باید مطابق اصل آن عوض را تهیه و وقف نمایید.
در صورتی که مسئولین مربوطه اجازه تبدیل بدهند مانعی ندارد و قرآنها و منبر در صورتی که در آینده نیز قابل استفاده آنجا نباشد و یا به عنوان حسینیه داده اند، به مسجد یا حسینیه دیگری بدهند.
با توجه به این که نصف آن حکم وقف را دارد نمی توانید آن نصف را بفروشید.
از قضیه شخصیه اطلاعی نداریم ولی اگر برای مسائل آموزشی وقف شده باشد جایز نیست برخلاف آن عمل کنند و در این صورت نماز در آن اشکال دارد.
معامله اموال موقوفه باطل است، ولى هرگاه طورى خراب شود كه نتوانند استفادهاى را كه براى آن وقف شده ببرند، مثلًا فرش مسجد طورى پاره شود كه نتوان از آن براى نماز در مسجد استفاده كرد فروش آن اشكالى ندارد، همچنين مصالح كهنه اى كه بعد از تعمير و نوسازى مسجد زياد مى آيد، ولى پس از فروختن بايد پول آن را در همان مسجد به همان مصرف برسانند و اگر ممكن نشود به مصرفى كه به مقصود واقف نزديكتر است و اگر نيازى نباشد در مساجد ديگر مصرف كنند.
چنانچه صیغه وقف برای حسینیه خوانده شده و یا بدون خواندن صیغه در آن،عزاداری کرده اند تغییر مورد وقف جایز نیست، البته اگر برای حسینیه مورد نیاز نیست می توانند آن را اجاره دهند و اجاره را برای عزاداری هزینه کنند.
از قضیه شخصیه اطلاعی نداریم ولی خراب کردن قبرها و تبدیل آن به سالن اجتماعات جایز نیست مگر این که قبرها کاملا متروکه شده باشد و قبری از علماء در بین آن نباشد و زمین قبرستان وقف عام نبوده و ساختن ساختمان موجب نبش قبر نشود.
اگر کشاورزی در آنجا ممکن نیست باید زمین را اجاره داده و از اجاره زمین 30 کیلو برنج با کیفیت برنج خود زمین تهیه کنید و در همان مورد مصرف نمایید و باقیمانده اجاره متعلق به ورثه است.
تغییری در وصیت مزبور نمی توان داد و باید مطابق آن عمل شود.
در فرض سؤال اشکال ندارد.
اگر متولّى داشته باشد حرف او مقدّم است والاّ حاكم شرع فردى را به عنوان متولّى آن محل منسوب می كند تا او رسيدگى نمايد.مهمترين امر در مساجد و حسينيه ها و امثال آن اتّحاد مردم، متولّى، واقف، هيأت امناء و امام جماعت است و تا حد امكان بايد با همكارى و گذشت جلوى ايجاد اختلاف را گرفت.
