Seyidliyin Ana tərəfdən keçməsi
Seyidlik ana vasitəsilə övladlarına keçirmi?
Seyidliyin bəzi hökmləri, o cümlədən xüms almaq onlara keçmir. Bunu səbəbi fiqh kitablarında bəyan olunmuşdur.
Seyidliyin bəzi hökmləri, o cümlədən xüms almaq onlara keçmir. Bunu səbəbi fiqh kitablarında bəyan olunmuşdur.
Xüms pulunu başqa mala çevirmək ehtiyata görə, caiz deyil. Yalnız seyidlərin özləri şəxsən bunu istədikləri hallar müstəsnadır. Yeri gəlmişkən, pulu “seyid səhmi” adı ilə onlara verməyiniz lazım (vacib) deyil ki, narahat olsunlar. Bunu onlara hədiyyə şəklində də çatdıra bilərsiniz.
Şəri hakimin və ya nümayəndəsinin icazəsi ilə caizdir.
Atanızın vəfatından sonra o mülkün qiyməti qalxmayıbsa, xümsü yoxdur. Qiyməti qalxdığı təqdirdə ehtiyat vacibə əsasən, fərqinin xümsünü verməlisiniz. Hissələrlə ödəməyinizin də eybi yoxdur.
Sizə icazə veririk ki, öz xümsünüzü verəsiniz və özünüzə düşən səhmiyyədən istifadə edəsiniz. Çalışın ki, qardaşınızı da əmr be məruf edəsiniz.
İndi və gələcəkdə ödəməyə qadir olmadığına əmindirsə, müsalihə edə bilər.
Hər kəsin (illik) xərclərindən artıq qazancı olarsa, xüms ili təyin etməlidir. Üstündən bir il keçəndən sonra öz əmlakını təxmis etməlidir.
Bütün əmlakını hesablamalıdırlar. Məişətinə lazım olan avadanlığı və başqa şeyləri isə şəri hakimlə müsalihə etsinlər.
Xalça satışa hazır olan vaxtdan həmin ilin qazancından hesablanır ki, xüms ili keçəndən sonra artıq bir şey qalarsa, xümsünü verməlidir.
Lazım ehtiyata görə hər xüms ilinin başında artıq qalanın xümsünü versinlər.
Yaşayış evinin qiyməti nə qədər artsa da, xümsü yoxdur.
Maliyyət digər məxaricdəndir ki, illik xərclərdən sayılır və xümsdən hesab olunmur.
Onun başlanğıcı ilk qazancdır. Qəməri və şəmsi ilinin hər ikisi caizdir.
a) Bazar qiymətində artım xümsə səbəb olur. Lakin vəziyyət bu yerə çatsa ki, xüms verəndən sonra onun sərmayəsi dolanışığını idarə etmək üçün kifayət etməsə, xümsdən azaddır. b) Meyar miqdar deyil, qiymətdir.