تأخیر در انجام عبادات به فتوای مرجع خود
دخترى طبق فتواى مرجع تقليدش 13 سالگى را مبناى تكليف خود قرار داده و بعدازآن به شما رجوع كرده. آيا لازم است نماز و روزههاى 9 تا 13 سالگىاش را قضا كند؟
عمل او طبق فتواى مرجع تقليدش درست بوده است و نيازى به قضا نيست.
مفهوم اماره
منظور از اماره چیست؟
منظور از اماره هر دلیل ظنی معتبر است، مانند شهادت شهود عادل و گاه به دلایل قطعى نیز امارات قطعى گفته میشود.
گمان به اعلم بودن یک مجتهد
اگر مكلّف بعد از مراجعه به اهل خبره، ظن (گمان) به اعلم بودن يك مجتهد داشته باشد، آيا در اين صورت لازم است مطابق ظن خود عمل كند؟
احتياط آن است كه مطابق ظن خود عمل كند.
دلیل وجوب تقلید
خواهشمندم بفرمایید چرا تقلید واجب است؟
به دلیل عقل و بناى عقلاى دنیا که جاهل در هر مسئلهای باید به عالم رجوع کند، آیا شما هرگاه مریض شوید از طبیب دستور نمیگیرید، احکام دین را نیز باید از متخصّصان آن فراگرفت.
بقا بر تقلید فقط در مسائلی که عمل کرده
افرادى كه از مجتهد متوفى در زمان حياتش تقليد کردهاند در صورت بقاء بر او آيا بايد به ابواب فقهى كه عمل كرده بودند باقى بمانند؟
خير بلكه بايد فقط بر خصوص مسئلهاى كه عمل کردهاند باقى باشند نه ديگر جزئيات و مسائل آن باب را.
وجوب عمل به تکالیف شرعی
هر فرد از چه زمانی موظف به انجام تکالیف شرعی میگردد؟
ملاك انجام عبادات و تكاليف شرعى ازنظر قرآن و روايات رسيدن به «بلوغ شرعى» است.
اختلافنظر مرجع حی و میت در موارد موضوع بقاء
آیا آنچه مشمول مسئله بقاء بر میت نیست و اگر خلاف نظر میت هم باشد باید از حی تقلید شود، فقط اصل مسئله بقاء است یا مسائلی که نتیجتاً در بقاء یا عدم بقاء تأثیر دارد هم همینطور است؟ مثلاً حی و میت در جواز رجوع به فالاعلم در احتیاطات اعلم اختلاف دارند و میت قائل به جواز و اعلم است و حی قائل به عدم جواز و فالاعلم است.
در مسائلی که به فتوای میت عمل کرده باقی میماند، در باقی مسائل هر چه باشد از حی تقلید میکند.
فلسفه احتیاط واجب در احکام
لطفاً در صورت امکان فلسفه بیان احتیاط واجب از طرف مرجع تقلید را بیان نمایید، و بهعبارتدیگر در چه مواردی بهجای اینکه مرجع تقلید فتوای صریح بیان کند میتواند احتیاط واجب نماید و آیا در موارد متعددی که حضرتعالی میفرمایید ممکن است که وظیفه مکلف تفاوتی داشته باشد؟
در مواردی که ادله ابهام شدید دارد مرجع برای رعایت حال خود و مقلدین حکم به احتیاط میدهد.
تقليد در زمان ائمّه
تقلید از چه زمانی جزء احکام شرعی قرارگرفته؟
تقليد از زمان رسول خدا صلیالله علیه و آله بهصورت سادهتر از امروز وجود داشته و اصحاب ائمّه نيز بعضاً تقليد مىكردند و بسيارى از اصحاب ائمّه از علماى محل خود تقليد مىكردند.
بقا بر تقلید مرجع میّت قبلى که اعلم از میت بعدى و از حی بوده
وظیفه مکلّفى که از چند مجتهد، یکى پس از فوت دیگرى، تقلید نموده و از هرکدام مسائلی را در زمان حیاتشان یاد گرفته، نسبت به بقاء بر تقلید درصورتیکه هر یک از مراجع میّت قبلى، اعلم از بعدى بودهاند و اعلم از حىّ بودهاند؟
باید در مسائلی که از مرجع اوّل تقلید کرده است، بر تقلید او باقى بماند.