürmü? Düşürsə alınma tarixinin qiyməti ilə hesablanmalıdır, yoxsa hazırkı qiymətlərlə?
Ehtiyac duyulmayanlara xüms düşür və meyar günün qiymətidir.
