منظور از ارتباط خاص بین احکام
در مورد مسئله 19 رساله توضيح المسائل (تقليد از دو مجتهد مساوى) در قسمتى از جواب يك استفتا فرمودهايد: «احكامى كه ارتباط خاصی با يكديگر دارند از مجتهد واحد تقليد كنيد» منظور از ارتباط خاص، چيست؟ آيا منظور تقسيمبندىهاى کلی مثل طهارت، نماز و روزه و مانند آن است؟
بهعنوانمثال در احكام سفر در مورد روزه از مجتهدى تقليد كند كه مىگويد روزه بگيرد و در نماز به فتواى مجتهدى عمل كند كه مىگويد شكسته بخواند.
تقلید از دو یا چند مرجع تقلید
آیا یک فرد میتواند از دو یا چند مجتهد تقلید کند؟
هرگاه دو مجتهد مساوى باشند، مىتوان بعضى از مسائل را از يكى و بعضى را از ديگرى تقليد كرد؛ ولی هرگاه در مسئلهای به فتوای یکی عمل کرد، عمل به فتوای دیگری در آن مسئله، جایز نیست.
تقلید از دو مرجع در عمل به احتیاط
آیا کسى که میخواهد عمل به احتیاط بنماید میتواند مثلاً احتیاطات بیع را از فلان مرجع و احتیاطات صلاة را از مرجع دیگر اخذ کند؟
اگر منظور پیروى کردن در اخذ طریقه احتیاط از دو مجتهدى که هر دو مساوى در فقاهت باشند بوده باشد مانعى ندارد.
احتمال تساوی مجتهدین
اگر مكلّف تنها احتمال تساوى مجتهدين را بدهد، آيا در اين صورت تبعيض در تقليد جايز مىباشد؟
درصورتیکه ظن به اعلمیت يكى از آن دو نداشته باشد بين آنها مخيّر است و تبعيض نيز جايز است.
فراموش کردن مرجعی که در احتیاط واجب به فتوای ایشان رجوع کرده
اگر مقلد، در چندین مسئله که حکمشان احتیاط واجب است، در هرکدام به فتوای مرجع تقلیدی دیگر رجوع کند، آیا لازم است که هنگام اجرای آن احکام، یادش باشد به کدام مرجع رجوع کرده یا همینکه فتوای رجوع شده به آن در ذهنش باشد کافی است؟ مثلاً راجع به وجوب شرکت در نماز جمعه، لازم است همیشه بداند که به مقام معظم رهبری رجوع کرده یا اگر این را فراموش کند، ولی حکم در ذهنش باشد کافی است؟
فراموش کردن مرجعی که در احتیاط واجب به فتوای ایشان رجوع کرده اشکالی ندارد همینکه بداند فتوایی که به آن رجوع کرده چیست، کفایت میکند.
شرایط تبعیت از چند مرجع
تبعيض در تقليد در چه مواردى و تحت چه شرايطى درست مىباشد؟
در مورد تساوى دو يا چند مجتهد يا عدم ثبوت اعلمیت تبعيض در تقليد جايز است.
تقلید از دو یا چند مرجع تقلید
آیا یک فرد میتواند از دو یا چند مجتهد تقلید کند؟
هرگاه دو مجتهد مساوى باشند، مىتوان بعضى از مسائل را از يكى و بعضى را از ديگرى تقليد كرد؛ ولی هرگاه در مسئلهای به فتوای یکی عمل کرد، عمل به فتوای دیگری در آن مسئله، جایز نیست.
تخصصی شدن مرجعیت در زمینههای مختلف
با توجّه به پیشنهاد برخى از شخصیتها، در زمینه تخصّصى شدن مرجعیت تقلید، نظر خود را دراینباره بفرمایید. تخصّصى شدن مراجع تقلید در زمینههای مختلف علمى چه حکمى دارد؟
درصورتیکه هر یک از آنها در بخشى از فقه اعلم باشند و ضوابط مرجعیت بر آنها تطبیق کند، اشکال ندارد.
رجوع در چند مسئله به مرجع تقلید دیگر
بعضى از فقها در مسئله سودهاى بانکى و نیز چند مسئله دیگر که محل ابتلاى من است، با مرجع اینجانب اختلافنظر دارند، آیا در این چند مسئله میتوانم به مرجع دیگرى رجوع کنم؟
در مسائلی که از کسى تقلید کردهاید، باید باقى بمانید; مگر اینکه ثابت شود نفر دوم اعلم است و یا مرجع شما در آن مسئله احتیاط کند که در این مورد رجوع به غیر جایز است.