مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در صورت ضرورت جايز است.

درصورتی‌که بی‌دقتی طبيب، يا نگذاشتن وقتى كافى، يا عدم سؤال كافى، سبب خسارت بيمار شده، طبيب ضامن است. ولى اگر عدم همكارى بيمار سبب اين خسارات شده، يا بيمارى او طورى بوده كه با دقّت و بررسى لازم نتیجه‌ای عايد او نمی‌شده، طبيب ضامن نيست.

الف تا و) هرگاه وضع ظاهرى بيمار عدم بكارت باشد و بيمار طبيب را در جريان نگذارد، طبيب ضامن نيست، همچنين اگر برائت جسته و مقصّر نباشد. ولى درصورتی‌که ظاهر او بكارت باشد، يا لااقل احتمال قوى برود كه باكره است و برائت هم نجسته باشد طبيب ضامن مهرالمثل است، مگر این‌که بتواند او را به‌صورت اوّل بازگردانده در اینجا ارش نقص موقّت و هزینه‌های اضافى را می‌پردازد.

در شرايط مساوى بعيد نيست مرد مقدم باشد.

نسبت به صاحب آن نطفه و آن زن ولد شبهه است؛ و به شوهر آن زن نيز محرم است.

با توجّه به اينكه پزشكان تصريح می‌کنند این‌گونه افراد مانند شخصى هستند كه مغز او به‌کلی متلاشی‌شده و يا سر از تن او جدا کرده‌اند، كه با كمك وسايل تنفّس مصنوعى و تغذيه، ممكن است تا مدّتى به حيات نباتى او ادامه داد، یک انسان زنده محسوب نمی‌شوند، درعین‌حال یک انسان كاملاً مرده هم نيستند. بنابراين، در احكام مربوط به حيات و مرگ بايد تفصيل داده شود. مثلاً احكام مسّ ميّت، غسل و نماز ميّت و کفن‌ودفن درباره آن‌ها جارى نيست تا قلب از كار بيفتد و بدن سرد شود. اموال آن‌ها را نمی‌توان در ميان ورثه تقسيم كرد و همسر آن‌ها عدّه وفات نگه نمی‌دارد تا اين مقدار حيات آنان نيز پايان پذيرد. ولى وكلاى آن‌ها از وكالت ساقط می‌شوند و حقّ خریدوفروش يا ازدواج براى آن‌ها، يا طلاق همسر از طرف آنان ندارند و ادامه معالجات در مورد آن‌ها واجب نيست و برداشتن بعضى از اعضاى بدن آن‌ها، درصورتی‌که حفظ جان مسلمانى متوقف بر آن باشد مانعى ندارد; ولى بايد توجّه داشت كه این‌ها همه در صورتى است كه مرگ مغزى به‌طور كامل و به‌صورت قطعى ثابت گردد و احتمال بازگشت مطلقاً وجود نداشته باشد.

هرگاه آب دارد ولى می‌ترسد اگر وضو بگيرد بيمار شود، يا بیماری‌اش به طول انجامد، يا شدّت پيدا كند، يا معالجه آن سخت شود، در تمام اين موارد بايد تيمّم كند. ولى اگر مثلاً آب گرم برايش ضرر ندارد بايد با آب گرم وضو بگيرد يا غسل كند؛ و لازم نيست يقين به ضرر داشته باشد، همين اندازه كه خوف ضرر داشته باشد كافى است كه وضو نگيرد و تيمّم كند.

در مورد مرگ مغزی باید حتماً به مسلمان پیوند زده شود اما پیوند عضو میت مسلمان به کافر چنانچه مسلمانی نیاز ندارد و پیوند گیرنده غیرمسلمان کافر حربی نیست و ضرورتی وجود دارد مانعی ندارد.

در روايات آمده است كه همه روزبه عيادت مريض نرويد، بلكه یک روز در ميان باشد؛ و اگر بيمارى طولانى شود عيادت پی‌درپی لزومى ندارد (مگر آن مقدار كه باعث شادى بيمار يا پيشرفت بهبودى او گردد) و درباره تفاوت ايّام هفته در مسئله عيادت روايت معتبرى نيافتيم.

فقط نسبت به او محرم است و در فرض سؤال طفل تعلّق به شوهر آن زن ندارد تا مسئله لعان پيش آيد.

آرى اجازه صاحب رحم لازم است؛ و دریافت اجرت مانعى ندارد.

چنانچه ضرورتى براى اين كار نباشد از آن صرف‌نظر شود؛ و اگر ضرورتى وجود دارد، بعد از پيوند اين عضو جزء بدن آن زن می‌شود و فرزند مال خود اوست؛ و در فرض فوق ديه ندارد و خریدوفروش آن جايز است; هرچند بهتر است كه پول را در مقابل اجازه برداشتن عضو مزبور بگيرد، نه در مقابل خود آن.