مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

چنین شخصی یقین به بطلان نماز دارد و واضح است این داخل در شکی که در رساله احکام آن را بیان کرده‌ایم نیست.

هرگاه بعد از سلام نماز شك كند كه نمازش صحيح بود يا نه خواه شك مربوط به عدد رکعت‌های نماز باشد يا شرايط نماز، مانند قبله و طهارت و يا اجزاى نماز مانند ركوع و سجود، به شک خود اعتنا نمی‌کند.

كسى كه زياد شك می‌کند اگر شك كند ركنى را به‌جا آورده يا نه (مانند ركوع) و به آن اعتنا نكند بعد يادش بيايد كه آن را به‌جا نياورده است، چنانچه وارد ركن بعد نشده بايد آن را به‌جا آورد و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است، ولى اگر غير ركن باشد و بعد يادش بيايد كه به‌جا نياورده، چنانچه وارد ركن بعد نشده به‌جا می‌آورد و اگر وارد ركن بعد شده بر نمی‌گردد و نمازش صحيح است.

هرگاه بعد از ركوع يا سجود بداند ذكر واجب را گفته امّا نمی‌داند با شرايط و به‌طور صحيح انجام داده يا نه به شک خود اعتنا نكند.

هرگاه پيش از خواندن نماز احتياط متوجّه شود كه رکعت‌های نمازش كم بوده، مثلاً به‌جاى چهار ركعت سه ركعت خوانده، چنانچه كارى كه نماز را باطل كند انجام نداده بايد آن مقدار را كه كم خوانده است انجام دهد و براى سلام بی‌جا بنا پراحتیاط واجب دو سجده سهو به‌جا می‌آورد و اگر كارى كه نماز را باطل می‌کند انجام داده بايد نماز را اعاده كند.

اگر زمانی كه وارد آيه بعد شده شك كند آيه قبل یا قبل‌تر را خوانده يا نه يا وارد کلمه‌ای از يك آيه شده، شك كند كلمه قبل را خوانده بايد بنا بر احتياط واجب برگردد و آن را به‌قصد قربت به‌جا آورد و بعد دنبال آن را ادامه دهد؛ اما اگر شروع به خواندن سوره کرده و در خواندن حمد شک کند یا به رکوع یا قنوت رفته و شک در حمد یا سوره کند نباید به شک خود اعتنا کند و نماز در این حالت صحیح است.

اگر بعد از انجام جزئى از نماز در صحت آن شک کند، یعنى نمی‌داند جزئى را که بجا آورده، صحیح انجام‌شده است یا نه در این صورت به شک خود اعتنا نمی‌کند، یعنى بنا بر صحیح بودن آن می‌گذارد و نماز را ادامه می‌دهد.

كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى‏خواند هرگاه موقعى كه حمد و تسبيحات مى‏خواند شك كند سجده يا تشهد را به‌جا آورده یا نه، بايد اعتنا نكند، امّا اگر پيش از آن‏كه مشغول حمد و تسبيحات شود شك كند بايد به‌جا آورد.

الف: هرگاه بعد از نماز احتياط بفهمد كسرى نمازش درست به‌اندازه نماز احتياط بوده (مثلاً در شك میان سه و چهار یک‌رکعت نماز احتياط بخواند و بعد بفهمد نماز را سه ركعت خوانده) نمازش صحيح است.ب: اگر بفهمد كسرى نماز كمتر از نماز احتياط بوده بنا بر احتياط واجب بايد كسرى نماز را بلافاصله به‌جا آورد و اصل نماز را هم اعاده كند.ج: اگر بفهمد كسرى نماز بيشتر از نماز احتياط بوده، چنانچه بعد از نماز احتياط كارى كه نماز را باطل كند انجام نداده، احتياط واجب اين است كسرى نماز را به‌جا آورد و اصل نماز را هم اعاده كند.

اگر يكى از شک‌های باطل در اثناء نماز براى انسان پيش آيد نمی‌تواند نماز را بشكند، بلكه بايد اوّل مقدارى فكر كند اگر شك پابرجا شود، نماز را رها كند.

هرگاه بعد از گذشتن محل، شك كند و طبق دستور، اعتنا نكرده و بگذرد، بعد متوجّه شود كه آن عمل مشكوك را انجام نداده، هرگاه وارد ركن بعد نشده بايد برگردد و به‌جا آورد و اگر وارد ركن بعد شده نمازش صحيح است، مگر آن‌که آن جزء مشكوكى كه ترك شده ركن باشد.

نماز باطل است و باید نماز را اعاده نماید زیرا شک بین دو طرف باطل است.