مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

رنگى که جرم نداشته باشد مانع نیست ولى بهتر است از سجده بر اسکناس خوددارى شود.

سجده بر علف و كاه و مانند این‌ها كه از زمين می‌روید و خوراك حيوان است اشكال ندارد و همچنين سجده بر گل‌هایی كه خوراكى انسان نيستند، امّا گل‌ها و گياهانى كه از قبيل داروى خوراكى هستند مانند گل بنفشه و گل‌گاوزبان بنا بر احتياط واجب، سجده بر آن‌ها صحيح نيست، همچنين سجده بر گياهانى كه در بعضى از شهرها خوراكى است و در بعضى از شهرها خوراكى نيست.

سجده کردن اشکالی ندارد.

سجده بر پوست جداشده آن اشکالی ندارد هرچند احتیاط مستحب اجتناب است.

هرگاه چيزى كه سجده بر آن صحيح است در اختيار ندارد، يا به‌واسطه گرمى و سردى زياد نمى‏تواند بر آن سجده كند، بايد بر لباسش اگر از كتان يا پنبه است سجده كند و اگر از چيز ديگر است (مثلاً از پشم است) بر همان يا بر فرش سجده نمايد و اگر آن‌هم ممكن نيست بر فلزات و اشياء معدنى سجده‏ كند و اگر مطلقاً چيزى پيدا نمی‌کند كه بتوان بر آن سجده كرد بر پشت دست خود سجده می‌کند، بنابراین پشت دست آخرين چيزى است كه می‌توان‌ بر آن سجده كرد.

سجده بر آجر و سفال و سيمان جايز است.

سجده بر آسفالت صحیح نیست.

سجده بر سنگ‌های معدنى مانند سنگ مرمر و سنگ‌های سفيد و سياه و حتّى عقيق اشكال ندارد و هم‌چنین سجده بر سنگ‌آهک و سنگ گچ چه قبل از پخته شدن و چه بعدازآن صحيح است.

سجده بر ناخن، مطلقاً صحیح نیست. بر پشت دست نیز تا زمانی که چیزهایی که سجده بر آن صحیح است، در اختیار دارد، صحیح نیست، هم‌چنین در سجده‌های مستحبی می‌توانند بر فرش سجده نمایند.

سجده بر هر دو جایز است.

سجده بر کاغذ و دستمال‌کاغذی صحیح است.

این کار جایز نیست.