مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه كثرت شك مخصوص به مورد معيّنى نيست هر شكى كه مى‌كند داخل دايره آن محسوب می‌شود.

اشخاص وسواسى بايد به‌یقین و شک خود عمل نكنند بلكه مطابق اشخاص معمولى عمل كنند خواه يقين براى آن‌ها حاصل شود يا نه و الا در بسيارى از موارد نمازشان باطل خواهد بود.

هرگاه انسان شك كند كثير الشك شده يا نه بنا می‌گذارد بر اين‏كه كثير الشك نشده و به‌عکس اگر كثير الشك بوده تا يقين نكند به حال معمولى برگشته، بايد به شک خود اعتنا نكند.

«كثير الشك» يعنى كسى كه زياد شك می‌کند نبايد به شک خود اعتنا كند، خواه در عدد ركعات نماز باشد، يا در اجزاى نماز، يا شرايط نماز.

منظور از اعتنا نكردن به شك اين است كه آن‌طرف را كه به نفع اوست بگيرد، مثلاً اگر شك كند سجده يا ركوع را به‌جا آورده، بنا بگذارد كه به‌جا آورده است، هرچند از محل آن نگذشته است، يا اگر شك كند نماز صبح را دو ركعت خوانده يا سه ركعت، بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده است.

درصورتی‌که دیگران شک نداشته باشند، باید همراه دیگران نماز را انجام داد.

شك در افعال نماز مستحب با نماز واجب فرق ندارد، مثلاً اگر شك در حمد يا ركوع كند چنانچه محل آن نگذشته است بايد به‌جا آورد و اگر محل آن گذشته است اعتنا نكند.

هرگاه در عدد رکعت‌های نماز مستحبی شك كند مخيّر است بنا را بر كمتر بگذارد يا بيشتر، مگر اینکه طرف بيشتر، نماز را باطل كند كه در اين صورت بنا را بر كمتر می‌گذارد، مثلاً اگر شك میان يك و دو كند مخيّر است بنا را بر يك يا دو بگذارد، امّا اگر شك در میان دو و سه كند حتماً بنا را بر دو، می‌گذارد.

هرگاه بعد از گذشتن وقت نماز نافله شك كند آن را به‌جا آورده يا نه اعتنا نكند و اگر وقت‏ باقى است به‌جا آورد.

در این موارد که شک قبل از سجده دوم است احتیاط این است که نماز را تمام کرده و بعد اعاده کنند.

تفحص لازم نیست، باید موردشک را ذکر کنید تا حکم دقیق آن بیان شود به‌طورکلی اگر یقین کنید رکعت یا رکنی کم یا زیاد شده نماز باطل است.

در صورت که برخاسته و ایستاده‌اید و شک در تعداد سجده‌ها نموده‌اید به شک اعتنا نکنید هرچند قرائت را شروع نکرده باشید.