تقلید از مجتهد مرده
آیا میتوان بر مجتهدی که خیلی قبل فوت کرده و از او تابهحال تقلید نکرده بودم تقلید کنم؟
عمل كردن به فتواى مجتهد مرده درصورتیکه قبلاً از او تقلید نکرده بوده جايز نيست هرچند اعلم باشد بنا بر احتياط واجب.
عمل كردن به فتواى مجتهد مرده درصورتیکه قبلاً از او تقلید نکرده بوده جايز نيست هرچند اعلم باشد بنا بر احتياط واجب.
کافى نیست; بلکه لازم است از افراد سابقهدار حوزه که مورد وثوق هستند، سؤال کنند.
اعلم کسى است که در استخراج احکام (از منابع آن) از مجتهدان دیگر استادتر باشد.
منظور از اهل خبره، علماى درجهدو و سه حوزههای علمیّه و شهرهاست که با مبانى فقهى آشنایى دارند.
درصورتیکه آن فرد ثقه و مورد اعتماد باشد و از اهل خبره پرسش کند، میتوان به حرف او اعتماد کرد.
از هر طریقى علم یا اطمینان حاصل شود کافى است و در صورت تعارض مخیّر هستید.
اجتهاد در اهل خبره براى تشخیص اعلم شرط نیست.
انتشار رساله توسط مجتهدى به دلالتی بر اینکه او خود را از دیگران اعلم میداند ندارد.
درست است که قدرت بیان باعث معرفى شخص است امّا اگر کسى بیانى نداشت و مقام علمى او مجهول ماند و بعد از فحص نیز مقام علمى او روشن نشد مردم نسبت به او وظیفهای ندارند، مانند گنجى است که شناختهنشده و کسى در برابر آن گنج وظیفهای ندارد.
تصریح به جواز عمل به رساله، دلیل بر نفى دیگران نیست، بلکه ممکن است دیگران هم در شرایط مساوى و هر دو یا هرچند نفر جایز التّقلید باشند. آرى اگر کسى در اوّل رساله خود بنویسد عمل به این رساله متعیّن است و عمل به غیر آن جایز نیست مفهومش نفى دیگران است درحالیکه هرگز ندیدهایم احدى در مقدمه رساله چنین چیزى بنویسد.
اعلم بودن تنها به آگاهى و اعلمیت در علم اصول حاصل نمیشود بلکه شرایط دیگرى نیز دارد.