ضامن بودن طبیب در صورت عدمتشخیص بهموقع بیماری
زنی در حین زایمان طبیعى و به هنگام خروج جنین، دچار پارگى عضو شده و به علّت عدمتشخیص دکتر زایمان و درنتیجه ترمیم نشدن بهموقع، نقص مذکور بهخوبی ترمیم نشده، آیا دکتر زایمان ضامن است و بایستى دیه نقص ایجادشده را بپردازد؟
درصورتیکه در مسئله زایمان خلافى از عامل (دکتر زایمان) سر نزده، ضامن نیست.
ضمان در عمل جراحی اضافی بدون اذن ولی
فردى بچهاش را براى ختنه به بیمارستان برده است دکتر مربوطه، اضافه بر عمل ختنه، یک غدّه چربى را بدون اذن پدر عمل کرده است و پدر بچه به جهت اینکه دکتر بدون اذن ولی اقدام به عمل کرده، شکایت کرده است حال سؤال این است که آیا دکتر ضامن است؟
هرگاه کار او موجب نقصى براى آن بچه نشده، ضامن نیست; ولى بدون اجازه نباید چنین کارى کند.
ضمان طبیب در قبال عدم بهبودی بیمار
اگر بیمارى به طبیبى مراجعه کند و طبیب براى او نسخهای بنویسد ولی بعد از گذشت مدتی مریضی بیمار به هر علتی مداوا نگردد آیا طبیب در مقابل بیمار که از درمان نتیجهای نگرفته، ضامن است؟
اگر پزشک اثر زیانبخش دارو را اعلام کند مسئولیتی در برابر عارضه ندارد و اگر اعلام نکند، مسئول است. ولى درهرصورت پزشک باید مقاومت کرده و داروى مضر را به بیمار معرفی نکند.
ضمان طبیب با تجویز داروی مضر به اصرار بیمار
اگر پزشک بنا به اصرار بیمار، دارویى تجویز نماید، یا سایر اقدامات درمانى مضر را انجام دهد، آیا در صورت ایجاد عارضه، طبیب در قبال آن ضامن میباشد؟
اگر پزشک اثر زیانبخش دارو را اعلام کند مسئولیتی در برابر عارضه ندارد و اگر اعلام نکند، مسئول است. ولى درهرصورت پزشک باید مقاومت کرده و داروى مضر را به بیمار معرفی نکند.
ایجاد عارضه دارویی در صورت عدم تعیین حساسیت
با توجّه به علوم روز، چنانچه امکان تعیین حسّاسیّت یک دارو وجود نداشته باشد، آیا پزشک، در صورت ایجاد عارضه ضامن است؟
درصورتیکه آن دارو منحصربهفرد نباشد و بیمار جنبه اورژانسى نداشته باشد، استعمال آن دارو روى انسان جایز نیست و در صورت استفاده آن ضمان آور میباشد امّا اگر دارو منحصربهفرد است و استعمال آن ضرورى به نظر میرسد و احتمال نجات بیشتر از احتمال خطر است، باید آن را در مورد بیمار به کاربرد؛ و ضمان آور نمیباشد
ضمان طبیب ناشی از اطلاعات نادرست بیمار
آیا جواب منفى خانم بیمار در مورد پرسش پزشک از حاملگى وى، چه خود بداند باردار است و به هر علّتى نگوید و چه نداند که باردار است، از پزشک معالج در قبال عوارض احتمالى رفع مسئولیت میکند؟
اگر راه تشخیص باردارى منحصر به سؤال از بیمار است، در فرض مسئله مسئولیتی ندارد.
ضمان پزشک با تجویز آزمایش بابت بیماری محتمل
برخى از اوقات، پزشک تنها جهت احتیاط و مطمئن شدن در جهت تشخیص و یا ردِّ یک بیمارىِ احتمالى در هر بیمار مشکوکى ـ با هر علامت غیراختصاصی ـ دستور آزمایشی میدهد تا بیمارى مخفى احتمالى را کشف کند، در صورت وجود یا عدم هرگونه بیمارى (که احتیاج به آزمایش دارد) آیا پزشک در ایجاد عوارض احتمالى و هزینه درمان مسئول است؟
درصورتیکه احتمال بیمارى، احتمال قابلملاحظهای باشد، این اقدام اشکال ندارد و مسئول نیست.
ضمان بابت خسارات ناشی از بهروز نبودن اطلاعات پزشک
در علم پزشکى برخى از روشهای درمانى با گذشت زمان دچار تغییراتى شده، یا بهکلی ارزش خود را از دست میدهد درصورتیکه پزشک به علّت عدم مطالعه، از اطّلاعت جدید مطلع نشود، آیا مسئول است؟
این مسئله دو حالت دارد: حالت اوّل این است که عرف پزشکان، پزشک را در برابر فرانگرفتن معلومات جدید مقصّر میشناسند، در این صورت ضامن است. حالت دوم آن است که فراگرفتن آن مسائل را وظیفه طبیب نمیدانند، بلکه جزء تکامل علم محسوب میشود، در این صورت مسئول نیست.
ضمان پزشک با تجویز داروهای مضر برای زنان باردار
اگر پزشک با توجّه به گستردگى موضوع نداند، یا فراموش کرده باشد که دارو یا روش تشخیصى وى براى خانمهای باردار یا شیرده مضر است، مسئولیت پزشک در صورت ایجاد عارضه در جنین یا مادر در چه حد است؟
پزشک موظّف است از زنانى که در معرض باردارى هستند سؤال کند؛ و اگر بدون تحقیق داروى مضری بدهد مسئول است.
تشخیص نادرست توسط طبیب حاذق
اگر به سبب تشخیص نادرست طبیب حاذق آسیبى به بیمار وارد شود و یا در تشخیص سهلانگاری نموده باشد، آیا طبیب در قبال آسیبی که به بیمار رسیده ضامن میباشد؟
در صورت تشخیص نادرست، طبیب ضامن است، مگر اینکه قبلاً بهطور خصوصى یا بهطور عام نسبت به خسارتها اعلام برائت کرده باشد؛ و در صورت سهلانگاری در تشخیص، طبیب بههرحال ضامن است، چون کوتاهى کرده است.