مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

زمین‌ها يا مغازه‌هایی كه بايد خمس آن‌ها حساب شود گاهى به‌مرورزمان قيمت بالايى پیداکرده‌اند كه به طبع خمس آن‌ها سنگين می‌شود؛ درواقع ارزش امروز آن بايد مخمّس شود ولى ما اجازه می‌دهیم اگر كسى نتواند ارزش امروز آن را حساب كند (كه معمولاً همين است) به ارزش روز خريد خمس را حساب كنند و اگر بعداً آن را فروخت، مقدار تفاوت قيمت روز خريد و امروز را حساب كنند و خمس آن را بپردازند. البته اگر قيمت زمان خريد بسيار ناچيز باشد ما می‌گوییم قيمتى بين خريد و ارزش امروز را محاسبه كنند و اگر بعداً فروختند خمس باقى آن را بپردازند.

اگر قيمت جنسى كه براى تجارت خريده بالا رود و روى ملاحظات تجارتى و کسب‌وکار آن را نفروشد و در بين سال قيمتش پايين آيد، خمس مقدارى‏ كه بالا رفته بر او واجب نيست، ولى اگر قيمت آن تا آخر سال همچنان بالا باشد بايد سر سال خمس آن را بدهد، هرچند قيمت آن بعد از گذشتن سال پايين آيد، اين در صورتى است كه آخر سال وقت فروش آن باشد و به ميل خود آن را نگه دارد.

اموال موجودش تماماً محاسبه می‌شود سپس آنچه ده سال پيش حساب كرده از آن كم می‌کند و خمس باقى را حساب می‌کند.

در فرض سؤال می‌توانید از درآمد همان سال جایگزین نمایید.

جایگزین می‌شود و خمس ندارد.

کسى که با دیگرى شریک است و می‌داند شریکش خمس درآمد خود را نمی‌دهد، ادامه شرکت براى او جایز نیست، اما اگر یکی از شرکا خمس سهم خود را بپردازد اجازه می‌دهیم به شراکتش با شریک دیگر ادامه دهد ولی امربه‌معروف و نهی از منکر را با زبان خوش فراموش نکند.

درصورتی‌که می‌دانید خمس آن را نداده، مشمول خمس است.

اگر حواله و رسید سکه‌ها در بازار قابل‌خرید و فروش باشد باید در سر سال خمسی خمس آن را بدهید و اگر قابل‌خرید و فروش نیست بعد از دریافت سکه‌ها چنانچه تا سر سال خمسی بعدی باقی بماند خمس اصل و سود آن باید داده شود.

هر زمان مبل و کمدها را توانستید بفروشید خمس آن را ادا کنید.

ما در موردمحاسبه خمس، چهار چيز از اموال مقلدین را باوجود این‌که خمس به آن‌ها تعلق‌گرفته استثناء می‌کنیم؛ زیرا اين کار سبب تشويق مردم به‌حساب اموالشان می‌شود. آن چهار چيز عبارت‌اند از:1. خانه مسكونى: همچنين خانه‌های ييلاقى كه درخور شأن و مورداستفاده باشد، نيز همين حكم را دارد.2. وسيله نقليه شخصى: اگر وسيله نقليه براى استفاده شخصى و كار باهم باشد بايد به نسبتِ مقدارى كه براى كار است، خمس آن محاسبه شود.3. لوازم زندگى: اعم از وسایل درون منزل و حتى تلفن همراه مشروط به اينكه وسيله كسب نباشد و اگر استفاده تلفن همراه، مشترک استفاده می‌شود به همان ترتيب كه در مورد وسيله نقليه بيان شد عمل می‌شود.4. زیورآلات بانوان: تا حدّى كه متعارف است و شأن او اقتضا می‌کند.ضمناً به مراجعه‌کنندگان متذكّر شويد تمامی موارد مذکور خمس دارد، زیرا از ابتدا پول آن‌ها مخمّس نبوده است، امّا از باب ارفاق به آن‌ها می‌بخشیم.

چنانچه بازپس‌گیری آن پول برای شما به‌راحتی ممکن باشد و سال خمسی بر آن بگذرد هرزمانی که پول را به شما برگرداند باید خمس آن را بپردازید اما اگر بازپس‌گیری به‌راحتی امکان ندارد چنانچه از زمانی که پول را برگرداند تا سال خمسی بعدی چیزی از آن باقی‌مانده باشد خمس دارد.

اگر يقين ندارید خانه يا غذاى او از پول غير مخمّس تهيّه شده، تصرّف در آن مانعى ندارد؛ و اگر يقين دارید ما به شما اجازه می‌دهیم تصرّف كنید و معادل خمس آن را كه تصرّف کرده‌اید به سادات نيازمندى بپردازید؛ و اگر تمكّن نداريد بر ذمّه بگيرید و هر موقع كه توانستید، بپردازید.