سقطجنین به خاطر پیشبینی بیماری
آيا در موارد زير قبل و بعد از ولوج روح میتوان سقط درمانى انجام داد:الف) بیماریهایی كه مىدانيم مسلماً جنين پس از تولّد خواهد مرد.ب) بیماریهای ژنتيكى.ج) ناهنجاریهای نوزادان «مثل آنان سفالی».
سقطجنین در اين موارد اشكال دارد، بهخصوص كه پیشبینیهای فوق جنبه قطعى ندارد؛ اما بعد از ولوج روح جايز نيست.
موارد جواز سقطجنین
آيا در موارد زير میتوان سقطجنین كرد؟الف) مادر بيمار باشد و ادامه حاملگى (با تشخيص پزشك و وضعیتی كه مادر دارد و خودش نيز تشخيص داده) باعث تشديد بيمارى و وخامت حال مادر گردد.ب) بيمارى فوق به درجهای برسد كه حيات مادر متوقف بر سقطجنین باشد.ج) مادر در كمال صحّت و سلامتى است و هیچگونه خطرى او را تهديد نمیکند و جنين نيز سالم است، ولى دو سر دارد. يا سر جنين به شكل انسان نيست و اگر با چنين حالتى متولّد شود، طبق تشخيص پزشك، ممكن است چند روز پس از تولّد از دنيا برود. يا ادامه حيات چنان فرزندى براى خود او و والدين و جامعه مشكلاتى خواهد داشت.د) در فروض فوق، حكم مسئله را قبل و بعد از ولوج روح بيان فرماييد.هـ) درهرصورت، آيا مسئولیتی ازنظر شرعى براى پزشك و زوجين وجود دارد؟و) چنانچه لازم باشد پزشك مرد اقدام به سقطجنین نمايد، چه حكمى دارد؟
سقطجنین تنها در صورتى جايز است كه جان مادر درخطر باشد. همچنين اگر بيمارى شديدى مادر را تهديد كند و جنين هنوز به مرحله دميدن روح نرسيده باشد؛ و نيز اگر تشخيص قطعى داده شود كه جنين بهگونهای ناقص است كه براى پدر و مادر و اطرافيان سبب عسر و حرج شديد میشود، مشروط بر اينكه روح در آن دميده نشده باشد. در اين سه صورت، ختم حاملگى جايز است؛ و اگر راه منحصر به طبيب مرد باشد، در اين صورت مانعى ندارد؛ و احتياط آن است كه پدر و مادر، طبيب را نسبت به ديه تبرئه كنند.
عدمکفایت احتمال ضرورت
آيا در موردى كه احتمال ضرورت میرود، میتوان معامله ضرورت نمود؟
احتمال ضرورت كافى نيست، بايد ضرورت ثابت شود; ولى در موارد خطر، خوف خطر كافى است و يقين به خطر لازم نيست.
عدم جواز نصب دندانطلا برای مردان
آيا دندانپزشک مجاز به نصب دندانطلا براى مردان است؟
جز در موارد ضرورت و يا درجایی از دهآنکه در موقع سخن گفتن نمايان نمیشود مجاز نيست.
دریافت مبلغ اضافه در صورت طولانی شدن درمان
آيا دندانپزشک میتواند براى درمان افراد غیرعادی (افراد حسّاس، بچهها و مانند آن) با توجّه بهوقت بيشترى كه صرف درمان میکند، مبلغ زيادترى مطالبه نمايد؟
اگر واقعاً وضع بيمار غیرعادی است، قرارداد مخصوص مانعى ندارد; ولى درهرحال انصاف را رعايت كند.
سلب مسئولیت دندانپزشک قبل از شروع درمان
آيا دندانپزشک میتواند قبل از شروع به كار، به بيمار يا ولی او اعلان كند كه نسبت به ضررهاى احتمالى مسئولیتی نمیپذیرد؟ در صورت موافقت بيمار يا ولی صغير، اگر بيمار صدمهای ببيند، آيا پزشك ضامن خواهد بود؟
هرگاه قبلاً برائت خود را اعلام دارد و در كار خود كوتاهى نكند، ضامن نيست.
مقاطعه برخلاف تعرفه با بیمار
آيا دندانپزشک میتواند مبلغ و زمان درمان را با بيمار مشخص كند؟ اگر اين مقاطعه برخلاف تعرفههای وزارت بهداشت باشد، چگونه است؟
مقاطعه با روشن شدن شرايط اشكالى ندارد; ولى تخلّف از مقرّرات جمهورى اسلامى مجاز نيست.
دریافت پول در قبال اهداء عضو
آيا دهنده عضو میتواند در قبال اهداء عضو پولى دريافت نمايد؟
جايز است، ولى بهتر اين است كه پول را در مقابل اجازه برداشتن عضو بگيرد، نه در مقابل خود عضو.
جلوگیری زن از بارداری بدون رضایت شوهر
آيا زن بدون رضايت همسرش میتواند اقدام به بستن لوله رحم، استفاده از داروها و روشهای ضدباردارى و تنظيم فواصل باردارى كند؟
اين كار جايز نيست; مگر اينكه خطر قابلملاحظهای سلامت زن را تهديد كند.
عدم شمول عمومات قتل عمد در سقطجنین
آيا سقطجنین یک نوع قتل عمد نيست كه در اين صورت كفّاره خواهد داشت؟
خیر عمومات قتل عمد شامل سقطجنین نمیشود همانطور که قصاص در آن نیست.