تبدیل قبرستان متروکه به مسجد
زمینى جهت قبرستان مسلمین تعیین و اموات در آن دفن شدند؛ ولى اکنون مدتهاست میّتى در آن دفن نمى شود؛ با عنایت به نیاز اهالى به مسجد، جهت انجام فرایض الهى، آیا اهالى مى توانند در گورستان مذکور یک باب مسجد احداث نمایند؟
چنانچه آن محل براى دفن اموات در حال حاضر و در آینده قابل استفاده نیست مى توانید از آن براى بناى مسجد استفاده نمایید؛ولى مواظب باشید نبش قبر لازم نیاید.
برداشتن قرآن های مسجد الحرام
قرآنهایى در مسجدالحرام وجود دارد که بر روى بعضى از آنها جمله «وقف لله تعالى» نوشته شده، و بر تعدادى نیز این جمله نوشته نشده است در بین حجّاج مشهور است که برداشتن قرآنهایى که جمله مذکور در آن وجود ندارد، جایز است،آیا این سخن صحیح است؟
برداشتن آنها بدون اجازه مسئولین مربوطه جایز نیست، و کسانى که بدون اجازه برداشته اند، باید بازگردانند.
بی نیازی موقوف علیه از موقوفه
خانه اى توسط شخص خیّرى در زمینى که ملک مسجد است احداث شده است. خانه مذکور وقف شرعى گردیده مقیّداً به این که امام جماعت همان مسجد در آن سکونت نماید آیا شارع مقدّس اسلام اجازه مى دهد دیگرى در آن خانه سکنا گزیند و در صورت عدم سکونت امام راتب مسجد آیا شرعاً اجاره دادن آن جایز است؟
تا ممکن است باید امام مسجد از آن استفاده کند و اگر ممکن نشد اجاره دهند و مال الاجاره آن براى امام مسجد استفاده شود و اگر امام مسجد نیاز ندارد در سایر حوایج مسجد مصرف گردد.
استفاده از درآمد یک موقوفه برای موقوفه دیگر
دو موقوفه است از دو واقف: موقوفه اوّلى با هزینه کم و در آمد بسیار که فرضاً هشتاد درصد از در آمد آن اضافه مى آید و دوّمى در آمد کم و هزینه زیاد دارد، آیا اداره اوقاف محل یا متولّى که هر دو موقوفه زیر نظر آنها اداره مى شود مجازند که از مازاد در آمد اوّلى براى موقوفه دوّمى با رعایت سایر موازین شرعى صرف نمایند یا خیر؟
هرگاه مصارف موقوفه اوّل عمومیّت دارد که شامل موقوفه دوّم هم مى شود مانعى ندارد.
به تصرف موقوف علیهم در آوردن موقوفه
آیا چیزی که وقف شده باید تحت تصرف کسانی که به آنها وقف شده در آید؟
وقف در صورتى صحيح است كه {در وقف خاص} مال وقف {شده} را به تصرّف كسانى كه براى آنها وقف شده يا وكيل يا ولىّ آنها بدهد، ولى در اوقاف عامّه مانند مساجد و مدارس و امثال آنها تحويل دادن شرط نيست، هرچند احتياط مستحب آن است كه پس از خواندن صيغه آن را در اختيار كسانى كه وقف براى آنها شده قراردهند تا وقف كامل گردد.
جریان حکم وقف حتی با خراب شدن ملک موقوفه
چنانچه چیزی که وقف شده خراب شود وقف باطل می گردد؟
اگر ملك موقوفه خراب شود از وقف بودن بيرون نمى رود.
آوردن کتاب های مستهلک مسجد به خانه
آیا آوردن کتابهای وقفی مسجد به خانه که می خواهند دور بریزند جایز است؟
اگر در مساجد و کتابخانه ها به هیچ وجه قابل استفاده نباشد مانعی ندارد، البته اگر ارزش و قیمت داشته باشد باید به قیمت آن کتابهای مشابه بخرد و به مسجد بدهد.
مقید کردن وقف منافع مال به وفات واقف
اگر بگويد «وقف كردم فلان مال را كه بعد از فوت من منافعش به فلان مسجد برسد» آيا اين وصيّت است و از ثلث حساب مىشود؟
خير، واقف الآن وقف مى كند و وقف در حال حيات واقع شده و وصيّت نيست؛ البته زمان اختصاص منافع وقف به موقوف عليه از زمان فوت او بوده است.
اجاره بلند مدت زمین های موقوفه
آیا اجاره اراضى موقوفه (وقف خاص اولاد ذکور) به مدّت 90 سال براى بناى مسجد و مصلّى و حسینیّه جایز است؟ اگر صحیح است مشروط به چه شرایطى مى باشد؟
اجاره هاى بلند مدّت بر خلاف مصلحت وقف است و جایز نیست، باید چند سال به چند سال تجدید شود و استفاده از آن براى مسجد و مصلّى و حسینیّه مانعى ندارد،هرچند جریان احکام مسجد بر آنها مشکل است.
انتقال کتب مسجد مخروبه به مساجد دیگر
آیا جایز است قرآنها و مفاتیح مسجدى که خراب شده را در مسجد دیگرى در شهر یا روستا مورد استفاده قرار داد و از آن مسجد خارج نمود؟
اگر در آینده نزدیکى بازسازى نمى شود مى توان به مساجد دیگرهمان شهر یا روستا انتقال داد واگر بازسازى شد به جاى اوّل برگردانند.
حفر چاه در زمین موقوفه اجاره ای
اگر شخصى زمین موقوفه اى را از متولّى اجاره نماید، سپس چاه آبى در آن زمین حفر نماید،آیا مستأجر مى تواند از آب زمین موقوفه به صورت مجانى استفاده نماید، یا باید براى آب هم اجاره بپردازد؟
چنانچه اجاره فقط براى زراعت بوده، حفر چاه و برداشت آب احتیاج به اجاره دیگرى دارد مگر این که در عرف محلّ اجاره زمین، همراه با اجاره حفر چاه و برداشت آب باشد.