Əllərin və üzün üç dəfə yuyulması
Əgər bir şəxs dəstəmaz alarkən üzünü və əllərini üç dəfə yuyarsa dəstəmazının və ibadətlərinin hökmü nədir?
Dəstəmazı və ibadəti işkallıdır. Lakin diqqət yetirmək lazımdır ki, “üç dəfə və ya iki dəfə yumaq” - deyəndə, sözü gedən bədən üzvünün bir dəfə kamil yuması, sonra ikinci dəfə yumağa başlayıb onu kamil yuyulması nəzərdə tutulur. Lakin bu üzvlərin yuyulması kamil bitməyənə qədər bir üzvə iki dəfə və ya daha artıq su tökməyin eybi yoxdur.
Gəlin karvanları
Küçələrdə gəlini siqnal vurmaqla və əl çalmaqla müşayiət edən gəlin karvan maşınlarının hökmü nədir?
Bu işlər din əhlinə layiq olan işlərdən deyil.
Əqddən sonra atanın razılığını almaq
Cavan bir qız öz ata və anasının icazəsi olmadan bir şəxsin evinə gedir, oğlan və qızın istəyi ilə atadan icazəsiz nikah əqdi oxunur və nikahdan sonrakı əməllər də baş vermişdir. Halbuki, qız atası ilə məsləhətləşsəydi, heç bir maneə də yaranmazdı. Bu iki surətdə (kəbindən sonra atanın razılığını əldə etməklə və ya əldə etmədən) kəbinin hökmü nədir?
Yaxşı olar ki, sonradan atanın razılığı əldə olunsun.
Təyin olunmuş qazılar
Təyin olunmuş qazılar barəsində öz mübarək nəzərinizi bəyan edin.
Adil olan müctəhidlərin qəzavəti qətidir. Şəri məsələləri bilən qeyri-müctəhidin qəzavəti isə, cameüş-şərait müctəhidin tapılmadığı halda məqbuldur.
İrsin qiymətinin artmasının xümsə təsiri
Mən atamdan irs qalmış daşınmaz əmlakı satmış və övladlarımın şəhərdə təhsil almaları üçün mənzil almışam. Bilmək istərdim ki, atamdan qalmış mülkü satmaqla əldə etdiyim pula xüms düşürmü? Xüms düşdüyünü fərz etsək, onu hissə-hissə ödəyə bilərəmmi?
Atanızın vəfatından sonra o mülkün qiyməti qalxmayıbsa, xümsü yoxdur. Qiyməti qalxdığı təqdirdə ehtiyat vacibə əsasən, fərqinin xümsünü verməlisiniz. Hissələrlə ödəməyinizin də eybi yoxdur.
Namaz əsnasında təyəmmüm
. Bir kəsin elə bir xəstəliyi var ki, yel çıxmağın qarşısını ala bilmir. Dəstəmaz almağın da ona zərəri var. Ondan bir şey xaric olan kimi təyəmmüm edib namazını davam etmək üçün namazını xüsusi bir məkanda, məs, daşın üzərində qılmalıdırmı?
Namaz əsnasında yenidən təyəmmüm almaq onun üçün mümkün olarsa, namazı pozan bir şey etmədən, (təyəmmüm almaq) lazımdır. Lakin bunun təkrarı çətin və məşəqqətli olsa, vacib deyil.
Kişilərin qızıldan bəzək əşyası kimi istifadə etməsi
Ailələrin çoxu yanlış adət əsasında öz kürəkənlərinə qızıldan düzəldilmiş üzük, saat və ya boyunbağı bağışlayırlar, onlar da ondan istifadə edirlər və nəticədə bu işin çirkinliyi aradan gedir (günah olması adiləşir). Xahiş edirik ki, kişilərin üzük və digər bəzək əşyalarından istifadə etməsi barəsində, habelə onu kürəkənə və cavanlara hədiyyə vermək, eləcə də bu pis və haram işin müqəddiməsinin, yəni onun düzəldilməsi və alğı-satqısı barəsində öz mübarək nəzərinizi bildirəsiniz. Aydın şəkildə buyurun ki, cavanlar və cəmiyyətin digər sinifləri öz şəri vəzifələrini bilsinlər.
Kişilər üçün qızıl bəzək əşyası mütləq şəkildə (namaz və qeyri hallarda) haramdır. Müsəlmanlar və Əhli-beyt (ə) məktəbinin davamçıları o böyük insanların buyurduğu göstərişlərə tabe olmaqla bu işdən çəkinməlidirlər, hədiyyə və qeyri-hədiyyə, kürəkən və qeyri-kürəkən arasında heç bir fərq yoxdur. Bunların düzəldilməsi və satışı da yalnız kişilərin istifadəsinə məxsus olsa, işkallıdır. Əgər bu bəzək əşyası xaç şəklində olsa, onu salmağın, düzəltməyin və alğı-satqısının iki qat artıq günahı vardır.
Qanı kamil şəkildə çıxmayan başı kəsilmiş heyvan
Bütün şəriət qaydalarına riayət etməklə başı kəsilən, lakin başı kəsiləndən dərhal sonra qaynar suya salınan heyvanın – belə ki, damarları bağlanırsa və yarım-bağlı vəziyyətə düşərək nəticədə normal miqdarda gəlməli olan qan çıxmırsa – ət və içində qan olan damarları baxımından hökmü necədir?
Onun əti halaldır, lakin ehtiyat budur ki, daxilində olan qandan istifadə olunmasın.
Müvəqqəti nikahın iddəsində olan daimi nikah
Talaq verilmiş bir qadın, iddəsi bitəndən sonra müvəqqəti nikah bağlayır. Bir müddətdən sonra qohumların ağsaqqal və böyüklərinin vasitəçiliyi ilə birinci əri ilə evlənməsi qərara alınır. Qadın bunları ikinci ərinə bildirib çarə tapmasını istəyir. O, qalan müddəti bağışlayaraq təkrarən qadınla siğə bağlayır və duxuldan qabaq fəsx edir (nikahı pozur). Qadın isə ikinci fəsxin yaxınlıqdan öncə olmasını və yaxınlıq etməyənin iddəsi olmadığını dəlil gətirərək fasilə olmadan ikinci əri ilə evlənir. Bu mətləb səhihdirmi?
Qabaqkı nikahın iddəsi bu kimi işlərlə aradan qalxmır. İddə sona çatmamış onun yenidən evlənməsi səhih deyil və iddə saxlamadan heç bir kəslə nikah əqdi bağlaya bilməz.
Çox səfər edən ailə
Bir kəsin iş yeri müsafir məsafəsi qədərində vətənindən uzaqda yerləşirsə və hər gün iş yerinə gedib-qayıdırsa, yaxud bir həftə iş yerində qalırsa, onunla birlikdə olan ailəsinin namazlarının hökmü necədir?
Ailəsi müntəzəm olaraq onunla bir yerdədirsə, onların hamısının namazı tamdır.
Təvaf namazı üçün naib tutmağın şərtləri
Təvaf namazı üçün naib tutmaq məsələsində, qiraətini tədricən düzəldə bilən şəxslə, qiraətini düzəltməyə qətiyyən qadir olmayan şəxs arasında fərq varmı?
Əgər tədricən düzəltməyə qadirdirsə, ona vacibdir ki, tədrici şəkildə düzəltsin. Əks halda, namazı qadir olduğu miqdarda qılması caizdir və naib tutması, habelə namazını camaatla yerinə yetirməsi vacib deyil.
Xəstəliyinə görə əməlləri yerinə yetirməyə qadir olmayan şəxs
Xəstəlik və s. səbəblər üzündən Mina əməllərini, təvafı, səy əməlini və Məkkə əməllərini yerinə yetirməyə qadir olmayan şəxsin vəzifəsi nədir?
Bu şəxs məhsur hökmündədir. Lakin naib tuta bilərsə, bu iş (naib tutmaq) həcci təkrar yerinə yetirmək əvəzindən kifayət edər və sonrakı il həcci təkrar yerinə yetirməsi lazım (vacib) deyil.
Zinət və bəzəyi örtmək
Qadının bəzəyi olsa (əlində nişan halqası və ya üzük olsa, yaxud da üzünü bəzəmiş olsa), üz və əllərini örtməsi vacibdirmi?
Halqa və üzük taxmasının maneəsi yoxdur, lakin bəzənməsi işkallıdır.