تعیین مرجع تقلید آینده توسط مرجع فعلی
آیا مرجع تقلید می تواند بگوید بعد از فوت من از فلان مرجع تقلید کنید.؟
اگر برای مقلد گفتار او اطمینان آور باشد مانعی ندارد هر چند بهتر آن است که در این نوع موارد افراد را به تحقیق در آینده واگذارند.
معیار قرار دادن تقلید از مراجع اعلام شده جامعه مدرسین
1- اگر مردم از هر کدام از مراجعی که جامعه مدرسین معرفی کرده است تقلید کنند کافی است؟ 2- اگر یقین داشته باشند یکی از آن ها اعلم از دیگری است باز تقلید از دیگری کافی است؟ 3- عده ای از مردم که بخاطر همشهری بودن با یکی از مراجع از او تقلید می کنند و در مورد اعلم بودن او تحقیق نکرده اند، آیا عمل آن ها کافی است؟
مردم می توانند در باره آنها خودشان نیز تحقیق کنند اگر به چیزی اضافه بر آن رسیدند مطابق آن عمل کنند.
راه هاى شناخت مجتهد و أعلم
مسأله 5ـ «مجتهد» و «اعلم» را از سه راه مى توان شناخت:اوّل: اين كه خود انسان اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد.دوم: اين كه دو نفر عادل از اهل علم به او خبر دهند، به شرط اين كه دو نفر عالم ديگر برخلاف گفته آنها شهادت ندهند.سوم: اين كه آنچنان در ميان اهل علم و محافل علمى مشهور باشد كه انسان يقين پيدا كند او اعلم است.
شك در اعلم بودن چند مجتهد
اگر کسی شك در اعلم بودن چند مجتهد و عدم ترجيح یکی از آنها داشته باشد تکلیفش چیست؟
هرگاه شك در اعلم بودن چند مجتهد و عدم ترجيح یکی از آنها داشته باشد از هركدام بخواهد می‌تواند تقليد كند.
مراد از اهل علم در بحث تعیین اعلم
برای تعیین اعلم که در رساله آمده دو نفر عادل از اهل علم به او خبر دهند این دو نفر از اهل علم از نظر علمی حداقل باید در چه سطحی باشند مثلا سطح دو حوزه یا سطح سه یا مثلا حداقل مدرس باشند یا نزدیک به اجتهاد باشند؟( لطفا حداقل سطح علمی آن ها را بیان کنید)
باید حداقل مدرس باشد و مجتهد شناس باشد.
ملاک و مبنای تقلید از اعلم
مبنای تقلید از اعلم، عقل است، آیا به این دلیل که برخی از علمای گذشته، تقلید از اعلم را لازم نمی دانند حکم به صحت اعمال کسی داد که از غیر اعلم تقلید می کند؟
تقلید از اعلم در جایی است که فتوای اعلم و غیر اعلم متفاوت باشد در اینجا به حکم عقل و سیره عقلا رجوع به اعلم می شود.
نحوه تعارض در بینه اعلمیت مرجع تقلید
تعارض در بینه اعلمیت مرجع تقلید، چگونه حاصل می شود ؟ اثبات اعلمیت مجتهدی دیگر ، یا نفی اعلمیت همان مرجع تقلید ؟
تعارض بینه با نفی اعلمیت نیز حاصل می شود.
شك در اعلم بودن چند مجتهد
اگر کسی شك در اعلم بودن چند مجتهد و عدم ترجيح یکی از آنها داشته باشد تکلیفش چیست؟
هرگاه شك در اعلم بودن چند مجتهد و عدم ترجيح یکی از آنها داشته باشد از هركدام بخواهد می‌تواند تقليد كند.
اصلاح ارشاد به تقلید از اعلم که در تشخیص اعلمیت آن اشتباه شده
قبلاً تصور می کردیم چندین نفر از اهل خبره قائل به اعلمیت زید هستند لذا این مطلب را برای چند نفر گفتیم و آنان نیز با اعتماد به ما مقلد زید شدند ولی اکنون متوجه شده ایم این تصور اشتباه بوده و بسیاری از آن اهل خبره چنین نظری ندارند و در نتیجه زید نه اعلم است و نه شبهه اعلمیتش وجود دارد، آیا لازم است آن اشخاصی را که به تقلید از زید واداشته ایم، ارشاد کنیم تا مرجعشان را عوض کنند؟
از قضیه شخصیه اطلاعی نداریم ولی چنانچه بر اساس اخبار شما تقلید کرده اند آنچه را واقعیت می دانید به آنها خبر بدهید.
معنی مجزی بودن عمل به رساله عملیه
آیا تصریح به جواز عمل به رساله که معمولاً در ابتداى رساله‌ها نوشته می‌شود به معناى نفى دیگران است؟
تصریح به جواز عمل به رساله، دلیل بر نفى دیگران نیست، بلکه ممکن است دیگران هم در شرایط مساوى و هر دو یا هرچند نفر جایز التّقلید باشند. آرى اگر کسى در اوّل رساله خود بنویسد عمل به این رساله متعیّن است و عمل به غیر آن جایز نیست مفهومش نفى دیگران است درحالی‌که هرگز ندیده‌ایم احدى در مقدمه رساله چنین چیزى بنویسد.
