مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هبه به زوجه لازم نیست ولى بازگشت در آن مکروه است.

اگر با قصد قربت بوده باشد مشکل است.

اگر سهم خود را به برادر دیگر بخشیده اند و تحویل وی داده اند حق رجوع ندارند.

در صورتی که قصد بخشیدن نداشته می تواند این کار را انجام دهد ولی خلاف مروّت است.

اگر هدیه گیرنده از اقوام و خویشاوندان باشد نمی تواند آن را پس بگیرد مگر این که شرط خاصی در مقابل دادن هدیه کرده و یا هدیه مشروط به ادامه زوجیت و یا امثال آن بوده، و اگر از اقوام نباشد تنها در صورتی می تواند، که عین آن هدیه موجود باشد و مصرف نشده باشد و شرط خاصی در مقابل دادن هدیه نکرده باشند.

آرى واهب حقّ رجوع دارد، ولى بعد از رجوع باید مثل آن (در صورتى که مثلى باشد) و قیمت آن را (در صورتى که قیمى باشد) برگرداند.

وجه مزبور و زمین به ورثه آن مرحوم برمی گردد و اگر ورثه اجازه دهند می توان چیز دیگری در آن جا ساخت.

اگر به قصد عاریه به او داده، مى تواند باز پس گیرد. و اگر به نیّت هبه باشد، و آن طلا را تعویض نکرده باشد، نیز حقّ باز پس گرفتن دارد. ولى با توجّه به این که معمولا به قصد هبه مى دهند، اگر طلا را تعویض کرده باشد، حق باز پس گرفتن ندارد. همچنین اگر زن و شوهر از اقوام همدیگر باشند.

در صورتی که مهریه بدون تغییر مهمی موجود باشد و بین زن و شوهر رابطه خویشاوندی نسبی نباشد مانعی ندارد.

هبه در چند صورت قابل برگشت نيست:1.هبه معوَّضه باشد؛ يعني در قبال آن چيزي دريافت کرده باشد.2.هبه به ذي رحم (بستگان نسبي) باشد.3. مورد هبه تغيير پيدا کرده باشد مثلاً زمين باشد و در آن خانه ساخته باشند يا پارچه اي باشد و با آن لباس دوخته باشند يا فروخته باشند.4. هبه کننده فوت کند.5. هبه به قصد قربة الي الله پرداخت شده باشد. در اين پنج صورت هبه قابل بازگشت نيست.

در صورتی که بدون عوض واگذار کرده و جزء خویشاوندانش نبوده و قصد قربت نداشته می تواند بازپس بگیرد.

بريدن و دوختن سبب سقوط رجوع مى شود، ولى از بين رفتن قسمتى از زنجير باعث سقوط حقّ رجوع به بقيّه نمى شود.