تقسیم ارث باوجود برادر و خواهر پدری و مادری
اگر وارث برادر و خواهر پدر و مادری باشند ارث چگونه تقسیم می‌شود؟
اگر وارث، برادر و خواهر پدر و مادرى با هم باشند سهم هر برادر دو برابر خواهر خواهد بود.
تقسیم ارث بین همسر و برادر و خواهر میت
اگر وارث برادر و خواهر و همسر میت باشند ارث چگونه تقسیم می‌شود؟
هرگاه وارث همسر و برادر و خواهر میت باشد سه حالت دارد: 1. همسر و یکی از سه دسته (برادر و خواهر مادری یا پدر و مادری یا پدری) باشد، همسر سهم خود را می‌برد و مابقی بین خواهر و برادر تقسیم می‌شود 2. همسر و خواهر و برادر پدری و خواهر و برادر پدر و مادری باشند همسر سهم خود را می‌برد مابقی بین خواهران و برادران تقسیم می‌شود. 3. همسر و برادر و خواهر مادری به همراه برادر و خواهر پدری یا پدر و مادری و یا هر دو باشد همسر سهم خود را می‌برد، خواهر و برادر مادری یک‌سوم اصل مال را می‌برد و مابقی بین سایرین تقسیم می‌شود.
فلسفه مانع نبودن قتل موصی از اجرای وصیت تملیکی
اگر وارث، مورث را بکشد ارث نمی‌برد اما در وصیت تملیکی اگر موصی له، موصی را بکشد ارث می‌برد. این مسئله چگونه قابل توجیه است؟
در مسئله قاتل در ارث، دلیل خاص دارد بعلاوه فلسفه متفاوتی دارد و در وصیت تملیکی شخص مالک، خود چیزی را در اختیار قرار داده ولی در ارث، کسی می‌خواهد به زور اموال را دریافت کند.
تقسیم ارث اگر وارث، «جد و جدّه پدری» و «برادران پدری یا پدر و مادری» باشد
اگر وارث، جد يا جدّه پدری یا پدر و مادری با برادران پدری یا پدر و مادری باشد، ارث چگونه تقسیم می‌شود؟
اگر وارث، جد و جدّه پدرى (يا پدر و مادرى) با برادران پدرى (يا پدرى و مادرى) باشند جد، حكم يك برادر و جدّه، حكم يك خواهر را دارد و ارث را در ميان خود چنان تقسيم مىكنند كه سهم هر مرد دو برابر سهم زن شود.
تقسیم ارث اگر وارث، «برادران مادری» و «جد و جدّه مادرى» باشد
اگر وارث، جد يا جدّه مادرى (يا هر دو) با برادران مادرى باشد، ارث چگونه تقسیم می‌شود؟
اگر وارث، جد يا جدّه مادرى (يا هر دو) با برادران مادرى باشد، جد در حكم يك برادر و جدّه در حكم يك خواهر است و مال را در ميان خود به‌طور مساوى تقسيم مىكنند.
تقسیم ارث بین فرزندان عمو و عمه و دایی و خاله
اگر هیچ‌کدام از عمو و عمه یا دایی و خاله وجود نداشته باشند ارث به چه کسانی می‌رسد؟
اگر ميّت عمو و عمّه و دايى و خاله نداشته باشد، سهم عمو و عمّه به اولاد آنها و سهم دايى و خاله نيز به اولاد آنها مىرسد.
زیرگروه طبقه سوم ارث
اگر هیچ‌کدام از افراد گروه سوم نباشند در این صورت چه کسانی وارث میت خواهند بود؟
اگر عمو و عمّه و دايى و خاله خود ميّت و اولاد آنان وجود نداشته باشند نوبت به عمو و عمّه و دايى و خاله «پدر و مادر» ميّت می‌رسد و اگر این‌ها نباشند اولادشان ارث مىبرند و اگر آنها هم نباشند عمو و عمّه و دايى و خاله «پدربزرگ و مادربزرگ» ميّت ارث مىبرند و اگر آنها نباشند نوبت به اولادشان مىرسد.
ارث فرزند و مادر جانشین
اگر نطفه زن‌وشوهری را در خارج از رحم باهم ترکیب کنند و در رحم شخص ثالثی قرار دهند، باوجوداینکه اين كودك در رحم مادر جانشين بزرگ‌شده، امّا داراى صفات ارثى زن اوّل است. با توجّه به آيه دوم سوره مباركه مجادله، به کدام‌یک از اين دو زن تعلّق دارد و وارث کدام‌یک از آن‌هاست؟(الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنكُم مِّن نِّسَائهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا الِّائى وَلَدْنَهُمْ وَ إِنهُّمْ لَيَقُولُونَ مُنكَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَ زُورًا وَ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُور) كسانى كه از شما نسبت به همسرانشان «ظهار» مىكنند (و مىگويند: «أَنتِ عَلىَّ كَظهَرِ أُمّى تو نسبت به من به‌منزله مادرم هستى»)، آنان هرگز مادرانشان نيستند مادرانشان تنها كسانىاند كه آنها را به دنيا آوردهاند! آنها سخنى زشت و باطل مىگويند و خداوند بخشنده و آمرزنده است!
اين فرزند متعلّق به صاحبان نطفه و با آنها محرم است و از آنها ارث می‌برد؛ و مورد مادر جانشين به‌منزله فرزند رضاعى او است، بلكه در بعضى جهات نسبت به آن اولويت دارد؛ چرا كه تمام گوشت و استخوان او از وى روييده است. بنابراين حرام است كه بعداً با آن زن و فرزندان او ازدواج كند، امّا ارث نمىبرد.
ارث فرزند و مادر جانشین
اگر نطفه زن‌وشوهری را در خارج از رحم باهم ترکیب کنند و در رحم شخص ثالثی قرار دهند، باوجوداینکه اين كودك در رحم مادر جانشين بزرگ‌شده، امّا داراى صفات ارثى زن اوّل است. با توجّه به آيه دوم سوره مباركه مجادله، به کدام‌یک از اين دو زن تعلّق دارد و وارث کدام‌یک از آن‌هاست؟(الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنكُم مِّن نِّسَائهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا الِّائى وَلَدْنَهُمْ وَ إِنهُّمْ لَيَقُولُونَ مُنكَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَ زُورًا وَ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُور) كسانى كه از شما نسبت به همسرانشان «ظهار» مىكنند (و مىگويند: «أَنتِ عَلىَّ كَظهَرِ أُمّى تو نسبت به من به‌منزله مادرم هستى»)، آنان هرگز مادرانشان نيستند مادرانشان تنها كسانىاند كه آنها را به دنيا آوردهاند! آنها سخنى زشت و باطل مىگويند و خداوند بخشنده و آمرزنده است!
اين فرزند متعلّق به صاحبان نطفه و با آنها محرم است و از آنها ارث می‌برد؛ و مورد مادر جانشين به‌منزله فرزند رضاعى او است، بلكه در بعضى جهات نسبت به آن اولويت دارد؛ چرا كه تمام گوشت و استخوان او از وى روييده است. بنابراين حرام است كه بعداً با آن زن و فرزندان او ازدواج كند، امّا ارث نمىبرد.
حق میتی که وصیتی نکرده، نسبت به اصل اموالش
اگر میّت وصیت نکرده باشد، آیا از اصل مال حقی دارد؟
جز تجهیزات لازمه میّت حقّى ندارد.
تعیین وصی بدون وصیت به ثلث مال
اگر میّت تعیین وصى نموده، اما وصیت به ثلث ننموده باشد، آیا لازم است ثلث او را در کارهاى خیر مصرف کنند؟
تعیین وصى مفهومش تعیین ثلث نیست، مگر اینکه در بعضى از مناطق، تعیین وصى به معناى وصیت به ثلث باشد در این صورت باید به آن عمل کرد.
تقدم پرداخت بدهی بابت خمس میت بر سایر دیون
اگر میتی مدیون باشد و خمس نیز بدهکار باشد و ترکه، وافى به هر دو نباشد ورثه کدام را مقدّم کنند؟
هرگاه مالى که به آن خمس تعلّق گرفته موجود باشد باید خمس را مقدم بدارند و اگر آن مال موجود نیست احتیاط آن است که حق‌الناس را بر حق‌الله مقدم کنند.
