مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه انسان در محلّى زندگى مى ‏كرده و وطن او بوده، چنانچه از آنجا اعراض كند، يعنى ديگر قصد نداشته باشد در آنجا زندگى كند، هر چند گاهى به عنوان مسافرت و ديدار بستگان و دوستان به آنجا برود، نمازش در آنجا شكسته است، خواه در آنجا ملكى داشته باشد يا نه و خواه اقوام و بستگانش در آنجا زندگى كنند يا نكنند، مگر اين‏كه قصد كند در آنجا ده روز بماند یا در سال، سه چهار ماه در آنجا اقامت داشته باشد. همچنين اگر انسان غير از وطن اصلى خود جاى ديگرى را براى زندگى انتخاب كند و شش ماه يا كمتر و بيشتر در آنجا بماند بعد، از آنجا اعراض نمايد نمازش در آنجا شكسته است، خواه ملكى در آنجا داشته باشد يا نه.

انسان در یکی از این چهار حالت، کثیر السفر می‌شود و نماز و روزه‌اش در بین راه و مقصد کامل است:1. در مدت‌زمان یک ماه، هرروز (هرچند بدون جمعه‌ها) رفت‌وآمد کند.2. در مدت‌زمان 45 روز، 5 روز در هفته رفت‌وآمد کند.3. در مدت‌زمان دو ماه و بیشتر، حداقل سه روز در هفته (یا 12 روز در ماه) رفت‌وآمد کند.4. در مدت حداقل دو ماه و کمتر از دو سال، حداقل سه روز در هفته درجایی بماند.

مسافر با «هشت شرط» بايد نمازهاى چهار ركعتى را دو ركعت به‌جا آورد: 1 سفر او كمتر از هشت فرسخ شرعى نباشد 2 از اوّل، قصد هشت فرسخ را داشته باشد 3 در بين راه از قصدش برنگردد 4 قبل از رسيدن به هشت فرسخ از وطن خود عبور نكند و نخواهد ده روز يا بيشتر در اثناء راه توقف كند. 5 سفر او براى كار حرامى نباشد 6 از صحرانشين‏هاى خانه‏ بدوش نباشد 7 شغل و كار او مسافرت نباشد 8 به حدّ ترخص برسد

اگر شك دارد سفر او هشت فرسخ است يا نه نبايد نماز را شكسته بخواند، ولى در صورت شك بايد از كسانى كه به آن راه آشنا هستند تحقيق كند، مگر اين‏كه مشقّت زيادى داشته باشد.

هرگاه يقين دارد سفر او هشت فرسخ است و نماز را شكسته بخواند، بعد بفهمد هشت فرسخ نبوده، نمازش باطل است و بايد آن را اعاده كند و چهار ركعت بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.

کارخانه‌ها و مغازه¬های بین راه جزء شهر نیستند و آخرین خانه‌های شهر، حدّ نهایت محسوب می‌شود.

در صورتي که زن قصد تبعيت از شوهر را در محل سکونت داشته باشد و زوج قصد رفتن به وطن زوجه را جهت سکونت مستمر نداشته باشد، نماز زوجه در وطن سابقش شکسته است مگر اينکه پس از ازدواج به طور متوسط سالانه 3 يا 4 ماه در آنجا سکونت داشته باشد.

این مورد از مصادیق اعراض قهرى است؛ و همچنین نسبت به اولادشان تا زمانى که با آن ها زندگى مى کنند.

این گونه نیت کردن کفایت نمی کند و هرگاه قصد نداشته باشید به وطن اصلی برای اقامت مستمر در آینده نزدیک برگردید اعراض محسوب می شود.

در مورد وطن جدید، چون سابقه سكونت نداشته است ولى در مورد وطن سابق، چون در اين شهر زندگى مى‏ كرده و وطنش بوده است، لذا از نظر عرف هنوز اعراض نكرده است و در اين محل زندگى مى‏ كند.

چنانچه برود در وطن قبلی ساکن شود یا لااقل چهارماه در آنجا باشد نماز او کامل است.

در احکام وطن تفاوتی نیست ولی وطن اصلی با توجه به اینکه قوّت و قدرت بیشتری دارد اعراض از آنجا مشکل تر است.