ساداتي که به آنها خمس تعلق نمیگیرد
آیا به سیدی که دوازدهامامی نیست میتوان خمس داد؟
به سيّدى كه دوازدهامامی نيست نمىتوان خمس داد.
به سيّدى كه دوازدهامامی نيست نمىتوان خمس داد.
سيّد بودن سادات از راههای زير ثابت میشود:1 - دو نفر عادل سيّد بودن او را تصديق كند (يك نفر نيز كافى است).2- در شهر و منطقه خود مشهور باشد كه سيّد است، خواه اين شهرت سبب يقين شود يا گمان.
لازم است تحقیق نموده و دقیقاً مطابق اجازه عمل نمایید.
لازم نيست به سيّد گفته شود كه اين پول خمس است، بلكه مىتواند بهعنوان هديه به او بدهد و نيّت خمس كند، همچنين در مورد سهم امام كه به اذن حاكم شرع به اشخاص مستحقی مىدهد.
بردن خمس از شهرى به شهر ديگر مانعى ندارد، خواه در شهر خودش مستحقی باشد يا نه ولى درهرصورت اگر تلف شود احتياط واجب آن است كه از اموال ديگرش بپردازد مخارج حملونقل نيز بر عهده اوست، امّا اگر به نماينده حاكم شرع دهد و او از شهرى به شهرى ديگر ببرد و تلف شود چيزى بر او نيست.
پدر، مادر، فرزندان (در صورت نیاز و عدم توانائی بر تهیّه نفقه) و زوجه، واجب النفقه انسان هستند و به كسى كه واجب النفقه است، نمیتوان خمس داد، مثلاً انسان نمىتواند به زنش كه سيّده است خمس خود را بدهد، مگر اینکه آن زن ناچار باشد مخارج اشخاص ديگرى را كه واجب النفقه مرد نيستند بپردازد.
اگر مقدار آن دقیقاً معلوم نیست میتوانید خمس را نصف کنید و هرکدام به مرجع خود بدهد.
اعطاى خمس به مرجع مقلّد در دو صورت لازم است اول اینکه معلوم نباشد مجتهدین دیگر در همان مصارفى که مرجع مقلّد لازم میداند مصرف میکنند، دوم درصورتیکه مرجع بهعنوان حکم حاکم از مقلدین خود خمس را طلب کند، بنابراین اگر كسى بخواهد وجوهات شرعیّة خود را به مجتهدى كه از او تقليد نمىكند بدهد در صورتى جایز است كه مرجع تقلیدش اجازه دهد.
با اجازه حاکم شرع یا نماینده او مجاز است.
هرگاه به نام زید بگیرد و در مورد عمرو مصرف کند اشکال دارد و اگر براى یک عنوان کلی بگیرد در هر یک از مصادیق آن صرف شود مانعى ندارد.
در مورد سهم مبارک امام (علیهالسلام) هرگاه مالک مصرف خاصی را تعیین کند پیروى از او لزومى ندارد و امّا اگر حاکم شرع تعیین کند احتیاط رعایت آن است.
سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمیتوان به سادات فقیر یا یتیم نیازمند یا سادات نیازمند وامانده در سفر (هرچند در محل خود فقیر نباشند) پرداخت (بنا بر احتياط واجب) و سهم امام علیهالسلام را نيز اگر بدون اجازه مجتهدی که از او تقلید میکند بپردازد قبول نيست، مگر اینکه مجتهد بعداً بپذيرد و اجازه دهد.