مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

چنانچه امیدى براى تجدید بناى آن نیست و همچنین نیاز به حمّام دیگرى در آنجا نیست که این زمین را بفروشند و صرف آن کنند، در این صورت می‌توانید طبق آنچه نوشته‌شده عمل نمایند.

هرگاه نتواند كف دست‌ها را بر زمين بگذارد بايد پشت دست‌ها را به زمين بگذارد و اگر آن‌هم ممكن نيست مچ دست‌ها را بر زمين بگذارد و چنانچه آن‌هم ممكن نباشد بنا بر احتياط واجب هر جاى دست تا آرنج ممكن شود روى زمين می‌گذارد و درصورتی‌که نتواند، بازو را بگذارد.

اگر سفر انسان حرام نيست، ولى در زمين غصبى مسافرت می‌کند، بنا بر احتياط واجب جمع میان نماز شكسته و تمام كند، يعنى هم نماز دورکعتی و هم چهار ركعتى به‌جا آورد.

در سجده بايد هفت موضع بر زمين قرار گيرد: پيشانى، كف دست‌ها، سر دوزانو، سر دو انگشت بزرگ‌پا و هرگاه يكى از اين اعضا را عمداً بر زمين نگذارد سجده‌اش باطل است و اگر سهواً پيشانى را به زمين نگذارد باز سجده باطل است، امّا اگر پيشانى به زمين باشد و بعضى ديگر از اعضا را سهواً به زمين نگذارد سجده صحيح است.

در مورد کف دست، ملاک استیعاب عرفی است یعنی اینکه مردم بگویند دستش را بر روی زمین گذاشته است هرچند تمام آن با زمین تماس نداشته باشد. لذا لازم است انگشتان را نیز در سجده بر زمین بگذارند و اگر عمداً بر روی زمین نگذارد، نماز اشکال دارد.

چنانچه نشستن روی صندلی سبب شود قیام و رکوع را به‌طورمعمول انجام دهد مقدم است اما اگر این دو را نتواند انجام دهد نشستن بر زمین به صورتی که سجده را کامل انجام دهد مقدم است.

در صورتی که خود درخت را به شما داده اند، زمین تعلق به شما ندارد ولی اگر گفته اند درخت را با زمینش به شما می دهیم می توانید زمین را بفروشید و در جای دیگر چیزی بخریدکه درآمد داشته باشد و از درآمد آن استفاده کنید.‌

اگر از گرفتن مجوز مأیوس هستند می‌توانند زمین را بفروشند و در محل دیگر هزینه نمایید.

هنگام سجده بايد پيشانى بر زمين يا چيزهايى كه از زمين می‌روید مانند چوب و برگ درختان باشد، ولى سجده بر چيزهاى خوراكى و پوشاكى هرچند از زمين برويد جايز نيست و همچنين سجده كردن بر فلزات مانند طلا و نقره باطل است.

اگر زمین محصور نباشد و مزاحمتی نداشته باشد مانعی ندارد.

در زمین‌های بزرگ زراعتى و غير زراعتى كه ديوار ندارد و زراعتى فعلاً در آن نيست نمازخواندن و نشستن و خوابيدن و تصرفات جزئى اشكال ندارد، خواه نزديك شهر و روستا باشد يا دور از آن و خواه مالكين آن صغير باشند يا كبير، ولى اگر صاحبش صريحاً بگويد راضى نيستم يا بدانيم قلباً راضى نيست تصرّف در آن حرام و نماز نيز اشكال دارد.

معیار حد ترخص هوایی آن است که اگر فضا ساکت باشد صدای اذان را نشنود و افراد روی زمین دیده نشوند و در سفرهای هوایی حدّ ترخص بسیار زود حاصل می‌شود، چنددقیقه‌ای که از محل دور شوند به حدّ ترخص می‌رسند.