این افراد مختلف هستند. اگر اعتقادات آن‌ها را به‌طور کامل قبول کنند که یکی از آن‌ها نفی وجود پروردگار و یا صفات مسلم اوست مرتد محسوب می‌شوند و اگر تنها مسائل بی‌بندوباری و شهوانی آن‌ها را بپذیرند همچون حیوان هستند.
مسلمانی که از اسلام خارج شود و کفر را اختیار کند، مرتد نامیده می‌شود. مرتد بر دو قسم است: مرتد فطری و مرتد ملّی. و مرتد فطری کسی است که پدر و مادر او یا یکی از آن‌ها در هنگام انعقاد نطفه او مسلمان باشند و خود او نیز در حال بلوغ، مسلمان باشد و سپس کافر شود؛ و مرتد ملی كافرى كه از پدر و مادر غیرمسلمان متولدشده ولى پس از قبول اسلام مجدداً كافر گرديده است.
زن را دوباره عقد می‌کند ولی اموال بدون رضایت ورثه برنمی‌گردد.
همسرش باید از او جدا شود و بر او حرام است و نیازى به طلاق ندارد.
مرتد فطری توبه‌اش به‌حسب ظاهر قبول نیست (هرچند درواقع در نزد خدا قبول می‌شود) ولی مرتد ملی توبه‌اش پذیرفته است.البته اگر یقین کنیم مرتد فطری توبه حقیقی کرده است گرچه شرعاً توبۀ او پذیرفته نیست و حدّ ساقط نمی‌شود اما در بقیه احکام (مانند پاک بودن و کفن‌ودفن و نماز) مانند سایر مسلمانان است.
هنگامی‌که موضوع در هرکسی ثابت شود باید به تکلیف عمل کند ولی حکم اعدام جز به دستور حاکم شرع جایز نیست یعنی اگر خود فرد مرتد بعدها توبه کند باید همسر و اموال خود را رها کند و برود.
هر گونه اهانت به مقام شامخ امامان معصوم (علیهم السلام) و توهین به آن بزرگواران در صورتی که توهین کننده مسلمان باشد موجب ارتداد است و اگر مسلمان نباشد در حکم ساب النبی (ص) است و این گونه افراد در اسلام مجازات بسیار سنگینی دارند. خداوند مسلمین و مخصوصاً پیروان مکتب اهل بیت (علیهم السلام) را از شر دشمنان مصون و محفوظ دارد.
نظر به اینکه افراد کمى از علماى مذاهب مختلف اسلامى قائل به تحریفند (هرچند محقّقان، هرگز تحریف را قبول نکرده‌اند) حکم ارتداد جارى نمی‌شود، امّا چنین کسى مرتکب اشتباه بزرگى شده است.
اگر در عرف مصداق اهانت و اسائه به معصومین (علیهم‌السلام) محسوب شود و او از این مطلب آگاه است، سبب ارتداد او می‌گردد و احکام مرتد با نظر حاکم شرع درباره او جاری می‌شود.
با توجه به ابهامی که عبارت دارد کفر نیست ولی باید از تکرار آن اجتناب نمود.
اگر هرگز اسلام را نپذیرفته بوده مرتد نیست ولی کافر محسوب می‌شود.
از زمان مسیحی شدن زن، مرد به‌اندازه عده وفات صبر می‌کند و اگر توبه نکرد از او جدا می‌شود.
