مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

كسى كه زياد شك می‌کند اگر شك كند ركنى را به‌جا آورده يا نه (مانند ركوع) و به آن اعتنا نكند بعد يادش بيايد كه آن را به‌جا نياورده است، چنانچه وارد ركن بعد نشده بايد آن را به‌جا آورد و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است، ولى اگر غير ركن باشد و بعد يادش بيايد كه به‌جا نياورده، چنانچه وارد ركن بعد نشده به‌جا می‌آورد و اگر وارد ركن بعد شده بر نمی‌گردد و نمازش صحيح است.

هرگاه شك كند كه «سلام» نماز را گفته يا نه يا شك كند درست گفته يا نه چنانچه وارد نماز ديگرى شده، يا مشغول كارى است كه نماز را به هم می‌زند و از حال نمازگزار بيرون رفته بايد به شک خود اعتنا نكند و اگر پیش‌از این موارد است بايد برگردد و سلام را بگويد.

كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى‏خواند هرگاه موقعى كه حمد و تسبيحات مى‏خواند شك كند سجده يا تشهد را به‌جا آورده یا نه، بايد اعتنا نكند، امّا اگر پيش از آن‏كه مشغول حمد و تسبيحات شود شك كند بايد به‌جا آورد.

اگر كسى شك كند نماز احتياطى كه بر او واجب بوده به‌جا آورده است يا نه چنانچه بعد از وقت نماز باشد به شک خود اعتنا نكند و اگر هنوز وقت نماز باقى است درصورتی‌که مشغول كار ديگرى نشده بايد نماز احتياط را بخواند و اگر كارى كه نماز را باطل می‌کند به‌جا آورده‏ است‏ احتياط واجب آن است كه نماز احتياط را بخواند و نماز را هم اعاده كند.

اگر وارد نماز نافله یا فریضه غیر مترتّبه (مثل نماز قضا) شده است، آن را پایان می‌دهد و به آخر می‌رساند، سپس نماز اوّل را اعاده می‌کند و اگر وارد فریضه مترتّبه (مثلاً نماز عصر) شده و محل عدول نگذشته، احتیاطاً عدول می‌کند و نماز را تمام کرده سپس نماز دومی که مشغول بوده را اعاده می‌نماید و اگر محل عدول گذشته آن را قطع می‌کند و نمازها را از اول می‌خواند.

اگر از روى فراموشى يا اجبار و اضطرار به قسم عمل نكند كفّاره ندارد و قسمى كه آدم وسواسى مى خورد مثل اين كه مى گويد و اللَّه الآن مشغول نماز مى شوم، ولى وسواس مانع مى گردد اگر وسواس او طورى باشد كه بى اختيار به قسم خود عمل نكند كفّاره ندارد.

در صورتی که این شرط را اعلام کرده باشد و کارگران با اطلاع از آن مشغول به کار شده باشند مانعی ندارد.