مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

نماز صحیح است و سجده و تشهد فراموش‌شده قضا ندارد.

اگر بعد از سجده‌ی دوم متوجه شود که رکوع را انجام نداده است نماز او باطل است، ولی چنانچه پیش از سجده اوّل یا میان دو سجده، یا قبل از آنکه پیشانى براى سجده دوم در رکعت سوّم به زمین رسد متوجّه شود، آن رکعت را رکعت دوّم خود قرار می‌دهد و تشهد می‌خواند و بعد از نماز سجده فراموش‌شده را قضا می‌کند و سپس سجده‌های سهو را طبق دستور رساله انجام می‌دهد و احتیاطاً نماز را اعاده کند و اگر بعد از هر دو سجده متوجّه شود، نماز او باطل است.

براى قضاى سجده يا تشهد، بعد از نماز نيّت می‌کند، سپس همان سجده يا تشهد را بدون الله‌اکبر و چيز اضافى ديگر قضا می‌کند و بعد بنا بر احتياط واجب سجده سهو به‌جا می‌آورد.

هرگاه بعد از نماز كارى كند كه صورت نماز را به هم می‌زند يا نماز را باطل می‌کند (مثل‌اینکه پشت به قبله كند) بايد قضاى سجده و تشهد را به‌جا آورد و نماز را بنا بر احتياط واجب اعاده كند و اگر كارى كند كه سجده سهو می‌آورد، بعد از قضاى سجده يا تشهد احتياط واجب آن است كه سجده سهو به‌جا آورد.

چنانچه تشهد فراموش شود احتیاط مستحب این است که بعد از نماز قضای آن را به‌جا آورند و بعدازآن بنا بر احتیاط واجب سجده‌ی سهو به‌جا آورند، البته تشهد سجده‌ی سهو کفایت از سجده‌ی فراموش‌شده می‌کند.

اگر شك دارد كه سجده يا تشهد را فراموش كرده يا نه واجب نيست قضا كند و اگر مى‏داند يكى را فراموش كرده، امّا نمى‏داند کدام‌یک بوده، هر دو را قضا كند و هرکدام را اوّل به‌جا آورد مانعى ندارد.

هرگاه شك كند كه آیا قضاى سجده يا تشهد فراموش‌شده كه بر عهده او بود بعد از نماز به‌جا آورده يا نه چنانچه وقت نماز نگذشته سجده يا تشهد را قضا نمايد و اگر گذشته نيز بنا بر احتياط واجب بايد قضاى آن را به‌جا آورد و نماز او صحيح است.

در قضاى سجده و تشهّد فراموش‌شده تمام شرايط نماز مانند طهارت و قبله و شرط‌های ديگر لازم است و بايد بلافاصله بعد از نماز انجام دهد و در تشهّد فراموش‌شده لازم نیست سلام داده شود.

هرگاه كسى يك يا چند سجده نماز را فراموش كرد، نماز صحیح است ولی بايد قضاى آن را بعد از نماز به‌جا آورد (البته اگر دو سجده از یک‌رکعت فراموش شود نماز باطل است) و بنا بر احتیاط واجب سجده‌ی سهو به‌جا می‌آورد.

اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند احتیاط واجب آن است که هرکدام را اول فراموش کرده اول قضا کند و اگر نداند کدام‌یک را اول فراموش کرده بنا بر احتیاط واجب یک سجده و بعد یک تشهد و بار دیگر یک سجده به‌جا می‌آورد تا یقین کند سجده و تشهد را به ترتیبی که فراموش کرده قضا کرده است.

در مورد تشهد، انجام سجده سهو به‌تنهایی کافی است و تشهد سجده سهو، كفايت از تشهد فراموش‌شده می‌کند، هرچند احتیاط مستحب در به‌جا آوردن آن است.

هرگاه علاوه بر قضاى سجده يا تشهد، سجده سهو نيز بر ذمّه او باشد، بايد بعد از نماز اوّل سجده یا تشهد را قضا كند و بعد سجده سهو را به‌جا آورد. (در مورد تشهد، انجام سجده سهو به‌تنهایی کافی است و تشهد سجده سهو، كفايت از تشهد فراموش‌شده می‌کند).