مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

الف) نسبت به حق‌الله بخشيده مى‌شود؛ ولى چنانچه قضا و كفّاره‌اى دارد بايد بجا آورد؛ و در مورد حق‌الناس تا رضايت صاحبانش را به دست نياورد بخشوده نمى‌شود.ب) حج يا عمره‌اش صحيح است؛ ولى نسبت به گناهانى كه پس‌ازآن مرتكب مى‌شود بازخواست خواهد شد.

عمره تمتّع حتماً بايد در ماه‌های حج (شوّال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) واقع شود؛ و به‌طور اجمال از پنج عمل زير تشكيل مى‌شود:1. احرام بستن از ميقات به‌قصد عمره تمتّع.2. هفت بار طواف خانه كعبه. 3. دو ركعت نماز طواف نزد مقام ابراهيم.4. سعى بين صفا و مروه (هفت بار).5. تقصير، يعنى كوتاه كردن مقدارى از مو يا ناخن، ولى به گرفتن ناخن قناعت نشود. پس ‌از انجام اعمال پنج‌گانه فوق، از احرام بيرون مى‌آيد و تمام چيزهايى كه به خاطر احرام بر او حرام شده بود حلال مى‌شود.

صورت حج تمتّع به‌طور اجمال چنين است: الف) عمره تمتّععمره تمتّع حتماً بايد در ماه‌های حج (شوّال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) واقع شود؛ و از پنج عمل زير تشكيل مى‌شود:1. احرام بستن از ميقات به‌قصد عمره تمتّع.2. هفت بار طواف خانه كعبه. 3. دو ركعت نماز طواف نزد مقام ابراهيم.4. سعى بين صفا و مروه (هفت بار).5. تقصير، يعنى كوتاه كردن مقدارى از مو يا ناخن، ولى به گرفتن ناخن قناعت نشود. پس ‌از انجام اعمال پنج‌گانه فوق، از احرام بيرون مى‌آيد و تمام چيزهايى كه به خاطر احرام بر او حرام شده بود حلال مى‌شود.ب) حج تمتّعحج تمتّع شامل اعمال زير است:1. احرام بستن از مکه.2. وقوف (توقّف كردن) در «عرفات» از ظهر تا غروب روز نهم ذی‌الحجه.3. وقوف در مشعرالحرام و ماندن در انجام‌ از طلوع فجر روز عيد قربان تا طلوع آفتاب.4. رفتن به منى و رمى جمره عقبه (يعنى هفت سنگ كوچك به محلی كه در آخر منى قرار دارد و نامش «جمره عقبه» است، مى‌زند).5. قربانى كردن در منى روز عيد قربان (دهم ذی‌الحجه).6. حلق يا تقصير، يعنى تراشيدن موى سر يا كوتاه كردن مقدارى از مو يا ناخن؛ ولى به ناخن تنها قناعت نكند. با انجام اين شش عمل تمام آنچه با احرام بر او حرام شده بود حلال مى‌شود، جز همسر و بوى خوش.7. هفت دور طواف خانه كعبه (اين طواف، طواف زيارت نام دارد).8. بجا آوردن دو ركعت نماز طواف.9. سعى (رفت‌وآمد) ميان صفا و مروه.هنگامی‌که اين سه عمل هم انجام شد، بوى خوش نيز بر محرم حلال مى‌شود.10. طواف ديگرى اطراف خانه كعبه بجا مى‌آورد و اين طواف، طواف نساء نام دارد. 11. دو ركعت نماز طواف نساء.با انجام اين دو عمل، همسر نيز بر او حلال مى‌شود.12. بازگشت به منى و اقامت شب يازدهم و دوازدهم (و در بعضى حالات شب سيزدهم) در انجام‌.13. رمى جمرات سه‌گانه (يعنى انداختن هفت سنگ در روز يازدهم و دوازدهم به هرکدام از سه محلی كه در منى قرار دارد و اين سه محل جمره اولى و وسطى و جمره عقبه نام دارد).بعدازظهرروز دوازدهم با انجام اين اعمال، مى‌تواند به مکه بازگردد و حج او تمام است.

مستحبات احرام چند چيز است:1. قبلاً بدن خود را پاكيزه نموده و ناخن و شارِب (سبيل) خود را بگيرد و موى زير بغل و اطراف عورت را زايل كند.2. كسى كه قصد حج دارد از اوّل ماه ذى‌القعده و شخصى كه قصد عمره مفرده دارد پيش از يك ماه، موى سر و ريش را رها كند و بعضى از فقها قائل به وجوب آن شده‌اند و اين قول هرچند ضعيف است، ولى موافق احتياط مى‌باشد.3. پيش از احرام در ميقات غسل احرام كند و اين غسل از زن حائض و زنى كه وضع حمل كرده نيز صحيح است و تقديم اين غسل، به‌خصوص درصورتی‌که خوف آن باشد كه در ميقات آب يافت نشود، جايز است و در صورت تقديم، اگر در ميقات آب يافت شد مستحب است غسل را اعاده بنمايد و هرگاه مكلّف پس ‌از انجام‌ غسل احرام لباسى بپوشد، يا چيزى بخورد كه بر محرم حرام است، تكرار غسل مستحب است، البته پوشیدن لباسی غیر از لباس احرام برای خانم‌ها بعد از غسل، غسل احرام اشکالی ندارد و تکرار غسل لازم نیست؛ و اگر در روز غسل نمايد، آن غسل تا آخر شب آينده كفايت مى‌كند. همچنين اگر در شب غسل كند تا آخر روز آينده كافى است؛ ولى اگر بعد از غسل و پيش از احرام وضوى او باطل شد، غسل را اعاده نمايد.4. هنگام پوشيدن دو جامه احرام بگويد:«اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذي رَزَقَني مَا اُواري بِهü عَوْرَتِي و اُؤَدِّي فيهِ فَرْضي، وَ أعْبُدُ فيهِ رَبِّي و اَنْتَهي فيüهِ إلى مَا اَمَرَنِي. الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذي قَصَدْتُهُ فَبَلَّغَني و أرَدْتُهُ فَاُعانَنىü، وَ قَبِلَني وَ لَمْ يَقْطَعْ بي، وَ وَجْهَهُ أرَدْتُ فَسَلَّمَني. فَهُوَ حِصْني وَ كَهْفِي و حِرْزي وَ ظَهْري وَ مَلاذي وَرَجائي وَ مَنجاي و ذُخري وَ عُدَّتى في شِدَّتي وَ رَخائي».5. دو حوله احرام از جنس پنبه باشد.6. احرام را به ترتيب زير ببندد:در صورت امكان بعد از نماز ظهر و اگر ممكن نبود، پس از نماز واجب ديگر و چنانچه آن‌هم امكان‌پذير نبود، بعد از شش يا دو ركعت نماز نافله، كه در ركعت اوّل پس از حمد سوره توحيد و در ركعت دوم سوره قل يا ايّها الكافرون را بخواند و شش ركعت افضل است و پس از نماز، حمد و ثناى إلهى به‌جا آورد و بر پيغمبر و آل او صلوات بفرستد؛ آنگاه بگويد:«اللَّهُمَّ إنَّي أسألُکَ أنْ تَجْعَلَني مِمَّنِ اسْتَجابَ لَکَ، وَ آمَنَ بِوَعْدِکَ، وَاتَّبَعَ أمْرَکَ، فإنَّي عَبْدُکَ وَ في قَبْضَتِکَ، لا أوُقى الا مَا وَقَيْتَ، وَ لا آخُذُ الا مَا أعْطَيْتَ، وَ قَدْ ذكَرْتَ الْحَجَّ فَأسْاَلُکَ أنْ تَعْزِمَ لي عَليهِ عَلى كِتابِکَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّکَ صَلَواتُکَ عَليهِ وَ آلِهِ و تُقَوِّيَني عَلى مَا ضَعُفْتُ، وَ تُسَلِّمَ لي مَناسِكي في يُسرٍ مِنْکَ وَ عافِيَةٍ، وَ اجْعَلْني مِن وَفْدِکَ الَّذي رَضِيْتَ وَ ارْتَضَيْتَ، وَ سَمَّيْتَ وَ كَتَبْتَ. اللّهُمَّ إنَّي خَرَجْتُ مِنْ شُقَّةٍ بَعيدةٍ، وَأنْفَقْتُ مالي إبْتِغاءَ مَرْضاتِکَ. اللّهُمَّ فَتَمِّمْ لي حَجَّتي وَ عُمْرَتي. اللّهُمَّ إنّي اُرِيدُ الَّتمَتُّعَ بِالعُمرَةِ إلى الحَجِّ، عَلى كِتابِکَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّکَ، صَلَواتُکَ عَلَيهِ وَ آلِهِ، فَإن عَرَضَ لي عارِضٌ يَحْبِسُني فَخَلِّني حَيثُ حَبَسْتَني، بِقَدَرِکَ الَّذي قَدَّرْتَ عَلَىّ. اللّهُمَّ إنْ لَمْ تَكُنْ حِجَّةً فَعُمرَةً اُحَرِّمُ لَکَ شَعْري وَ بَشَري وَ لَحْمي وَ دَمي وَ عِظِامي وَ مُخِّي وَ عَصَبِي مِنِ النِّساءِ وَ الثِّيابِ وَ الطّيüبِ، أبْتَغي بِذلِکَ وَجْهَکَ وَ الدّارَ الآخِرَةَ».7. نيّت احرام را بر زبان جارى كند و تنها به نيّت قلبى قناعت نكند و براى مردان مستحب است تلبيه را بلند بگويند.8. سابقاً گفتيم كه تلبيه واجب، كه احرام به آن حاصل مى‌شود، بنا بر احتياط چنين است:«لَبَّيْکَ اللّهُمَّ لَبَّيکَ، لَبَّيْکَ لا شَرِيکَ لَکَ لَبَّيکَ، إنَّ الحَمْدَ وَ النِّعْمَةَ لَکَ وَ المُـلْکَ، لا شَرِيکَ لَکَ».و مستحب است پس‌ازآن بگويد:«لَبَّيْکَ ذَا الْمـَعارِجِ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ داعِياً اِلى دارِ السَّلامِ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ غَفّارَ الذُّنُوبِ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ اهل التَّلْبِيَةِ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ ذَاالْجَلالِ وَ الاِْكْرامِ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ تُبْدِئُ وَ الْمَعادُ اِلَيْکَ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ تَسْتَغْني وَ يُفْتَقَرُ اِلَيْکَ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ مَرْعُوباً وَ مَرْهُوباً اِلَيْکَ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ اِلهَ الْحَقِّ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ ذَا النَّعْمآءِ وَ الْفَضْلِ الْحَسَنِ الْجَميلِ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ كَشّافَ الْكُرَبِ العِظامِ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ عَبْدُکَ وَ ابْنُ عَبْدَيکَ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ يا كَرِيمُ لَبَّيْکَ».و خوب است اين جمله‌ها را نيز بگويد:«لَبَّيْکَ أَتَقَرَّبُ اِلَيْکَ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِ محمد لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ بِحَجَّةٍ اَوْ عُمْرَةٍ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ وَ هذِهِ عُمْرَةُ مُتْعَةٍ اِلَى الْحَجِّ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ اهل التَّلْبِيَةِ لَبَّيْکَ، لَبَّيْکَ تَلْبِيَةً تَمامُها وَ بَلاغُها عَلَيْکَ».9. تلبيه‌ها را در حال احرام و در موارد زير تكرار كند:الف) هنگام برخاستن از خواب. ب) بعد از هر نماز واجب و مستحب. ج) وقت رسيدن به زوّار ديگر كه سواره هستند. د) هنگام بالا رفتن از بلندى، يا سرازير شدن از آن. هـ ) وقت سوارشدن يا پياده شدن. و) در اوقات سحر تلبيه بسيار بگويد. 10. زنان حائض و نفساء (زنى كه وضع حمل كرده) نيز اين تلبيه‌ها را بگويند.شخصى كه عمره به‌جا مى‌آورد تلبيه گفتن او در عمره مستمر خواهد بود تا خانه‌هاى مکه را ببيند و پس‌ازآن قطع خواهد شد و تلبيه حج تا ظهر روز عرفه ادامه دارد و پس‌ازآن قطع خواهد شد.

اگر مى‌داند كه پول خود اوست اشكالى ندارد؛ در غير اين صورت اشكال دارد.

بايد در وقت مناسب آن‌ها را قضا كند.

درصورتی‌که جاهل قاصر بوده نه مقصّر، مانعى ندارد.

مانعى ندارد.

تراشيدن تمام سر براى هیچ‌کس واجب نيست، بلكه براى صرورة مستحب مؤکّد است.

احرام مجدّد لازم نيست.

لازم است بقيّه اعمال خود را، مانند قربانى و تقصير، در روز عيد انجام دهد.

درصورتی‌که عمداً در خارج از منى تقصير كرده، از احرام خارج نشده و عمره‌اش صحيح نيست، ولى در صورت جهل يا نسيان عمل او صحيح است و اگر مى‌تواند، بايد به منى برگردد و سرخود را كوتاه كند.