مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه روزه ماه رمضان را عمداً یا به‌واسطه عذرى نگيرد و تا رمضان آينده عمداً قضاى آن را بجا نياورد درحالی‌که عذرش برطرف شده، بايد بعداً روزه را قضا كند و براى هرروز يك مد طعام كفّاره بدهد، همچنين اگر در قضاى روزه كوتاهى كند تا وقت تنگ شود و در تنگى وقت عذرى پيدا كند، بايد بعداً هم قضا به‌جا آورد و هم كفّاره دهد، امّا اگر كوتاهى نكرده و اتفاقاً در تنگى وقت عذرى پیداشده فقط قضا لازم است.

روزه‌های آن مدت را قضا می‌کند و علاوه بر قضای روزه‌ها برای هرروز بنا بر احتیاط واجب کفاره عمد می‌پردازد.

روزه‌هايى كه به خاطر مسافرت يا بيمارى و مانند آن ترك شده، بايد قضا كند.

اگر کسى روزه ماه رمضان را در وقت آن نگیرد، یا آن را باطل کند، باید بعد از ماه رمضان قضاى آن را بجا آورد، هرچند لازم نیست قضاى روزه را فوراً بجا آورد، ولى بنا بر احتیاط واجب باید تا رمضان سال بعد، انجام دهد و اگر تا ماه رمضان سال بعد به‌جا آورده نشود باید کفاره‌ی تأخیر نیز بدهد.

هرگاه بيمارى انسان چند سال طول كشد و بعداً خوب شود اگر تا رمضان آينده به مقدار قضا وقت باقى است بايد فقط قضاى رمضان آخر را بگيرد و براى هرروز از سال‌های پيش يك مد طعام بدهد.

هم قضای آن روز را به‌جا آورد و هم برای هرروز یک مسکین را سیر کند.

کسي که چندروزه از او قضا شده و شماره آن‌ها را نمی‌داند، مثلاً نمی‌داند دو تا بوده يا سه تا کافي است مقدار کمتر را انجام دهد و اضافه بر آن واجب ‏نيست، هرچند احتياط مستحب است، اما اگر قبلاً شماره آن‌ها را می‌دانسته، ولي به‌واسطه سهل‌انگاری فراموش کرده، احتياط واجب آن است که مقدار بيشتر را انجام دهد.

هرگاه به‌واسطه بيمارى، روزه ماه رمضان را نگيرد و بيمارى او تا ماه رمضان سال بعد طولانى شود، قضاى روزه‏هايى را كه نگرفته واجب نيست، فقط بايد براى هرروز يك مد (تقریباً 750 گرم) گندم يا جو و مانند آن به فقير بدهد، ولى اگر به‌واسطه عذر ديگرى (مثلاً به خاطر مسافرت) روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقى بماند احتياط واجب آن است كه روزه‌هايى را كه نگرفته بعد از ماه رمضان قضا كند و براى هرروز يك مد طعام به فقير دهد، همچنين اگر ترك روزه به خاطر بيمارى بوده، بعد بيمارى رفع شده و عذر ديگرى مانند مسافرت پیش‌آمده است.

هرگاه قضاى روزه ماه رمضان را چند سال به تأخير اندازد بايد قضا را به‌جا آورد و براى هرروز يك مد طعام به فقير دهد و باگذشت سال‌ها كفّاره متعدّد نمی‌شود.

در صورت ادامه عذر تا رمضان آینده تبدیل به فدیه می‌شود ولی اگر روزه برای خودش ضرر ندارد و فقط برای شیرخوار ضرر دارد قضا ساقط نمی‌شود.

در روزه‌هاي قضايي که وقت آن کم است (مثلاً 10 روزه قضا از رمضان گذشته مانده و 10 روز نيز تا رمضان فرصت دارد) نيازي به اجازه شوهر نيست و بايد روزه بگيرد. ولي در روزه‌هاي نذر و روزه‌هاي قضايي که تا ماه رمضان‌ وقت کافي دارد و روزه گرفتن مزاحم حقوق شوهر می‌شود بايد از شوهر اجازه بگيرد. البته در قضاي روزه رمضان‌ که وقت کافي دارد اگر بدون اطلاع شوهر روزه گرفت و بعد از اذان ظهر شوهر تقاضاي تمکين و مانند آن نمود زن بايد روزه خود را ادامه دهد.

اين استحباب شامل روزه قضا نمی‌شود و فقط روزه مستحب را شامل است.