عدم احتساب کفاره به‌عنوان دین
آیا کفاره‌ای که میت بدهکار است جزء دیون میت محسوب می‌شود؟
کفاره جزء دیون نیست و منوط به اجازه ورثه است.
ادعای ورثه نسبت به طلبی که میت با بدهکار مصالحه کرده
فردی مقداری پول به کسی می‌دهد و می‌گوید تا زنده‌ام هر وقت داشتی برگردان و بعد از مرگم برای خودت باشد. اگر وراث او راضی نباشند آیا بدهکار باید پول را به آنها برگرداند؟
با توجه به اینکه نوعی وصیت است درصورتی‌که به همراه بقیه وصایا کمتر یا به‌اندازه ثلث اموال باشد به بدهکار تعلق دارد.
نحوه تقسیم مالی که برای نوه‌ها وصیت شده
زنی قبل از پدر خود فوت می‌کند. پدر در زمان حيات خود وصیت می‌کند که به دخترش همچون سایر ورثه ارث برسد. لطفاً بفرمایید نحوه تقسیم ارث بین ورثه آن زن چگونه است؟
با توجه به اينکه اين وصيت پدر درواقع نوعي هديه است بين ورثه آن زن به‌صورت مساوي تقسيم می‌شود.
تقدم پرداخت بدهی بابت خمس میت بر سایر دیون
اگر میتی مدیون باشد و خمس نیز بدهکار باشد و ترکه، وافى به هر دو نباشد ورثه کدام را مقدّم کنند؟
هرگاه مالى که به آن خمس تعلّق گرفته موجود باشد باید خمس را مقدم بدارند و اگر آن مال موجود نیست احتیاط آن است که حق‌الناس را بر حق‌الله مقدم کنند.
بخشش اموال به مسجد
شخصی اموال خود را به مسجد مصالحه نموده است، درحالی‌که وارث طبقه دوّم او (برادر و خواهر) موجودند، آیا اموال مختصر او به مسجد می‌رسد، یا ورثه او نیز حقّى دارند؟
اگر این صلح را به‌عنوان بعد از مرگ سفارش کرده، وصیت محسوب می‌شود و فقط در یک‌سوم اموالش مؤثر است؛ و اگر صلح قطعى در حال حیات کرده و تحویل داده، کسى در آن حقّى ندارد; زیرا انسان تا زنده است حقّ تصمیم‌گیری در اموال خود را دارد.
تصرف وکیل متوفی در ثلث اموال به نفع او
من وکیل حقوقی مادرم بودم بعد از فوت ایشان من یک‌سوم از مالش را برای نماز و روزه خرج خودش کردم حکم این کار چیست؟
درصورتی‌که مادرتان وصیتی ننموده تمام اموال باید مطابق قانون ارث بین ورثه تقسیم گردد ولی اگر وراث همه اجازه بدهند و کبیر باشند کار شما مانعی ندارد و اگر وصیت کرده مطابق وصیتش باید عمل کنید.
تکلیف ورثه نسبت به بدهی متوفی در خصوص دیه
چنانچه قاتل قبل از پرداخت دیه مقتول فوت کند تکلیف ورثه چیست؟ در صورت کم بودن ماترک میت آیا بر ورثه واجب است که دیه را از مال خود بپردازند؟
دیه مانند سایر دیون است و واجب است که از اصل مال او بپردازند ولی چنانچه اصل مال برای پرداخت دیه کافی نباشد ورثه وظیفه‌ای ندارند.
فروش فیش حج متوفایی که مستطیع نبوده و تقسیم آن بین ورثه
اگر از متوفی فیش حج باقی‌مانده و خود او در زمان حیاتش مستطیع نبوده، باید آن فیش فروخته شود و بین ورثه تقسیم گردد؟
آری؛ می‌توانند به‌عنوان ارث تقسیم کنند و می‌توانند در صورت رضایت همه ورثه برای میت کسی را به حج بفرستند مشروط بر اینکه سهم صغیر را بپردازند.
پرداخت بدهی میت از محل دیه قبل از تقسیم ماترک
پدری در حالیکه چند میلیون بدهکاری داشت در اثر تصادف فوت کرد؛ آیا فرزندان می‌توانند سهمیه دیه خود را استفاده کنند یا باید بدهی‌های پدر را بپردازند؟
دیه جزء اموال آن مرحوم است و در درجه اول باید بدهی‌های او را از آن پرداخت. اگر چیزی اضافه آمد تعلق به ورثه دارد.
وصیت شخص بی‌وارث
اگر کسی هیچ وارثی نداشته باشد آیا می‌تواند نسبت به تمام اموالش وصیت کند؟
وصیت تنها در ثلث اموال صحیح است و بقیه آن را به حاکم شرع تحویل می‌دهند.
تسویه بدهی میت قاتل با اولیای دم مقتول از محل فاضل دیه
هرگاه همه يا چند نفر از اولياى مقتول از قاتل طلبكار باشند و فقط يكى از آنها خواهان قصاص باشد و بقيّه با محاسبه طلبشان با فاضل ديه موافق باشند؛ آيا هنگام ردّ فاضل ديه مى‌توان آن را با اين طلب تسويه كرد، هرچند جانى يا اولياء جانى راضى به آن نباشند؟ در اين حالت آيا تفاوتى از جهت اینکه طلب از ناحيه ارث مقتول حاصل‌شده باشد (مانند مهريّه زوجه مقتوله) يا از اسباب ديگر، وجود دارد؟
از هر طريق كه مالى براى ميّت حاصل شود، بايد بدهى‌هايش پرداخت گردد.
